“มณฑลกวางตุ้ง” แชมป์ผลิตรถยนต์พลังงานใหม่ของจีน ถอดรหัสการสร้าง ecosystem ยานยนต์พลังงานไฟฟ้า ตอนที่ 1
19 Dec 2023
มณฑลกวางตุ้งมีความสำคัญต่อเศรษฐกิจจีน โดยมี GDP สูงที่สุดในจีนมาเป็นเวลากว่า 34 ปี และยังเป็นฐานการผลิตรถยนต์ที่ใช้เครื่องยนต์สันดาปที่สำคัญของจีน โดยในช่วงทศวรรษที่ผ่านมารัฐบาลมีนโยบายส่งเสริมการพัฒนาอุตสาหกรรมรถยนต์พลังงานใหม่[1] (New Energy Vehicle: NEV) และสนับสนุนให้ ผู้ผลิตรถยนต์เครื่องยนต์สันดาปหันมาพัฒนารถยนต์พลังงานใหม่ของตนเอง โดยเฉพาะการมอบเงินอุดหนุนและมาตรการกระตุ้นการบริโภค
ในเวลาเพียงหนึ่งทศวรรษเศษ มณฑลกวางตุ้งสามารถพัฒนาอุตสาหกรรมยานยนต์พลังงานใหม่ของตนเองได้อย่างรวดเร็วและมีสิ่งแวดล้อมทางธุรกิจ (ecosystem) ที่เอื้อต่อการเติบโตของอุตสาหกรรมรถยนต์พลังงานใหม่มากที่สุดแห่งหนึ่งของจีน ปัจจุบันมณฑลกวางตุ้งเป็นที่ตั้งของบริษัทในห่วงโซ่อุตสาหกรรมรถยนต์พลังงานใหม่ที่สำคัญระดับโลก เช่น บริษัท BYD บริษัท GAC บริษัท XPeng บริษัท Yinlong บริษัท EAST และ บริษัท EVE Energy เป็นต้น
ผู้ผลิตรถยนต์พลังงานใหม่อันดับ 1 ของจีน
เมื่อปี 2565 มณฑลกวางตุ้งผลิตรถยนต์ทั้งหมด 4.15 ล้านคัน มากที่สุดในจีนต่อเนื่องมาเป็นระยะเวลากว่า 6 ปี โดยในจำนวนดังกล่าวเป็นรถยนต์พลังงานใหม่ทั้งหมด 1.29 ล้านคัน มากที่สุดในจีน เพิ่มขึ้นร้อยละ 142.3 ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 18 ของจำนวนรถยนต์พลังงานใหม่ทั้งหมดที่ผลิตได้ในจีน[2]
บริษัท BYD เป็นบริษัทผู้ผลิตยานยนต์พลังงานใหม่ที่ใหญ่ที่สุดในจีน โดยเมื่อ 3 ไตรมาสแรกของปี 2566 บริษัท BYD มียอดจำหน่ายรถยนต์ไฟฟ้าแบตเตอรี่ (BEV) 431,603 คัน เพิ่มขึ้นร้อยละ 67 เมื่อเทียบกับช่วงไตรมาสเดียวกันของปี 2565 มากเป็นอันดับที่ 2 ของโลก เป็นรอง Tesla เพียง 3,456 คัน โดย BYD ประกาศยุติการผลิตรถยนต์ที่ใช้เครื่องยนต์สันดาปตั้งแต่เดือนมีนาคม 2565[3] ซึ่งหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ทำให้ BYD มีศักยภาพในการแข่งขันสูง คือ “เทคโนโลยีแบตเตอรี่เป็นของตนเอง”[4] ที่สร้างข้อได้เปรียบให้กับ BYD ในการควบคุมต้นทุนรถยนต์พลังงานใหม่ อนึ่ง ปัจจุบัน BYD เป็นผู้ผลิตแบตเตอรี่ใหญ่อันดับ 3 ของโลก[5]
เมื่อปี 2565 บริษัท BYD ตัดสินใจเข้าไปลงทุนในประเทศไทยเพื่อจัดตั้งโรงงานผลิตยานยนต์ไฟฟ้าทั้งแบบยานยนต์แบตเตอรี่ (Electronic Vehicles: EV) และรถยนต์ไฟฟ้าแบบผสมเสียบปลั๊ก (Plug-In Hybrid Electric Vehicle : PHEV) กว่า 3 รุ่น รวมมูลค่ากว่า 20,000 ล้านบาท
คู่แข่งที่ต้องจับตามอง
