โอกาสของนักลงทุนไทยในวิกฤติค่าแรงของมณฑลกวางตุ้ง

30 Aug 2013

"ของจีนราคาถูก"  นับวันยิ่งจะหายากขึ้น เนื่องด้วยปัจจัยการผลิตที่สำคัญคือ ค่าแรง มีการปรับเพิ่มขึ้นทุกปีตามนโยบายของรัฐบาลกลางที่ต้องการยกระดับชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนและลดช่องว่างทางเศรษฐกิจของชนชั้นต่าง ๆ ในสังคมไม่ให้ทิ้งห่างกันมากเกินไปจนเกิดปัญหาต่าง ๆ ตามมาในอนาคต แต่อย่างไรก็ตามการผลิตด้วยขนาด (economy of scale) โดยใช้เทคโนโลยีการผลิตที่ทันสมัยก็ยังคงเป็นจุดเด่นของจีนที่สร้างโอกาสทางการค้าระหว่างประเทศ

ที่ผ่านมาจีนถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักว่ากระตุ้นการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจมากเกินไปจนเกิดการพัฒนาประเทศอย่างไม่สมดุลรัฐบาลกลางของจีนจึงให้ความสำคัญกับปัญหาช่องว่างทางเศรษฐกิจระหว่างชนชั้นต่าง ๆ โดยมีนโยบายและมาตรการลดช่องว่างรายได้ของประชาชน อาทิ การตั้งเป้าเพิ่มอัตราค่าแรงขั้นต่ำให้ได้ร้อยละ 40 ของค่าแรงเฉลี่ยของประชาชนในเมืองใหญ่ภายในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม 5 ปี ฉบับที่ 12 (2554-2558) การให้รัฐวิสาหกิจส่งผลกำไรจากการประกอบธุรกิจให้แก่รัฐบาลในสัดส่วนที่มากขึ้น เพื่อให้รัฐบาลนำรายได้ส่วนนี้ไปเพิ่มงบประมาณด้านสวัสดิการสังคมรวมถึงการพัฒนาระบบการให้บริการสาธารณสุข เพิ่มรายได้ของชาวนา การจัดสรรที่อยู่อาศัยราคาถูกให้ประชาชน ไปจนถึงการกำหนดเพดานเงินเดือนพนักงานระดับสูงของหน่วยงานรัฐวิสาหกิจ และการเพิ่มความเข้มงวดในการเก็บภาษี

 

ในส่วนของรัฐบาลมณฑลกวางตุ้งได้ดำเนินการปรับมาตรฐานอัตราค่าแรงขั้นต่ำรวมถึงอัตราค่าแรงขั้นต่ำของลูกจ้างชั่วคราวที่ทำงานรายชั่วโมงซึ่งมีผลตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม 2556 ที่ผ่านมา โดยเฉลี่ยทั้งมณฑลมีการปรับเพิ่มขึ้นร้อยละ 19.1 ส่งผลให้มณฑลกวางตุ้งมีระดับค่าแรงสูงในอันดับต้น ๆ ของจีน โดยมีค่าแรงขั้นต่ำอยู่ที่ 1,010-1,600 หยวนต่อเดือน

 

อัตราค่าแรงขั้นต่ำของมณฑลกวางตุ้งในปี 2556

รัฐบาลมณฑลกวางตุ้งแบ่งระดับของค่าจ้างแรงงานขั้นต่ำเป็น 4 กลุ่ม (ไม่รวมเขตเศรษฐกิจพิเศษเซินเจิ้น)

กลุ่ม	อัตราค่าแรงขั้นต่ำต่อเดือน (หยวน)		ค่าจ้างขั้นต่ำาสำหรับผู้ที่ไม่ได้ทำงานทั้งวัน (หยวน/ชม.)		เมือง/พื้นที่
	คิดต่อเดือน
	ใหม่	เดิม	ใหม่	เดิม
A	1,550  (+19.2%)	1,300	15.0	12.5	นครกว่างโจว
B	1,310  (+19.1%)	1,100	12.5	10.5	จูไห่ ฝอซาน ตงกว่าน จงซาน
C	1,130  (+18.9%)	950	11.1	9.3	ซัวเถา หุ้ยโจว เจียงเหมิน
D	1,010  (+18.8%)	850	10.0	8.3	เสากวน เหอหยวน เหมยโจว ซ่านเหว่ย หยางเจียง จ้านเจียง เม่าหมิง จ้าวชิ่ง ชิงหย่วน แต้จิ๋ว เจียหยาง และหยุนฝู

