คนเซี่ยงไฮ้ฮิตดูหนังโรงมากที่สุดในจีน!! ธุรกิจหนังไทยน่าจับตามอง

7 Feb 2023

หลังจากโรงภาพยนตร์ในจีนต่างบอบช้ำจากผลกระทบของโควิค-19 มาเป็นเวลากว่า 3 ปี ในที่สุดก็กลับมาคักคึกอีกครั้งในช่วงตรุษจีนที่ผ่านมา โดยเซี่ยงไฮ้เป็นเมืองที่มียอดขายตั๋วภาพยนตร์สูงที่สุดในจีน!!

ตรุษจีน 7 วัน.. เซี่ยงไฮ้คว้ายอดตั๋วหนัง 262 ล้านหยวน

ด้วยมาตรการควบคุมโควิด-19 ที่เข้มงวดโดยเฉพาะในปี 2565 เป็นผลให้ตลาดภาพยนตร์ทั่วทั้งจีนซบเซาแต่ตลาดภาพยนตร์จีนได้เริ่มมีสีสันอีกครั้งในช่วงตรุษจีนปีนี้
(21 – 27 มกราคม 2566) โดยทั่วทั้งจีนมียอดขายตั๋วภาพยนตร์ 6,758 ล้านหยวน และมีผู้เข้าชม 129 ล้านคน-ครั้ง เพิ่มขึ้นจากช่วงตรุษจีนปี 2565 ร้อยละ 11.89 และร้อยละ 13.16 ตามลำดับ

ช่วงวันหยุดเทศกาลตรุษจีนปีนี้ เซี่ยงไฮ้ทำลายสถิติครั้งใหม่โดยมียอดขายตั๋วภาพยนตร์รวม 262 ล้านหยวน (คิดเป็นร้อยละ 3.9 ของยอดขายตั๋วในจีน) สูงเป็นอันดับที่ 1 ในจีน แซงหน้ากรุงปักกิ่ง (260 ล้านหยวน) และนครเฉิงตู (144 ล้านหยวน) ซึ่งเป็นอันดับที่ 2 และ 3 ตามลำดับ ขณะเดียวกันเซี่ยงไฮ้มีผู้ชมภาพยนตร์ช่วงตรุษจีนปีนี้รวมกว่า 3.88 ล้านคน-ครั้ง (คิดเป็นร้อยละ 3.0 ของผู้ชมทั่วทั้งจีน) และฉายภาพยนตร์มากถึง 75,700 รอบ (คิดเป็นร้อยละ 2.9 ของจำนวนรอบฉายทั้งหมดในจีน)

แม้ว่ายอดขายตั๋วภาพยนตร์ที่เซี่ยงไฮ้ช่วงตรุษจีนปี 2566 สูงกว่ายอดของตรุษจีนปี 2562 ในช่วงก่อนเกิดการแพร่ระบาดของโควิด-19 และยอดของตรุษจีนปี 2565 ไม่มากนัก (ซึ่งอยู่ที่ 249 ล้านหยวน และ 259 ล้านหยวน ตามลำดับ) แต่สะท้อนถึงแนวโน้มการฟื้นฟูและการเติบโตของตลาดภาพยนตร์จีนที่มีโอกาสขยายตัวมากขึ้นในปีนี้ภายหลังจีนได้ผ่อนคลายมาตรการควบคุมโควิด-19 แล้ว

นักวิจารณ์ภาพยนตร์จีนยังวิเคราะห์ว่า ปัจจัยสำคัญประการหนึ่งที่ทำให้ชาวจีนหันกลับมาเข้าชมภาพยนตร์อย่างคึกคักอีกครั้ง คือ เนื้อหาที่มีคุณภาพสูงและมีจุดเด่นที่ดึงดูดความสนใจ โดยเมื่อประเมินจากภาพยนตร์ที่ทำรายได้สูงในช่วงตรุษจีนปีนี้พบว่า จะเป็นภาพยนตร์จีนแนวย้อนยุคที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับการสืบสวนคดีลึกลับ และภาพยนตร์แนวไซไฟที่ผสมผสานค่านิยมและวัฒนธรรมจีนดั้งเดิมกับโลกอนาคต

