ถอดบทเรียนนครกว่างโจวรับมือโควิด-19 ความรวดเร็วและเทคโนโลยี คือ กุญแจ ตอนที่ 3 (จบ)
26 Jul 2021
ตอนที่แล้ว ศูนย์ BIC กว่างโจวได้เล่าถึงกลยุทธ์ “เร่งตรวจเชื้อและเร่งกักตัว” ที่รัฐบาลนครกว่างโจวนำมาใช้กับการรับมือเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์เดลต้ากันไปแล้ว ในตอนสุดท้ายนี้ เราจึงขอเล่าต่อถึงกลยุทธ์ “เร่งรักษา” รวมถึงแผนรองรับการกักตัวผู้ที่เดินทางมาจากต่างประเทศที่นับวันจะมีจำนวนเพิ่มสูงขึ้นต่อเนื่องกันอีกด้วย
จากผู้ป่วยหมายเลข 1
เมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม 2564 นครกว่างโจวยืนยันพบผู้ป่วยติดเชื้อโควิด-19 หมายเลข 1 ของการแพร่ระบาดระลอกใหม่ที่เขตลี่วาน นครกว่างโจว โดยผู้ป่วยรายดังกล่าวเป็นหญิงอายุ 75 ปี แซ่กัว ซึ่งภายหลังถูกนำตัวไปเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลประชาชนที่ 8 นครกว่างโจว (Guangzhou Eighth People’s Hospital Guangzhou Medical University) ซึ่งเป็นโรงพยาบาลเฉพาะทางที่เชี่ยวชาญด้านรักษาโรคติดเชื้อที่ใหญ่ที่สุดในจีนตอนใต้ โดยผู้ป่วยโรคโควิด-19 ทุกรายจะได้รับการรักษาโดยใช้ยาแผนจีน (Traditional Chinese Medicine) ร่วมกับยาแผนปัจจุบัน ในช่วงที่ผ่านมา ตามสถิติการรักษาโรคโควิด-19 ผู้ป่วยจะได้รับการรักษาอยู่ที่ประมาณ 9 – 10 วัน ผลการตรวจเชื้อจะกลับมาเป็นลบ แต่ในการระบาดครั้งล่าสุดซึ่งเป็นการระบาดของเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์เดลต้า (b1.617.2) ผลการตรวจเชื้อของผู้ป่วยหมายเลข 1 ในวันที่ 14 ของการรักษายังปรากฏว่าค่า Ct[1] เท่ากับ 20 ซึ่งแสดงว่าเชื้อสายพันธุ์เดลต้าจะต้องใช้เวลาในการรักษายาวนานกว่าผู้ที่ป่วยด้วยโรคโควิด-19 สายพันธุ์อื่น อย่างไรก็ดี ภายหลังเข้ารับการรักษากว่า 20 วัน ผู้ป่วยหมายเลข 1 ก็เดินทางออกจากโรงพยาบาลในวันที่ 10 มิถุนายน 2564 ศูนย์ BIC นครกว่างโจวจึงอยากพาผู้อ่านไปเจาะลึกข้อมูลต่อว่ายาแพทย์แผนจีนที่ใช้ในการรักษาในครั้งนี้มีอะไรบ้าง
คิดสูตรยาแผนจีนของตัวเอง
ยาแพทย์แผนจีนที่ถูกใช้ในโรงพยาบาลประชาชนที่ 8 นครกว่างโจวเพื่อที่รักษาอาการของผู้ป่วยที่เกิดจากโรคโควิด-19 มีชื่อว่า Toujie Quwen granules (TJQW, 透解祛瘟颗粒)” ซึ่งเป็นยาสมุนไพรอัดเม็ด (granule) ประกอบด้วยสมุนไพรจีน 16 ชนิด ได้แก่ เหลียนเฉียว (连翘) ซัวฉื่อโกว (山慈菇) อิ๋นฮวา (银花) หวงฉิน (黄芩) ไฉหู (柴胡) ผักชีกระเหรี่ยงเทศ (青蒿) ฉ๋านอี๋ (蝉衣) เฉียนหู (前胡) ชวนเป้ย (川贝) บ๊วยดำ (乌梅) เสวียนเซิน (玄参) เต่าแมลงสาบ (土鳖虫) โกฐเขมา (苍术) หวงฉี (黄芪) ไท่จื่อเซิน (太子参) และโป่งรากสน (伏芩) ซึ่งผู้ที่คิดสูตรยา คือ นายถัน สิงหัว (Tan Xinghua) ผู้อำนวยการแผนกแพทย์แผนจีน โรงพยาบาลประชาชนที่ 8 นครกว่างโจว โดยนายถันฯ ได้คิดสูตรยาดังกล่าวจากประสบการณ์ในการรักษาผู้ป่วยโรคซาร์ส (SARS) หรือโรคทางเดินหายใจอักเสบหนักเฉียบพลันเมื่อปี 2546
