สำรวจเป้าหมายการพัฒนาเซี่ยงไฮ้: เส้นทางสู่วิสัยทัศน์ปี 2035

4 Jan 2021

.     ในขณะที่จีนได้มีวิสัยทัศน์ปี ค.ศ. 2035 (พ.ศ. 2578) ออกมา นครเซี่ยงไฮ้ที่เป็นหัวหอกสำคัญในการปฏิรูปและเปิดประเทศ และเป็นศูนย์รวมความทันสมัยและเป็นสากลของจีนเอง ก็ได้ตอบสนองนโยบายรัฐบาลกลางอย่างรวดเร็ว ด้วยการกำหนดเป้าหมายปี ค.ศ. 2035 สำหรับการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของตนเองอย่างชัดเจนเช่นกัน หลังจากที่ประสบความสำเร็จในการบรรลุเป้าหมายการพัฒนาตามที่ได้วางไว้แล้วเกือบทั้งหมด อาทิ

.      – บรรลุเป้าหมายกระตุ้นให้ภาคบริการมีสัดส่วนใน GDP ไม่ต่ำกว่าร้อยละ 65 ภายในปี 2558 (ภาคบริการของเซี่ยงไฮ้มีสัดส่วนคิดเป็นร้อยละ 67.8 ของ GDP ทั้งหมดในปี 2558)
.      – บรรลุเป้าหมายให้อัตราการขยายตัวของรายได้ต่อหัวประชากรสูงกว่าอัตราการขยายตัวของ GDP ภายในปี 2558 (GDP เซี่ยงไฮ้ขยายตัวร้อยละ 6.9 ขณะที่รายได้ต่อหัวประชากรของเซี่ยงไฮ้ขยายตัวร้อยละ 8.5 ในปี 2558)
.      – บรรลุเป้าหมาย GDP ต่อหัวประชากร 150,000 หยวนภายในปี 2563 (GDP ต่อหัวประชากรของเซี่ยงไฮ้ในปี 2562 เท่ากับ 157,800 หยวน)
.      – บรรลุเป้าหมายก่อสร้างเส้นทางเดินเท้าที่มีพื้นที่สีเขียวรวม 1,000 กม. ภายในปี 2563 (เซี่ยงไฮ้มีเส้นทางเดินเท้าที่มีพื้นที่สีเขียวรวม 1,093 กม. ในเดือน ก.ย. 2563)
.      – บรรลุเป้าหมายปรับปรุงที่พักอาศัยเสื่อมโทรมได้สำเร็จล่วงหน้าก่อนถึงกำหนดเวลาในสิ้นปี 2563

ความสำเร็จที่เป็นที่ยอมรับระดับสากล

.     ในปี 2563 ซึ่งเป็นปีสุดท้ายของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติจีนฉบับที่ 13 ของจีน นครเซี่ยงไฮ้ก็มีความโดดเด่นเป็นที่ยอมรับท่ามกลางมหานครต่าง ๆ ทั่วโลก โดยการสำรวจและจัดอันดับของสถาบันระหว่างประเทศหลายแห่งได้ยกย่องเซี่ยงไฮ้ในเรื่องความสามารถในการรับมือการระบาดของ COVID-19 ที่ทำให้การดำเนินธุรกิจและการดำรงชีวิตของประชาชนในภาพรวมแทบไม่ได้รับผลกระทบ และการนำเทคโนโลยีใหม่และเศรษฐกิจดิจิทัลเข้ามาตอบสนองความต้องการพื้นฐานของธุรกิจและประชาชน ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของนโยบายพัฒนาเมืองของเซี่ยงไฮ้มากว่าทศวรรษ