เทศกาลภาพยนตร์เซี่ยงไฮ้.. เปิดโอกาสหนังไทยบุกตลาดจีน

เนื่องด้วยศักยภาพของตลาดภาพยนตร์จีนข้างต้น เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเซี่ยงไฮ้ (Shanghai International Film Festival: SIFF) ซึ่งเป็นเทศกาลภาพยนตร์ที่มีชื่อเสียงที่สุดในจีน ถือเป็นแพลตฟอร์มสำคัญที่ช่วยส่งเสริมการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมระหว่างจีนกับต่างชาติ สร้างโอกาสให้ภาพยนตร์ต่างชาติสามารถเข้ามาโปรโมทผลงานและทดลองกระแสนิยมในจีน ตลอดจนสร้างโอกาสในการขยายความร่วมมือระหว่างธุรกิจภาพยนตร์จีนกับต่างชาติ โดยงาน SIFF เริ่มจัดขึ้นในปี 2541 และจัดมาแล้ว 24 ครั้งในช่วงมิถุนายนของทุกปี (ยกเว้นครั้งที่ 25 ซึ่งได้เลื่อนมาจัดในเดือนมิถุนายน 2566 แทน เนื่องด้วยสถานการณ์โควิด-19 ในปี 2565)

จากสภาพตลาดภาพยนตร์ที่ส่งสัญญาณกลับมาคึกคักอีกครั้ง งาน SIFF จึงถือเป็นโอกาสสำคัญสำหรับภาพยนตร์ไทย และเป็นที่น่ายินดีว่า ภาพยนตร์ไทยได้เข้าร่วมฉายอย่างต่อเนื่องในงาน SIFF 10 ครั้งหลังสุด ด้วยการสนับสนุนของสถานกงสุลใหญ่ ณ นครเซี่ยงไฮ้ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องของไทย โดยล่าสุดในงาน SIFF ครั้งที่ 24 เมื่อเดือนมิถุนายน 2564 มีภาพยนตร์ไทยได้รับคัดเลือกให้ฉายถึง 7 เรื่อง ใน 13 โรงภาพยนตร์ทั่วเซี่ยงไฮ้ ได้แก่ (1) อ้ายคนหล่อลวง (2) My Rhythm (3) พญาโศกวิโยคค่ำ (4) พันธนาการ (5) หัวใจทองคำ (6) Lotus Never Dies และ (7) ใจจำลอง โดยตั๋วภาพยนตร์ไทยถูกจองหมด 100% ภายในระยะเวลารวดเร็วทั้งสำหรับรอบพิเศษ[1] (จัดขึ้นที่โรงภาพยนตร์เหิงซานที่มีประวัติความเป็นมายาวนานคู่กับการก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีน) และรอบปกติ

ทั้งนี้ จีนมีข้อกำหนดเรื่องเนื้อหาของภาพยนตร์ที่จะเข้าฉายในจีนว่า ต้องไม่มีประเด็นรุนแรงหรือส่งผลกระทบต่อเสถียรภาพทางสังคมของจีน เรื่องราวต้องไม่เกี่ยวข้องกับเพศที่สาม ไม่มอมเมาหรือชี้นำแนวคิดของชาวจีน ตลอดจนมีข้อจำกัดด้าน “โควต้า” การนำภาพยนตร์ต่างชาติเข้ามาฉายในจีนในแต่ละปี อย่างไรก็ดี มีภาพยนตร์ไทยที่ได้เคยเข้าฉายในโรงภาพยนตร์ในจีน อาทิ “อินทรีย์แดง” และ “สิ่งเล็กๆ ที่เรียกว่ารัก” ซึ่งได้รับกระแสตอบรับเป็นอย่างดี

นอกจากนี้ ปัจจุบันแพลตฟอร์มออนไลน์ของจีน อาทิ Youku (优酷) และ Tencent (腾讯) ได้ซื้อลิขสิทธิ์ภาพยนตร์ต่างชาติจำนวนไม่น้อยที่มีเนื้อหาน่าสนใจ รวมทั้งสะท้อนวัฒนธรรมท้องถิ่นที่แตกต่างจากจีน เพื่อนำมาฉายบนแพลตฟอร์มออนไลน์ของตน ซึ่งเป็นอีกช่องทางหนึ่งที่ทำให้ภาพยนตร์ต่างชาติสามารถเข้าสู่ตลาดจีนได้อย่างกว้างขวางขึ้น โดยภาพยนตร์ไทยหลายเรื่องก็เป็นที่นิยมในแพลตฟอร์มออนไลน์ของจีนข้างต้น อาทิ “บุพเพสันนิวาส 2” “รักแห่งสยาม” “วัยรุ่นพันล้าน” “ฉลาดเกมส์โกง” “ต้มยำกุ้ง” “เด็กหอ” “Yes or No” เป็นต้น