มณฑลกวางตุ้งเป็นฐานการผลิตและเป็นที่ตั้งของสำนักงานใหญ่ของบริษัทยานยนต์พลังงานใหม่ที่สำคัญหลายราย ดังที่กล่าวไปข้างต้น ซึ่งนอกเหนือจาก BYD แล้วมณฑลกวางตุ้งยังมีผู้เล่นสำคัญอื่นที่น่าจับตามอง เช่น
บริษัท GAC เป็นบริษัทผลิตรถยนต์รายใหญ่ที่สุดในนครกว่างโจว เมื่อปี 2548 บริษัท GAC ร่วมกับบริษัทผลิตรถยนต์หลายราย[6] จัดตั้ง “กลุ่มบริษัท GAC” รับผลิตรถยนต์เครื่องยนต์สันดาปให้กับบริษัทรถยนต์จากต่างประเทศ เช่น Honda Hino Fiat Chrysler และ Mitsubishi จนกลายเป็นบริษัทผลิตรถยนต์ที่มีความร่วมมือกับบริษัทรถยนต์ต่างชาติมากที่สุดในจีน เมื่อปี 2560 GAC ได้จัดตั้งบริษัท GAC New Energy เพื่อผลิตรถยนต์พลังงานใหม่ของตนเองครั้งแรกภายใต้แบรนด์ Aion โดยเมื่อปี 2565 บริษัท GAC จำหน่ายรถยนต์ 2,433,800 คัน เพิ่มขึ้นร้อยละ 13.5 เมื่อเทียบกับปี 2564 ในจำนวนดังกล่าวเป็นรถยนต์พลังงานใหม่ 309,548 คัน เพิ่มขึ้นร้อยละ 116.7 เมื่อเทียบกับปี 2564[7] อนึ่ง เมื่อวันที่ 28 มิถุนายน 2566 บริษัท GAC Auto ได้ลงนามสัญญาโครงการลงทุนฐานการผลิตรถยนต์ไฟฟ้าและการจัดตั้งสำนักงานภูมิภาคของบริษัท GAC Aion[8] ที่ประเทศไทย มูลค่าสัญญาการลงทุน 6,500 ล้านบาท
บริษัท XPeng บริษัทรถยนต์พลังงานใหม่อัจฉริยะ (Smart EV) ที่มีจุดเด่นในการนำปัญญาประดิษฐ์มาเป็นเทคโนโลยีขับเคลื่อนผ่านซอฟต์แวร์ที่พัฒนาขึ้นเอง บริษัท XPeng ยังผลิตแท่นอัดประจุไฟฟ้าสำหรับรถยนต์สำหรับครัวเรือน (Home Charging Pile) และสถานีอัดประจุไฟฟ้า (Supercharging Stations) โดยร่วมกับบริษัทที่ให้บริการสถานีอัดประจุไฟฟ้าอื่นในจีนขยายเครือข่ายการให้บริการ 200,000 แห่งทั่วจีน ล่าสุด บริษัท XPeng อยู่ระหว่างการพัฒนารถต้นแบบรถยนต์บินได้ต้นแบบ (Flying car prototype) รุ่น Kiwigogo อนึ่ง เมื่อปี 2565 บริษัท XPeng จำหน่ายรถยนต์ได้ 120,800 คัน เพิ่มขึ้นร้อยละ 23 เมื่อเทียบกับปี 2564
ถึงแม้ว่าตลาดรถยนต์พลังงานใหม่จะมีการแข่งขันอันดุเดือด แต่ยังคงเป็นสมรภูมิที่ผู้เล่นรายใหม่ ๆ สนใจที่จะเข้าไปแข่งขันเพื่อแย่งชิงส่วนแบ่งทางการตลาด เช่น บริษัท Huawei ที่ซุ่มพัฒนาซอฟต์แวร์และเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับ Smart EV เช่น เทคโนโลยี LiDAR[9] ซอฟต์แวร์ ขับคลื่อนยานยนต์ไฟฟ้าของตัวเอง (DriveONE) และเมื่อต้นเดือนพฤศจิกายน 2566 ได้เปิดตัวรถยนต์ไฟฟ้าภายใต้แบรนด์ Huawei เป็นครั้งแรก บริษัท China Evergrande New Energy Vehicle Group เปิดตัวรถยนต์ไฟฟ้าครั้งแรกเมื่อปี 2565 อย่างไรก็ดี เนื่องจากวิกฤติทางการเงินของบริษัทแม่ (Evergrande Group) ที่ดำเนินมาตั้งแต่ปี 2564 ทำให้ธุรกิจ EV ยังคงไม่สดใสมากนัก