.     ทั้งนี้ ดัชนีการพัฒนาความเป็นเมืองอัจฉริยะของเซี่ยงไฮ้ได้เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องตลอด 7 ปีที่ผ่านมา จากความครอบคลุมของเครือข่ายดิจิทัลที่กว้างขวางขึ้น การพัฒนาบริการทางอิเล็กทรอนิกส์ของรัฐบาล และการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่อย่าง AI และ cloud computing โดยเซี่ยงไฮ้มีแผนจะเพิ่มความเร็วระบบ 5G ให้ดาวน์โหลดได้เร็วขึ้นเป็น 3 เท่า (เป็น 1 GB ต่อวินาที) และเพิ่มความเร็วระบบบรอดแบนด์ของครัวเรือนขึ้น 2 เท่า (ความเร็วดาวน์โหลดเป็น 100 MB ต่อวินาที) ภายในปี 2566 และเมื่อเดือน พ.ย. 2563 ที่ผ่านมา เซี่ยงไฮ้ก็ได้รับเลือกให้เป็นเมืองอัจฉริยะแห่งปี ค.ศ. 2020 ในการประชุม Smart City Expo World Congress ไปสด ๆ ร้อน ๆ ขณะเดียวกัน เซี่ยงไฮ้ก็ได้ออกมาตรการส่งเสริมการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและสร้างสำนึกในเรื่องวิถีชีวิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมเพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตในเขตเมือง โดยประเด็นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติก็ได้กลายเป็นตัวชี้วัดสำคัญของการดำเนินธุรกิจ

.     ความก้าวหน้าเหล่านี้ กอปรกับโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมและพลังงานที่ก้าวหน้ากว่าประเทศตะวันตกหลายแห่ง ทำให้เซี่ยงไฮ้กลายเป็นเมืองเดียวในจีนแผ่นดินใหญ่ที่ได้เข้าไปอยู่ 1 ใน 10 ของเมืองที่น่าดึงดูดที่สุดในโลก ในการจัดอันดับของ Global Power City Index ที่ออกมาล่าสุดเมื่อวันที่ 8 ธ.ค. 2563 ที่ผ่านมา แซงหน้ากระทั่งนครซิดนีย์ของออสเตรเลีย โดยได้อันดับ 1 ในเรื่องการจ้างงาน และได้คะแนนสูงสุดในเรื่อง GDP ที่เป็นตัวเงิน (nominal GDP) และอัตราเติบโตของ GDP ส่วนด้านความสะอาดในเขตเมืองก็จัดอยู่ในอันดับ 4 ขณะที่ในด้านเศรษฐกิจได้ขึ้นจากอันดับ 16 ในปีที่แล้วมาอยู่ในอันดับ 11 ในปีนี้

.     ซึ่งความสำเร็จเหล่านี้เอง ก็จะเป็นรากฐานที่แข็งแกร่งสำหรับแผน 5 ปีฉบับที่ 14 (ปี ค.ศ. 2021 – 2025) ของคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์เซี่ยงไฮ้ ที่จะให้มหานครแห่งนี้เป็นเมืองที่น่าดึงดูดทั้งในด้านนวัตกรรม คุณภาพชีวิต และสิ่งแวดล้อม รวมทั้งยังจะเป็นมหานครสังคมนิยมที่จะมีอิทธิพลในระดับโลกภายในปี ค.ศ. 2035

เส้นทางสู่ความเป็นมหานครแห่งโลก

.     ปี 2564 (ค.ศ. 2021) จะเป็นปีแรกที่เซี่ยงไฮ้เริ่มต้นดำเนินงานตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมฉบับที่ 14 (ค.ศ. 2021 – 2025) โดยมีเป้าหมายการพัฒนาของเซี่ยงไฮ้เมื่อสิ้นสุดแผน 14 คือ ก้าวขึ้นเป็นศูนย์กลางระดับสากล 5 ด้าน ได้แก่ (1) เศรษฐกิจ (2) การเงิน (3) การค้า (4) การขนส่งทางเรือ และ (5) ด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม ทั้งนี้ ภายในระยะเวลา 5 ปีข้างหน้า เซี่ยงไฮ้มีภารกิจสำคัญที่ต้องบรรลุให้ได้ อาทิ

