XINJIANG

ที่ตั้งและพื้นที่

• เขตการปกครองตนเองชนชาติอุยกูร์ซินเจียงตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศจีน เป็นเขตที่มีพื้นที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ
• ทิศตะวันออกติดกับมณฑลกานสู และมณฑลชิงไห่
• ทิศใต้ติดกับเขตปกครองตนเองทิเบต
• ทิศตะวันออกเฉียงเหนือติดกับประเทศมองโกเลีย
• ทิศตะวันตกติดกับประเทศรัสเซีย คาซัคสถาน คีร์กิซสถาน และทาจิกิสถาน
• ทิศตะวันตกเฉียงใต้ติดกับอัฟกานิสถาน ปากีสถาน และอินเดีย

เขตปกครองตนเองซินเจียงมีพื้นที่ทั้งสิ้น 1,660,000 ตร.กม. ซึ่งคิดเป็นพื้นที่หนึ่งในหกของพื้นที่ทั้งประเทศ เขตพื้นที่ดังกล่าวมีลักษณะภูมิประเทศที่โดดเด่นคือ เป็นพื้นที่แอ่งกะทะและเทือกเขาสลับกัน ซึ่งพื้นที่แอ่งกะทะดังกล่าวเป็นพื้นที่แอ่งกะทะที่ถูกล้อมรอบด้วยภูเขา

ทิศเหนือมีภูเขาอาร์เอ่อไท้ซาน และพื้นที่แอ่งกระทะจุนก๋าเอ๋อ ทิศใต้มีภูเขาคุนหลุน และพื้นที่แอ่งกระทะถาหลี่มู่ ซึ่งพื้นที่แอ่งกะทะถาหลี่มู่นั้นอยู่ระหว่างเทือกเขาไท้ซานและเทือกเขาคุนหลุนโดยครอบคลุมพื้นที่กว่า 530,000 ตร.กม. นับเป็นพื้นที่แอ่งกะทะที่ใหญ่ที่สุดในประเทศจีน

นอกจากนี้ยังมีพื้นที่ทะเลทรายกว่า 800,000 ตร.กม. โดยมีทะเลทรายถ่าเค่อลามากัน ตั้งอยู่ในบริเวณตอนกลางของมณฑล ซึ่งพื้นที่ดังกล่าวเป็นอาณาเขตทะเลทรายที่กว้างใหญ่ที่สุดของประเทศจีน ครอบคลุมพื้นที่ทั้งหมด 330,000 ตร.กม.

แม่น้ำสายสำคัญ คือ แม่น้ำถาหลี่มู่ซึ่งมีความยาว 2,100 กิโลเมตร

เขตปกครองตนเองซินเจียง แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 7 เขต ได้แก่

• เขตจี๋ถ่าเฉิง (Tacheng)
• เขตอาสั่วไท้ (Altay)
• เขตทูหลูฟาน (Turpan)
• เขตฮาร์มี่ (Hami)
• เขตอาเค่อซู (Aksu)
• เขตคาเมอ (Kashgar)
• เขตเหอเถียน (Hotan) มีเมืองหลักที่สำคัญ ได้แก่ เมืองอูหลู่มู่ฉี (Urumqi) เมืองเค่อลาหม่าอี (Karamay)

และเมืองระดับตำบล 17 เมือง ได้แก่

• เมืองฉือเหอจื่อ (Shihezi)
• เมืองฮาร์มี่ (Hami)
• เมืองทูหลูฟาน (Turpan)
• เมืองฉางจี๋ (Changji)
• เมืองคุนตุน (Kuytun)
• เมืองป๋อเล่อ (Bole)
• เมืองอีหนิง (Yining)
• เมืองถ่าเฉิง (Tacheng)
• เมืองอาเล่อไท่ (Altay)
• เมืองคู่เอ๋อเล่อ (Korla)
• เมืองอาเค่อซู (Aksu)
• เมืองอาถูเมอ (Atux)
• เมืองคาเมอ (Kashgar)
• เมืองเหอเถียน (Hotan)
• เมืองฟู่คัง (Fukang)
• เมืองหมี่ฉวน (Miquan)
• เมืองหวูซู่ (Wusu)