AlixPartners บริษัทให้คำปรึกษาทางการเงินที่มีสำนักงานใหญ่ที่อยู่สหรัฐฯ คาดการณ์ว่า ภายในปี 2573 แบรนด์ NEV ในจีนจะเหลือรอดเพียง 25 – 30 แห่งจากกว่า 167 แห่งทั่วจีน ซึ่งแบรนด์ที่จะอยู่รอดจะต้องจำหน่ายรถยนต์ให้ได้มากกว่า 400,000 คันต่อปี ซึ่งต้องคอยจับตามองต่อไปว่า แบรนด์ NEV ต่าง ๆ ในมณฑลกวางตุ้งทั้งรายเก่าและรายใหม่จะสามารถเดินหน้าต่อไปภายใต้สภาวะเศรษฐกิจที่ยังคงฟื้นตัวอย่างช้า ๆ ได้หรือไม่
ในตอนต่อไป BIC จะพาทุกท่านไปดูสูตรของพัฒนาการและเบื้องหลังความสำเร็จของการขยายโครงสร้างพื้นฐานสถานีและแท่นอัดประจุไฟฟ้าของของมณฑลกวางตุ้งให้ครอบคลุมอย่างรวดเร็ว แต่บอกใบ้ไว้ล่วงหน้าว่า ขนาดของโครงข่ายสถานีและแท่นอัดประจุไฟฟ้าในมณฑลกวางตุ้งนั้น เพียงพอที่จะกลายมาเป็นส่วนหนึ่งของ ecosystems และเป็นปัจจัยสำคัญที่กระตุ้นให้เกิดการใช้งานรถยนต์ไฟฟ้าในมณฑลกวางตุ้งมากขึ้น
———————————————
สรศักดิ์ บุญรอด เขียน
[1] รถยนต์พลังงานใหม่ ได้แก่ รถยนต์ไฟฟ้าไฮบริด (Hybrid Electric Vehicle: HEV) รถยนต์ไฟฟ้าปลั๊กอินไฮบริด (Plug-in Hybrid Vehicle: PHEV) รถยนต์ไฟฟ้าเซลเชื้อเพลิง (Fuel Cell Electric Vehicle: FCEV) และรถยนต์ไฟฟ้าแบตเตอรี่ (Battery Electric Vehicle: BEV)
[2] 广州速度！每10秒产1辆汽车，产量连续4年全国第一 . [ออนไลน์] จาก Southern Metropolis Daily.
เว็บไซต์ https://static.nfapp.southcn.com/content/202304/13/c7564690.html.(สืบค้นเมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน 2566)
[3] BYD Achieves Unprecedented Milestone in Automotive Industry History with the Sale of 603 Cars in Just One Day [ออนไลน์] จาก บริษัท BYD. เว็บไซต์ https://zhort.link/bf สืบค้นเมื่อ 20 พฤศจิกายน 2566.
[4] นอกจากเทคโนโลยีแบตเตอรี่ทั่วไป BYD ยังได้พัฒนา Blade Battery ที่ปลอดภัยสูงและกักเก็บพลังงานได้มาก และสามารถกักเก็บพลังงานมากกว่าแบตเตอรี่ลิเทียมไอออนฟอสเฟตทั่วไปกว่าร้อยละ 50
[5] บริษัท BYD ผลิตแบตเตอรี่ได้ร้อยละ 14 ของปริมาณแบตเตอรี่ทั้งหมดในโลก รองจากบริษัท Contemporary Amperex Technology (มณฑลฝูเจี้ยน) และบริษัท LG Energy Solution (เกาหลีใต้)
[6] Junda Automobile Group, Yangcheng Automobiles Co., Ltd., Guangzhou Bus Group, and Anxun Investment Co., Ltd
[7] 广汽集团发布产销快报 2022年销量超243万辆.[ออนไลน์]. จาก Baijiahao เว็บไซต์ https://baijiahao.baidu.com/s?id=1754258244866986421&wfr=spider&for=pc. (สืบค้นเมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน 2566)
[8] บริษัทผลิต EV ในเครือ GAC ซึ่งเป็นรัฐวิสาหกิจ รัฐบาลนครกว่างโจว
[9] LiDAR เป็นเทคโนโลยีอุปกรณ์ที่ใช้แสงเพื่อตรวจจับและคาดคะเนระยะทางของวัตถุเพื่อสร้างแผนที่ 2 มิติ หรือ 3 มิติ