.     1. ปรับปรุงให้แต่ละโซนของเซี่ยงไฮ้มีบทบาทในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจอย่างเต็มที่ ได้แก่
.        (1) พัฒนาให้ย่านใจกลางเมืองบริเวณ the Bund ย่านการเงินลู่เจียจุ่ย ย่านเซี่ยงไฮ้เอ็กซ์โป ย่านสวีฮุ่ย และพื้นที่ริมฝั่งแม่น้ำหวงผู่เป็นศูนย์กลางการพัฒนเศรษฐกิจ
.        (2) พัฒนาเขตผู่ตงให้มีบทบาทนำในการปฏิรูปและเปิดกว้างอย่างมีคุณภาพสูง เน้นบทบาทการเป็นพื้นที่ทดลองของเขตหลินกั่งซึ่งเป็นเขตการค้าเสรีแห่งใหม่ (ทางฝั่งตะวันออกของเซี่ยงไฮ้) และบทบาทการเป็นพื้นที่สาธิตของเขตพัฒนาเชิงนิเวศแบบบูรณาการของเขตสามเหลี่ยมปากแม่น้ำแยงซี (ทางฝั่งตะวันตกของเซี่ยงไฮ้) โดยตั้งเป้ากระตุ้นให้ GDP ของเขตหลินกั่ง (เขตการค้าเสรีโซนใหม่ของเซี่ยงไฮ้) สูงเป็น 4 เท่าของ GDP ในปี 2561 มีขนาดอุตสาหกรรมเป็นมูลค่าประมาณ 600,000 ล้านหยวน ก่อเกิดเป็นกลุ่มอุตสาหกรรมขนาดแสนล้านหยวนจำนวน 3 – 5 กลุ่ม
.        (3) ขยายผลของงาน China International Import Expo (CIIE) และบทบาทของเขตหงเฉียวในฐานะศูนย์กลางการเปิดกว้างระหว่างประเทศ เพื่อสร้างศูนย์กระจายสินค้าสำหรับสินค้าส่งออกและนำเข้า ซึ่งจะช่วยส่งเสริมการค้าการลงทุนและการจัดสรรทรัพยากรของโลก ซึ่งจะเชื่อมโยงถึงการส่งเสริมเขตเศรษฐกิจปากแม่น้ำแยงซีให้เป็น หัวหอกสำหรับยุทธศาสตร์ “dual circulation” ของจีน ซึ่งเน้นส่งเสริมการหมุนเวียนเศรษฐกิจภายในประเทศจีนเชื่อมโยงกับต่างประเทศ
.        (4) พัฒนาให้เขตเมืองใหม่ 5 แห่ง ได้แก่ เจียติ้ง ชิงผู่ ซงเจียง เฟิ่งเสียน และหนานฮุ่ย แสดงบทบาทสำคัญในกลุ่มเมืองของเขตเศรษฐกิจสามเหลี่ยมปากแม่น้ำแยงซี (ประกอบด้วยนครเซี่ยงไฮ้ มณฑลเจ้อเจียง มณฑลเจียงซู และมณฑลอานฮุย)
.        (5) พัฒนาให้เขตเป่าซาน (ตั้งอยู่ทางตอนเหนือของเซี่ยงไฮ้) เป็นโซนเทคโนโลยีสำหรับมหาวิทยาลัย และพัฒนาให้เขตจินซาน (ตั้งอยู่ทางตอนใต้ของเซี่ยงไฮ้) เป็นพื้นที่รองรับอุตสาหกรรมการผลิตที่ทันสมัย
.     2. ยกระดับคุณภาพความเป็นอยู่ก็ประชาชนโดยการรื้อถอนชุมชนพักอาศัยที่เสื่อมโทรมในย่านใจกลางเมืองได้สำเร็จเสร็จสิ้นทั้งหมด
.     3. พัฒนาสิ่งแวดล้อมให้มีคุณภาพดีขึ้นด้วยการกำหนดมาตรการควบคุมการปลดปล่อยมลพิษ และสร้างสวนทั่วทั้งเซี่ยงไฮ้ให้มีจำนวนมากกว่า 1,000 แห่ง (มากกว่าจำนวนในปัจจุบันถึง 1.5 เท่า)

.     ส่วนในระยะยาวอีก 15 ปีข้างหน้า ในปี 2578 (ค.ศ. 2035) นอกจากศูนย์กลาง 5 ด้านดังกล่าวจะยกระดับสมรรถนะและศักยภาพมากขึ้นแล้วก็ยังจะส่งเสริมความเป็นมหานครแห่งวัฒนธรรมให้แข็งแกร่งยิ่งขึ้นด้วย และผลักดัน “หน้าที่ 4 ด้าน” ของเมือง ได้แก่ (1) การจัดสรรทรัพยากรของโลก (2) เป็นผู้นำด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม (3) ชี้แนะการพัฒนาอุตสาหกรรมขั้นสูง และ (4) เป็นศูนย์กลางการเปิดประเทศ นอกจากนี้ เซี่ยงไฮ้ยังจะเร่งส่งเสริมการนำระบบดิจิทัลมาใช้อย่างครอบคลุมเพื่อช่วยเป็นแรงขับเคลื่อนหลักในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมต่อไป