นอกจากนี้ยังมีเขตเทศบาลอีก 5 เขต ได้แก่

• เขตเทศบาลอีหลีฮาร์ซ่าเค่อ (Ili Kazak)
• เขตเทศบาลฉางจี๋หุยจู่ (Changji Hui)
• เขตเทศบาลปายินกัวเหลิงเมิ่งกู (Bayangol Mongol)
• เขตเทศบาลป๋อเอ๋อร์ถ่าลาเหมิงกู่ (Bortala Mongol )
• เทศบาลเค่อจื้อเล่อซูเคอเอ๋อเค่อจื้อ (Kizilsu Kirgiz)

ทรัพยากรธรรมชาติ

• ในอาณาบริเวณพื้นที่อันกว้างใหญ่ของเขตปกครองตนเองซินเจียงนั้น คิดเป็นพื้นที่เทือกเขากว่าร้อยละ 56 และพื้นที่แอ่งกะทะกว่าร้อยละ 44 ซึ่งพื้นที่ทั้งหมดดังกล่าวแบ่งเป็นส่วนของการใช้ในการทำปศุสัตว์ พื้นที่เกษตรกรรม พื้นที่ป่าไม้และทุ่งหญ้า คิดเป็นประมาณ 63,045,800 เฮคเตอร์ ซึ่งเป็นสัดส่วนร้อยละ 37.9 ของพื้นที่ทั้งหมด
• พื้นที่แอ่งกะทะกว่าร้อยละ 44 ซึ่งพื้นที่ทั้งหมด แบ่งเป็นส่วนของการใช้ในการทำปศุสัตว์ พื้นที่เกษตรกรรม พื้นที่ป่าไม้และทุ่งหญ้า
• ในจำนวนพื้นที่ดังกล่าวเป็นพื้นที่การเกษตร 4,025,500 เฮคเตอร์ พื้นที่ท้องทุ่ง 335,900 เฮคเตอร์ พื้นที่ป่าไม้ 6,759,470 เฮคเตอร์ และพื้นที่ที่ใช้ในการทำปศุสัตว์ 15,215,830 เฮคเตอร์
• ทั้งนี้พื้นที่ทางปศุสัตว์ดังกล่าวคิดเป็นร้อยละ 20 ของพื้นที่ปศุสัตว์ทั้งประเทศ นับเป็นอาณาบริเวณที่ใหญ่เป็นอันดับสองของประเทศ

ซินเจียงมีแร่ธาตุกว่า 138 ชนิด โดยในจำนวนดังกล่าวเป็นแร่ธาตุสงวนสำรอง 43 ชนิด และมีน้ำมันปิโตรเลียมสำรองที่ถูกค้นพบในบริเวณแอ่งกะทะเค่อลาหม่าจำนวน 208,600 ล้านตัน ซึ่งแหล่งน้ำมันดังกล่าวถูกค้นพบครั้งแรกในปี 2498 นอกจากนี้ยังมีแก๊สธรรมชาติ 10,300,000 ล้านคิวบิคเมตร

ทั้งนี้น้ำมันและแก็สธรรมชาติในซินเจียงนั้นมีปริมาณคิดเป็นอัตราส่วนที่ได้รับการสำรองทั้งหมดในประเทศจีนอยู่ถึงร้อยละ 30 และร้อยละ 34 ตามลำดับ ซึ่งจัดเป็นเขตที่มีปริมาณน้ำมันปิโตรเลี่ยมและแก็สธรรมชาติมากอยู่ในอันดับสามและอันดับหกของจีน ตามลำดับ นอกจากนั้นยังมีถ่านหินที่ได้รับการสำรองไว้โดยประมาณ 2,190,000 ล้านตัน ซึ่งคิดเป็นปริมาณร้อยละ 40 ของปริมาณทั้งประเทศ ทั้งนี้ยังมีแร่ธาตุอื่นๆอีกได้แก่ แร่ทองแดง ทองคำ แร่เหล็ก เป็นต้น