ในปีนี้ งาน SIFF ครั้งที่ 25 มีกำหนดจัดขึ้นในเดือนมิถุนายน 2566 และได้เริ่มเปิดรับภาพยนตร์เข้าประกวดรางวัลและเข้าฉายในเทศกาลฯ จึงขอเชิญชวนผู้สนใจหรือค่ายภาพยนตร์ของไทยเสนอภาพยนตร์เข้าฉายในงาน โดยสามารถศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ www.siff.com นอกจากนี้ ตลาดภาพยนตร์ในงาน SIFF ครั้งที่ 25 (Film and TV Series Market) มีกำหนดจัดขึ้นเป็นเวลา 3 วันระหว่างวันที่ 10 – 12 มิถุนายน 2566 ที่ Shanghai Exhibition Center นครเซี่ยงไฮ้ รวมทั้งมีกำหนดจัดแบบออนไลน์ระหว่างวันที่ 19 – 23 มิถุนายน 2566 ซึ่งจะเป็นโอกาสสำหรับผู้ประกอบการภาพยนตร์ไทยในการผลักดันอุตสาหกรรมภาพยนตร์และ content ของไทย ตลอดจนประชาสัมพันธ์การถ่ายทำภาพยนตร์ในไทย

อนึ่ง อุตสาหกรรมภาพยนตร์นับเป็นอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ที่สร้างรายได้ให้แก่ประเทศไทยจำนวนไม่น้อยในแต่ละปี รัฐบาลไทยได้ดำเนินมาตรการส่งเสริมการถ่ายทำภาพยนตร์ต่างประเทศในไทยอย่างต่อเนื่อง และได้ให้สิทธิประโยชน์แก่ผู้สร้างภาพยนตร์ที่เข้ามาลงทุนในประเทศไทยตั้งแต่ 50 ล้านบาทขึ้นไป ในรูปแบบการคืนเงิน (cash rebate) ร้อยละ 15 – 20 โดยตั้งแต่ปี 2560 มีภาพยนตร์ต่างประเทศเข้ามาถ่ายทำในไทยแล้ว 43 เรื่อง สร้างรายได้หมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจไทยกว่า 8,560 ล้านบาท นอกจากนี้ การถ่ายทำภาพยนตร์ในไทยยังจะช่วยประชาสัมพันธ์ประเทศไทย ส่งเสริมการท่องเที่ยว สินค้าและบริการของไทย รวมทั้งขยายโอกาสความร่วมมือระหว่างผู้ประกอบการไทยและต่างชาติในอุตสาหกรรมภาพยนตร์และอุตสาหกรรมที่เกี่ยวเนื่องด้วย

ดังนั้น การที่ประเทศไทยและภาคอุตสาหกรรมที่เกี่ยวเนื่องของไทยจะเข้าร่วมงาน SIFF และตลาดภาพยนตร์ในงาน SIFF ในเชิงรุกอย่างต่อเนื่อง จะเป็นช่องทางสำคัญในการเชื่อมโยงความร่วมมือไม่เพียงแต่ระหว่างไทยกับนครเซี่ยงไฮ้ แต่กับจีนและต่างประเทศในภาพรวม ซึ่งสถานกงสุลใหญ่ ณ นครเซี่ยงไฮ้พร้อมให้การสนับสนุนอย่างยิ่ง

****************

จัดทำโดย นางสาวณัฐธิดา นิสภกุลชัย และนายโอภาส เหลืองดาวเรือง
ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในจีนประจำสถานกงสุลใหญ่ ณ นครเซี่ยงไฮ้
ข้อมูลอ้างอิง

1. www.shine.cn หัวข้อ China’s box office makes strong comeback over holiday, generating 6 bln-plus yuan
   วันที่ 27 มกราคม 2566
2. www.shine.cn หัวข้อ Box office gets a hopping start in Year of the Rabbit วันที่ 26 มกราคม 2566
3. www.shine.cn หัวข้อ Domestic animated films win applause during Spring Festival holiday วันที่ 25 มกราคม 2566
4. https://baijiahao.baidu.com หัวข้อ上海春节7天电影票房累计2.62亿 超越疫情前2019年วันที่ 30 มกราคม 2566
5. https://baijiahao.baidu.com หัวข้อ 2.6亿！上海春节电影票房创新高 强力复苏！全国总观景人次近1.3亿วันที่ 30 มกราคม 2566
6. https://baijiahao.baidu.com หัวข้อ晨影风向标｜春节档总票房破67亿，上海票房位列全国城市第一วันที่ 30 มกราคม 2566

[1] ภาพยนตร์รอบพิเศษ คือ งานพิธีเปิดสัปดาห์ภาพยนตร์ไทยที่สถานกงสุลใหญ่ ณ นครเซี่ยงไฮ้จัดขึ้นในโรงภาพยนตร์ของเซี่ยงไฮ้ โดยมีแขกรับเชิญจากหน่วยงานภาครัฐเซี่ยงไฮ้ คณะกงสุลต่างชาติ สื่อมวลชนจีน บุคคลสำคัญในแวดวงบันเทิงจีน รวมถึงดารานักแสดงไทย เข้าร่วมชมภาพยนตร์รอบดังกล่าว