ทั้งนี้ ตั้งแต่วันที่ 1 มีนาคม 2556 มีการปรับขึ้นค่าแรงขั้นต่ำของเขตเศรษฐกิจพิเศษเซินเจิ้นจากเดิม 1,500 หยวนต่อเดือน เพิ่มเป็น 1,600 หยวน เพิ่มขึ้นร้อยละ 6.7  ในขณะที่ถ้าเป็นลูกจ้างชั่วคราวรายชั่วโมงจากเดิม 13.3 หยวนต่อ ชม. เพิ่มเป็นละ 14.5 หยวน ส่งผลให้เขตเศรษฐกิจพิเศษเซินเจิ้นมีอัตราค่าแรงขั้นต่ำมากเป็นอันดับ 2 ของจีนรองจากนครเซี่ยงไฮ้ (1,620 หยวน)

 

อัตราค่าแรงขั้นต่ำในประเทศจีน (ข้อมูล ณ วันที่ 1 กรกฎาคม 2556)

เขตการปกครอง	อัตราขั้นต่ำรายเดือน (หยวน)	อัตราค่าเฉลี่ยต่อชั่วโมง (หยวน)
เซี่ยงไฮ้	1,620	14
เซินเจิ้น	1,600	14.5
กวางตุ้ง	1,550	15
ชินเจียง	1,520	15.2
เทียนจิน	1,500	15
เจียงซู	1,480	13
เจ้อเจียง	1,470	12
ปักกิ่ง	1,400	15.2
ซานตง	1,380	14.5
เหอเป่ย	1,320	13
ฝูเจี้ยน	1,320	14
จี๋หลิน	1,320	11.5
หูเป่ย	1,300	14
เหลียวหนิง	1,300	13
หนิงเซี่ย	1,300	12.5
ซานซี	1,290	14
ยูนนาน	1,265	11
อานฮุย	1,260	13
เหอหนาน	1,240	11.7
เจียงชี	1,230	12.3
มองโกเลียใน	1,200	10.2
กว่างชี	1,200	10.5
กานซู	1,200	12.7
ทิเบต	1,200	11
เสฉวน	1,200	12.7
หูหนาน	1,160	11.5
เฮยหลงเจียง	1,160	11
ส่านซี	1,150	11.5
ชิงไห่	1,070	10.8
ฉงชิ่ง	1,050	10.5
ไห่หนาน	1,050	9.2
กุ้ยโจว	1,030	11

ที่มา: China Job Bank (www.cjob.gov.cn)

 

เมื่อพิจารณาอัตราค่าแรงขั้นต่ำของจีนในภาพรวมจะพบว่าอัตราค่าแรงของมณฑลและเมืองทางชายฝั่งตะวันออกที่ติดทะเลของจีนนั้น มีอัตราค่าแรงที่สูงกว่าเมืองและมณฑลทางฝั่งตะวันตกและตอนในของจีนอยู่มากพอสมควร เนื่องจากเมืองทางภาคตะวันออกมีการพัฒนาทางเศรษฐกิจที่มากกว่า มีสาธารณูปโภคและโครงสร้างพื้นฐานครบครัน ส่งผลให้ค่าครองชีพของเมืองทางภาคตะวันออกสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง อุตสาหกรรมที่ใช้แรงงานและทรัพยากรจำนวนมากในการผลิตจึงมีการย้ายเข้าไปยังตอนในและภาคตะวันตกของประเทศเพื่อลดต้นทุนจากค่าแรงและลดการขนส่งทรัพยากร

 

อย่างไรก็ตาม มณฑลกวางตุ้งซึ่งมีค่าแรงสูงติดอันดับต้น ๆ ของจีนก็ยังเป็นหนึ่งในมณฑลที่น่าสนใจสำหรับนักธุรกิจที่สนใจเข้ามาลงทุนและทำธุรกิจในจีน เนื่องจาก