นายถัน สิงหัว (Tan Xinghua) ผู้อำนวยการแผนกแพทย์แผนจีน โรงพยาบาลประชาชนที่ 8 นครกว่างโจวกล่าวว่า ตามศาสตร์ของแผนแผนจีนโรคซาร์สและโรคโควิด-19 เป็นกลุ่มโรคร้อน (Warm disease 温病) เช่นเดียวกัน ดังนั้น ยา TJQW จึงมีสรรพคุณในการรักษาอาการที่เกิดจากความร้อน ได้แก่ การชะล้างความร้อนและล้างพิษ บรรเทาอาการไอและขับเสมหะ ขับลมและความร้อน เติมพลังชี่[2] และบำรุงพลังหยิน
ยา TJQW ใช้ในการรักษาและบรรเทาอาการที่เกิดจากโรคโควิด-19 เช่น ไอ เจ็บคอ มีน้ำมูก และปอดอักเสบ ภายหลังการใช้ยา TJQW ในการรักษาผู้ป่วยร่วมกับการสังเกตผู้ป่วยทางคลินิกเป็นระยะเวลา 1 สัปดาห์ พบว่าผู้ป่วยร้อยละ 84 มีอุณหภูมิร่างกายของผู้ป่วยกลับสู่ปกติ ผู้ป่วยร้อยละ 71 มีอาการไอและอาการเจ็บคอลดลง และผู้ป่วยร้อยละ 79 มีอาการเหนื่อยล้าลดลง ซึ่งยาดังกล่าวสามารถลดความรุนแรงของอาการภาพรวมและช่วยให้ฟื้นตัวได้รวดเร็วมากยิ่งขึ้น
ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2563 ยา TJQW ได้รับการอุนุมัติจากกรมควบคุมและกำกับยามณฑลกวางตุ้งให้สามารถนำไปใช้รักษาผู้ป่วยโรคโควิด-19 ในโรงพยาบาลเฉพาะทางได้ โดยปัจจุบันยาดังกล่าวถูกนำไปใช้ในโรงพยาบาลกว่า 30 แห่งในมณฑลกวางตุ้ง ทั้งนี้ ยาดังกล่าวใช้รักษาผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่ไม่มีอาการรุนแรง โดยยา TJQW รับผลิตโดย บริษัท EFong Pharmaceutical ซึ่งเป็นบริษัทในเครือของบริษัท China Traditional Chinese Medicine Holdings Co. Limited ภายใต้การบริหารจัดการของ Sinopharm Group ซึ่งมีสำนักงานใหญ่อยู่ที่เมืองฝอซาน มณฑลกวางตุ้ง
นอกจากนี้ ตามประกาศของสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติจีนเกี่ยวกับแนวทางในการรักษาโรคระบาดปอดอักเสบจากเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ ยังได้ระบุแนวทางการรักษาด้วยยาแพทย์แผนจีนด้วยยาหลายขนาน ซึ่งเป็นการมุ่งเน้นการรักษาตามลักษณะอาการ เช่น ยา Lianhua Qingwen capsule (连花清瘟胶囊) ยา Jinhua Qinggan granules. (金花清感颗粒) ยา Shufeng Jiedu capsule (疏风解毒胶囊) และยา Huoxiang Zhengqi dripping pills (藿香正气滴丸) เป็นต้น
แพทย์แผนจีนกับการรับมือการแพร่ระบาดรอบใหม่
ในการเผชิญหน้าครั้งแรกกับโรคโควิด-19 สายพันธุ์เดลต้า ทีมแพทย์และผู้เชี่ยวชาญยังคงผสมผสานวิธีรักษาด้วยการแพทย์แผนจีนและตะวันตก โดยในระหว่างการรักษาผู้ป่วยวิกฤตมีการใช้การรักษาด้วยอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ทันสมัยร่วมด้วย เช่น เครื่องช่วยหายใจ เครื่องช่วยพยุงการทำงานของหัวใจและปอด (ECMO) การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (Electrocardiography) และกล้องส่องตรวจตรวจดูหลอดลม (Flexible Fiber Bronchoscope) เป็นต้น ในขณะเดียวกันก็ใช้วิธีรักษาตามแบบแพทย์แผนจีนโดยการเน้นการขจัดความร้อนและความชื้นในร่างกาย บำรุงปอด ล้างพิษ เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน เป็นต้น