.     ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ จะช่วยให้เซี่ยงไฮ้กลายเป็นเมืองที่น่าดึงดูดทั้งในด้านนวัตกรรม ด้านคุณภาพชีวิต และด้านสิ่งแวดล้อม รวมทั้งยังจะเป็นมหานครสังคมนิยมที่จะมีอิทธิพลในระดับโลกภายในปี ค.ศ. 2035 (พ.ศ. 2578) โดยมีเป้าหมายสำคัญที่เซี่ยงไฮ้จะต้องบรรลุให้ได้ภายในปี 2578 อาทิ

.     1. แสดงบทบาทเป็นเมืองศูนย์กลางของเขตเศรษฐกิจสามเหลี่ยมปากแม่น้ำแยงซี มุ่งเน้นร่วมมือพัฒนากับเมืองโดยรอบเพื่อผลักดันให้กลายเป็นกลุ่มเมืองระดับโลกที่มีบทบาทและอิทธิพลในระดับสากล
.     2. ควบคุมให้ประชากรที่พักอาศัยระยะยาวมีจำนวนประมาณ 25 ล้านคน เพื่อลดระดับปัญหาความสมดุลระหว่างทรัพยากรที่มีจำกัดกับการขยายตัวของประชากร
.     3. ควบคุมการใช้พื้นที่สำหรับการก่อสร้างให้ไม่เกิน 3,200 ตร. กม. (เซี่ยงไฮ้มีพื้นที่ทั้งหมด 6,340.5 ตร. กม.) พยายามให้อัตราการขยายตัวของพื้นที่ก่อสร้างเติบโตช้าลง และหันมาเพิ่มอัตราการขยายตัวของพื้นที่นิเวศวิทยา
.     4. สร้างสถานที่สาธารณะคุณภาพสูง (ลานว่างสาธารณะ สวนสาธารณะ) ในวงรัศมีการเดินด้วยเวลา 15 นาทีจากชุมชนพักอาศัย รวมถึงสร้างเส้นทางที่มีพื้นที่สีเขียวสำหรับเดิน/ ขี่จักรยานริมฝั่งแม่น้ำรวมระยะทาง 2,000 กม.
.     5. นำพื้นที่เกษตรกรรมและที่ดินทั้งหมดที่เป็นมลพิษกลับมาใช้งานอย่างปลอดภัย พัฒนาให้มีพื้นที่ป่าไม้และพื้นที่แหล่งน้ำคิดเป็นร้อยละ 23 และร้อยละ 10.5 ของพื้นที่ทั้งหมด สัดส่วนพื้นที่สวนสาธารณะต่อหัวประชากรเท่ากับ 13 ตร.ม. และควบคุมระดับ PM2.5 เฉลี่ยต่อปีให้อยู่ที่ 25 ไมโครกรัม/ ลูกบาศก์เมตร

.     และโดยที่นโยบายพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของจีนมีทิศทางที่ชัดเจน มีความต่อเนื่องและปฏิบัติได้เห็นผลจริง พยายามพัฒนาก้าวไปทีละขั้นจนสำเร็จ จึงเชื่อได้ว่าเป้าหมายใหม่ที่เซี่ยงไฮ้ตั้งขึ้นก็น่าจะไม่ไกลเกินเอื้อม โดยอีก 15 ปีข้างหน้าคงจะได้เห็นเซี่ยงไฮ้โฉมใหม่ที่ก้าวหน้าล้ำสมัยและมีบทบาทในระดับสากลมากขึ้นกว่าปัจจุบัน

—————————————–

จัดทำโดย นายโอภาส เหลืองดาวเรือง (ศูนย์ BIC เซี่ยงไฮ้)
ข้อมูลอ้างอิง
1. https://new.qq.com หัวข้อ上海“十四五”规划建议出炉，这些大事件魔都人必知！วันที่ 19 ธ.ค. 2563
2. www.sohu.com หัวข้อ Shanghai aiming to be ‘alluring’ by 2035 วันที่ 11 ธ.ค. 2563
3. http://www.kankanews.com หัวข้อ《上海市城市总体规划（2017-2035年）》正式公布！
4. https://finance.huanqiu.com หัวข้อ “十二五”即将收官，上海成绩单抢先看 วันที่ 5 พ.ย. 2558
5. www.sohu.com หัวข้อ 上海绿道已全面完成十三五规划建设目标วันที่ 8 พ.ย. 2563
6. www.xinhuanet.comหัวข้อ 上海提前完成“十三五”旧改目标 วันที่ 25 พ.ย. 2563