1.    มณฑลกวางตุ้งมีประชากรกว่า 105 ล้านคน มากกว่าประเทศไทยทั้งประเทศ เป็นหนึ่งในมณฑลมีกำลังการบริโภคมาก

2.    เป็นศูนย์กลางของการคมนาคมและขนส่งทางภาคใต้ของจีน มีท่าเรือระหว่างประเทศขนาดใหญ่ เที่ยวบินเชื่อมโยงนานาประเทศ เป็นชุมทางรถไฟที่สำคัญของจีน ตลอดจนมีการพัฒนาโครงข่ายการคมนาคมขนส่งเชื่อมโยงกับฮ่องกงและมาเก๊า

3.    มีการส่งเสริมการลงทุนที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ด้านเทคโนโลยีและเศรษฐกิจสร้างสรรค์ที่สร้างมูลค่าเพิ่มมาก

4.    ประชาชนมีการเปิดรับสิ่งใหม่ ๆ ได้อย่างรวดเร็วเนื่องจากอยู่ติดกับฮ่องกงและมาเก๊าที่เป็นเขตเศรษฐกิจเสรี ประชาชนมีการท่องเที่ยวและไปมาหาสู่กันอย่างใกล้ชิด สินค้าและบริการที่ใหม่ ๆ จึงเข้าสู่ฮ่องกงและมาเก๊าก่อนที่จะเข้าสู่จีนแผ่นดินใหญ่ และจำนวนไม่น้อยที่ผ่านเข้ามาทางมณฑลกวางตุ้งก่อน

5.    มณฑลกวางตุ้งมีความใกล้ชิดกับไทยมาก เนื่องจากชาวจีนโพ้นทะเลในไทยส่วนใหญ่เป็นชาวกวางตุ้ง และยังมีการไปมาหาสู่กันจนถึงปัจจุบัน

 

ค่าแรงขึ้นต่ำในมณฑลและเมืองต่าง ๆ ของจีนที่ปรับเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้มณฑลกวางตุ้งนอกจากจะมีค่าแรงที่สูงแล้ว ยังเกิดสภาวะขาดแคลนแรงงานในบางช่วงโดยเฉพาะช่วงหลังเทศกาลตรุษจีน เนื่องจากผู้ใช้แรงงานต่างถิ่นจำนวนไม่น้อยหันกลับไปทำงานในเมืองที่ตนอยู่แทนการเข้ามาใช้แรงงานในมณฑลกวางตุ้ง เนื่องด้วยเมืองต่าง ๆ มีการปรับค่าแรงให้สอดคล้องกับสภาพชีวิตความเป็นอยู่ของท้องถิ่นนั้น ๆ ผู้ใช้แรงงานต่างถิ่นจึงยินยอมที่จะกลับไปทำงานในภูมิลำเนาเดิมของตนแม้ได้เงินน้อยกว่าแต่ก็มีภาระในการใช้จ่ายน้อยตามไปด้วยเช่นกัน ที่สำคัญยังได้อยู่กับครอบครัวอีกด้วย

 

ผู้ประกอบการที่สนใจเข้ามาลงทุนหรือทำการตลาดในมณฑลกวางตุ้งจึงควรมุ่งธุรกิจที่เน้นการสร้างนวัตกรรมใหม่ ๆ ใช้เทคโนโลยีในการผลิตเพื่อลดต้นทุนจากแรงงานคน ตลอดจนควรพิจารณาตลาดแรงงานในช่วงนั้น ๆ ว่าต้องการใช้บุคลากรระดับใด ในช่วงนั้นมีมากน้อยเพียงใด เงินเดือนที่ให้มากกว่าค่าแรงขั้นต่ำซึ่งสามารถดึงดูดแรงงานได้เพียงใด ตลอดจนต้องคำนึงถึงการจ่ายค่าประกันสังคมในส่วนของนายจ้างเข้ากองทุนประกันสังคมในสัดส่วนประมาณ 20%-30% ของเงินเดือนลูกจ้างอีกด้วย

 

จัดทำโดย: น.ส.จุฑามาศ สิงห์บำรุง ศูนย์ข้อมูลธุรกิจไทยในจีนณนครกว่างโจว

แหล่งข้อมูล: เว็บไซต์ www.lawtime.cn/special/2013gongzi และเว็บไซต์ China Job Bank (www.cjob.gov.cn)