ตามสถิติในการรักษาผู้ป่วยโรคโควิด-19 รายใหม่จำนวน 166 ราย (รวมผู้ป่วยในนครกว่างโจว เมืองฝอซานและเมืองจ้านเจียง) ที่เข้ารับการรักษาในนครกว่างโจว ในจำนวนดังกล่าวพบว่ามีผู้ป่วยกว่า 118 รายได้รับการรักษาด้วยยาแพทย์แผนจีนเพียงอย่างเดียวซึ่งคิดเป็นร้อยละ 71.0 ของผู้ป่วยทั้งหมด ณ วันที่ 26 มิถุนายน 2564 มีผู้ป่วย 91 คนออกจากโรงพยาบาลแล้ว ในจำนวนผู้ป่วยที่ออกจากโรงพยาบาลมีผู้ป่วยจำนวน 67 ราย (ร้อยละ 73.6) ได้รับการรักษาด้วยยาจีนเพียงอย่างเดียว ผู้ป่วย 16 ราย (ร้อยละ 17.6) รับการรักษาด้วยการแพทย์แผนจีนและตะวันตก และผู้ป่วย 8 ราย (ร้อยละ 8.8% เป็นผู้ป่วยอายุต่ำกว่า 7 ขวบ) ไม่ได้กินยา
กว่างโจวอนุมัติสร้างศูนย์กักตัว 5000 ห้อง เปิดใช้กันยายน 2564
นอกจากการดำเนินกลยุทธ์ “เร่งตรวจเชื้อ เร่งกักตัว และเร่งรักษา” นครกว่างโจวยังมีแผนรับมือกับจำนวนผู้ที่เดินทางมาจากต่างประเทศ โดยเมื่อปี 2563 ท่าอากาศยานไป๋หยุนนครกว่างโจวกลายเป็นท่าอากาศยานที่มีผู้ใช้บริการมากที่สุดในโลกซึ่งมีผู้ใช้บริการกว่า 43.768 ล้านคน ล่าสุดเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม 2564 องค์กร Skytrax ซึ่งเป็นองค์กรที่จัดอันดับท่าอากาศยานทั่วโลกและมีสำนักงานใหญ่อยู่ที่กรุงลอนดอนได้จัดให้ท่าอากาศยานไป๋หยุนเป็นท่าอากาศยานที่มีความปลอดภัยในช่วงการระบาดของโรคโควิด-19 ระดับ 5 ดาว หรือ 5-Star COVID-19 Airport Safety Rating ยิ่งไปกว่านั้น ท่าอากาศยานไป๋หยุนยังเป็นท่าอากาศยานแห่งเดียวใจจีนที่ได้รับมาตรฐานความปลอดภัยสูงสุดดังกล่าว อีกด้วย
เมื่อวันที่ 28 มิถุนายน 2564 นครกว่างโจวประกาศเกี่ยวกับโครงการสถานีสุขภาพนานาชาตินครกว่างโจว (Guangzhou International Health Station project) ซึ่งกำหนดเปิดใช้ในช่วงเดือนกันยายน 2564 และในวันเดียวกันนั้น คณะกรรมาธิการปฏิรูปและพัฒนาแห่งชาติ นครกว่างโจวได้ประกาศรายละเอียดของโครงดังกล่าว โดยระบุว่า โครงการสถานีสุขภาพนานาชาตินครกว่างโจวมีจุดประสงค์เพื่อเป็นสถานที่กักตัวให้กับผู้ที่เดินทางมาจากต่างประเทศ
โครงการสถานีสุขภาพนานาชาตินครกว่างโจวตั้งอยู่ที่เขตไป๋หยุน ห่างจากท่าอากาศยานไป๋หยุนประมาณ 23 กิโลเมตร (30 นาทีหากเดินทางโดยรถยนต์) มีพื้นที่ประมาณ 257,800 ตารางเมตร (เท่ากับสนามฟุตบอล 46 สนาม)ประกอบด้วยห้องพักที่ใช้กักตัว 5,000 ห้อง (เตียง) และห้องพักสำหรับเจ้าหน้าที่อีกประมาณ 2,000 ห้อง โครงการดังกล่าวแบ่งพื้นที่ออกเป็น 11 โซน ได้แก่ คลินิกไข้ คลินิกผู้ป่วยนอกครบวงจร ศูนย์ฟอกเลือด ห้องปฏิบัติการเพื่อการวินิจฉัยและการรักษา เป็นต้น โดยโครงการสถานีสุขภาพนานาชาตินครกว่างโจวออกแบบตามแนวคิด “ปลอดภัย สะดวกสบาย และอัจฉริยะ” ซึ่งจะทำให้สถานีสุขภาพดังกล่าวกลายเป็นสถานีกักตัวอัจฉริยะปลอดเชื้อที่ไร้มนุษย์ (smart and unmanned isolation zone) แห่งแรกของจีน นอกจากนี้ ยังมีการนำเอาเทคโนโลยีต่าง ๆ มาใช้ โดยเฉพาะ เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (artificial intelligence) และบิ๊กดาต้า (big data) ซึ่งนำมาใช้ในการวินิจฉัยโรคจากภาพถ่ายทางการแพทย์ที่จัดทำด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการวินิจฉัยผู้ป่วยรวมถึงลดภาระของบุคลากรทางแพทย์อีกด้วย
ทั้งนี้ นายจง หนานซาน (Zhong Nanshan) แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านระบาดวิทยาและหัวหน้าคณะทำงานกลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้านการวิจัยทางวิทยาศาสตร์เพื่อศึกษากลไกการควบคุมและป้องกันโรคโควิด-19 ของจีน กล่าวว่า นครกว่างโจวเป็นฮับการคมนาคมทางอากาศที่สำคัญของจีนตอนใต้ ท่าอากาศยานไป๋หยุนรับผู้โดยสารที่เดินทางมาจากต่างประเทศเข้าสู่จีนกว่าร้อยละ 80 – 90 ของจำนวนผู้ที่เดินทางเข้าจีนจากต่างประเทศทั้งหมด ซึ่งทำให้นครกว่างโจวต้องเผชิญกับความเสี่ยงของการแพร่ระบาดมากกว่าเมืองอื่น ๆ ของจีน ดังนั้น โครงการสถานีสุขภาพนานาชาตินครกว่างโจวจะเป็นโครงการที่เข้ามาลดความเสี่ยงดังกล่าว รวมถึงแก้ไขปัญหาการรักษามาตรฐานการป้องกันและควบคุมโรคของโรงแรมที่ใช้กักตัวในเขตตัวเมืองและอยู่ใกล้เขตชุมชนจนเกินไปด้วย
การรับมือกับโรคโควิด-19 โดยเฉพาะสายพันธุ์เดลต้าซึ่งมีอัตราการแพร่ระบาดสูงกว่าสายพันธุ์อัลฟาถึง 1.4 เท่าเป็นเรื่องที่นครกว่างโจวต้องรับมืออย่างรวดเร็วเพื่อไม่ให้เกิดการแพร่ระบาดเป็นวงกว้างและสร้างความเสียหายแก่เศรษฐกิจและชีวิตของประชาชนได้ ซึ่งในการแพร่ระบาดรอบล่าสุดนี้ นครกว่างโจวได้พิสูจน์แล้วว่า การรับมือกับการแพร่ระบาดจำเป็นต้องก้าวไปข้างหน้าเร็วกว่าไวรัสเสมอ ซึ่งก้าวไปพร้อมกับความร่วมมือจากประชาชน และการดำเนินมาตรการที่รัดกุมและรวดเร็วของภาครัฐ รวมถึง การบูรณาการเทคโนโลยี เช่น ปัญญาประดิษฐ์ และ บิ๊กดาต้า เข้ามาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการป้องกัน ควบคุม และรักษาโรค จึงทำให้นครกว่างโจวกลายเป็นเมืองแห่งต้นแบบของการรับมือและป้องกันการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ในปัจจุบันและอนาคตได้
——————————–
นายสรศักดิ์ บุญรอด เขียน
วันที่ 20 กรกฎาคม 2564
รู้จัก “จง หนานซาน”