ในเดือนสิงหาคม ปี 2547 ได้มีการค้นพบแหล่งน้ำมันและก๊าซธรรมชาติอีกครั้งในเขตพื้นที่แอ่งกะทะจุนก๋าเอ๋อ โดยมีปริมาณน้ำมันสำรองจำนวน 261 ล้านตัน และแก๊สธรรมชาติ 14.6 ล้านตัน

เดือนธันวาคม 2551 ได้ค้นพบแหล่งก๊าซธรรมชาติเค่อลาเหม่ยลี่ ในพื้นที่แอ่งกระทะจุ่นก๋าเอ่อร์ (Dzungarian Basin) มีปริมาณก๊าซธรรมชาติมากกว่า 1 แสนล้านลูกบาศก์เมตร

คาดว่าจะสามารถผลิตก๊าซธรรมชาติจากแหล่งก๊าซธรรมชาติเค่อลาเหม่ยลี่นี้ได้ในปริมาณ 1,000 ล้านลูกบาศก์เมตร/ปี ติดต่อกันเป็นเวลาประมาณ 50 ปี ทั้งนี้ พื้นที่กว่า 2 ใน 3 ของแหล่งก๊าซธรรมชาติเค่อลาเหม่ยลี่เป็นดินหินภูเขาไฟ จากการคาดการณ์ ปริมาณที่ค้นพบในปัจจุบันคิดเป็นสัดส่วนเพียงประมาณร้อยละ 10 ของปริมาณก๊าซที่มีเท่านั้น เชื่อว่าในอนาคตจะสามารถค้นพบบ่อก๊าซธรรมชาติที่ใหญ่กว่าที่เคยพบในปัจจุบันได้

เขตปกครองตนเองซินเจียงยังเป็นเขตที่ได้รับพลังงานแสงอาทิตย์อย่างสมบูรณ์เป็นอันดับสองของประเทศจีน จึงเป็นเขตที่เหมาะแก่การเจริญเติบโตของพืชประเภทเมลอน ยางพารา มะเขือเทศ องุ่นถูหลู่ฟาน ปอ โดยมีปริมาณผลผลิตคิดเป็นสัดส่วนมากถึงร้อยละ 40 ของผลผลิตทั้งประเทศ

ประวัติศาสตร์ / วัฒนธรรม

เขตการปกครองตนเองซินเจียง มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 3,000 ปี ในอดีตถูกปกครองจากชนชาติหลากหลายกลุ่มด้วยกัน และมีการค้นพบปรากฏหลักฐานมนุษย์ยุคหินในซินเจียง ซึ่งเป็นมนุษย์ในยุคสมัยอดีตในช่วง 60 ปีก่อนคริสต์ศักราช

ในอดีตกษัตริย์ในสมัยราชวงศ์ฮั่น (206 ปี ก่อนคริสตกาล – ปี ค.ศ.1884) ได้เข้ายึดครองพื้นที่ในเขตซินเจียง ต่อมาในสมัยราชวงฮั่นตะวันตกได้มีการสร้างเมืองทางแถบตะวันตกขึ้น และหนึ่งในนั้นคืออาณาเขตเมืองซินเจียงในปัจจุบัน ซึ่งในสมัยดังกล่าวซินเจียงนับเป็นเขตปกครองสำคัญซึ่งตั้งอยู่ใจกลางของเส้นทางสายไหมเดิม

ในยุคสมัยต่อมาซินเจียงได้ถูกใช้เป็นเส้นทางการค้าที่เชื่อมโยงระหว่างประเทศจีนในสมัยราชวงศ์ถังกับประเทศในแถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ซึ่งเส้นทางดังกล่าวมีความยาว 6,440 กิโลเมตร มีระยะทางไปจนถึงอาณาจักรโรมัน โดยทางการกำหนดให้เมืองอูหลู่มู่ฉีเป็นเมืองด่านเก็บภาษี และต่อมาในสมัยกษัตริย์กวงซูแห่งราชวงศ์ชิงได้สถาปนาชื่อเขตซินเจียงขึ้นใหม่ ซึ่งเปลี่ยนจากชื่อเดิมคือ “ซีเจียง” เป็น “ซินเจียง”

ในปัจจุบัน และมีการกำหนดให้เมืองอูหลู่มู่ฉี (แต่เดิมชื่อเมืองฉีหัว) เป็นเมืองหลวงของเขต ต่อมาในปี ค.ศ.1955 ได้เปลี่ยนรูปแบบการปกครองเป็นเขตปกครองตนเองซินเจียงจวบจนมาถึงปัจจุบัน

นอกจากนี้วัฒนธรรมท้องถิ่นของซินเจียงยังมีภาษาและวรรณคดีของชาวอุยเกอร์ ที่เป็นภาษาที่ยังคงใช้อยู่จนถึงทุกวันนี้ ซึ่งภาษาท้องถิ่นนี้ยังปรากฏในบทกวี ดนตรีและการเต้นรำของชนชาติดังกล่าวในปัจจุบันอีกด้วย

ข้อมูลประชากร

• สิ้นปี 2559 เขตปกครองตนเองซินเจียงมีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 23.98 ล้านคน
• อัตราการเกิด 15.34‰
• อัตราการตาย 4.26‰
• คิดเป็นอัตราการเพิ่มขึ้นของประชากรร้อยละ 11.08‰
• เขตปกครองตนเองซินเจียงมีจำนวนประชากรชนชาติต่างๆ อยู่ทั้งสิ้น 47 ชนชาติ

ชนกลุ่มน้อยที่สำคัญได้แก่

• ชนชาวอุยกูร์ซึ่งมีจำนวนประชากรอยู่ร้อยละ 45.62
• ชนชาวฮาร์ซ่าเค่อร้อยละ 7.04
• ชนชาวหุยร้อยละ 4.46
• ชนชาวมองโกลร้อยละ 0.86

โดยรวมแล้ว ประชากรของซินเจียงเป็นชนกลุ่มน้อยอยู่ประมาณร้อยละ 60.4 และมีชนชาวฮั่นอยู่ร้อยละ 39.6

ปี 2559 เขตปกครองตนเองซินเจียงมีจำนวนประชากรที่มีงานทำ 12.63 ล้านคน เพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่านมา 4.6 แสนคน อัตราว่างงานของประชากรในเขตเมืองเท่ากับร้อยละ 3.22

สภาพภูมิอากาศ

• เขตปกครองตนเองซินเจียงมีสภาพภูมิประเทศที่หลากหลาย
• ทิศเหนือและทิศใต้มีความแตกต่างของสภาพภูมิอากาศที่ชัดเจน
• บริเวณพื้นที่ภูเขาส่วนใหญ่ มีอุณหภูมิโดยเฉลี่ยต่อปี 6 องศาเซลเซียส ส่วนพื้นที่อื่นๆ อากาศแห้งแล้ง เดือนมกราคม อุณหภูมิต่ำสุด -20 ถึง -10 องศาเซลเซียส เดือนกรกฎาคม อุณหภูมิสูงสุด 30 องศาเซลเซียส ความแตกต่างของอุณหภูมิอุณหภูมิโดยเฉลี่ยระหว่างวันอยู่ที่ 35 องศาเซลเซียส และในบริเวณพื้นที่แอ่งกะทะจุนก๋าเอ๋อมีอุณหภูมิสูงสุดไปถึง 40-45 องศาเซลเซียส