นายจง หนานซาน (Zhong Nanshan) เป็นอายุรแพทย์โรคระบบทางเดินหายใจและนักระบาดวิทยาที่สำคัญของจีน เมื่อวันที่ 22 มกราคม 2563 นายจงฯ ได้รับการแต่งตั้งจากรัฐบาลจีนให้ดำรงตำแหน่งหัวหน้ากลุ่มผู้เชี่ยวชาญระดับสูงของคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ และหัวหน้าคณะทำงานกลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้านการวิจัยทางวิทยาศาสตร์เพื่อศึกษากลไกการควบคุมและป้องกันโรคโควิด-19 นอกจากนี้ ปัจจุบัน นายจงฯ ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการสถาบันโรคทางเดินหายใจนครกว่างโจวอีกด้วย นายจงฯ เคยดำรงตำแหน่งประธานสมาคมการแพทย์จีนระหว่างปี 2005 – 2009 และ ปัจจุบันเป็นบรรณาธิการนิตยสาร Journal of Thoracic Disease นายจงฯ ยังได้รับการโหวตให้เป็น 10 นักวิทยาศาสตร์สำคัญของจีน China’s top 10 scientists เมื่อปี 2553 นายจงฯ มีชื่อเสียงในฐานะผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการต่อสู้กับสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคซาร์ส (SARS) หรือ โรคทางเดินหายใจอักเสบหนักเฉียบพลันเมื่อปี 2546 ซึ่งทำให้มณฑลกวางตุ้งมีอัตราการเสียชีวิตต่ำสุดและอัตราการฟื้นตัวสูงสุดในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคซาร์สในจีน โดยในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 เมื่อต้นปี 2563 นายจงฯ ได้นำประสบการณ์และความเชี่ยวชาญมาประยุกต์ใช้กับการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 และกลายเป็นบุคลากรสำคัญที่กำหนดแนวทางการรับมือกับการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 โดยภายหลังจากนายจงฯ ได้เดินทางไปยังนครอู่ฮั่นเมื่อวันที่ 18 มกราคม 2563 นายจงฯ ได้ยืนยันต่อสาธารณชนเป็นครั้งแรกว่า “โรคโควิด-19 สามารถติดต่อจากคนสู่คน” รวมถึงแนะนำวิธีป้องกันและควบคุมโรคแก่ประชาชนซึ่งภายหลัง จีนได้ดำเนินมาตรการล็อกดาวน์นครอู่ฮั่นและพื้นที่เสี่ยงอื่น ๆ ของจีนในเวลาต่อมา นอกจากนี้ นายจงฯ ยังได้รับเลือกให้เป็น 1 ใน 100 บุคคลที่มีอิทธิพลที่สุดในโลกประจำปี 2563 ที่จัดอันดับโดยนิตยสาร TIME ของสหรัฐฯ โดยนายจงฯ ได้รับการยอมรับในความทุ่มเทและความสำเร็จทางวิชาการ รวมถึงได้แบ่งปันความรู้และประสบการณ์การป้องกันและรักษาโรคโควิด-19 กับนานาชาติ และในปีเดียวกันนั้นเองนายจงฯ ยังได้รับเหรียญสรรเสริญขั้นสูงสุด หรือ เหรียญแห่งสาธารณรัฐ (Medal of the Republic) จากนายสี จิ้นผิง ประธานาธิบดีจีนเพื่อเป็นการยกย่องเกียรติคุณในการต่อสู้กับโรคโควิด-19 |
แหล่งที่มาของข้อมูล
http://www.gz.gov.cn/guangzhouinternational/home/citynews/content/post_7367006.html
https://finance.sina.com.cn/tech/2021-06-29/doc-ikqciyzk2506610.shtml
https://wemp.app/posts/a8861f51-50fe-4f8d-9e41-2f4e856b75e0
https://mp.weixin.qq.com/s/wy2TFuZuEoDKL1kYX_l6aA
https://www.sohu.com/a/471017314_161795
https://baijiahao.baidu.com/s?id=1703789266742294779&wfr=spider&for=pc
https://www.sohu.com/a/327915328_733985
https://www.sohu.com/a/370194059_119778
https://new.qq.com/rain/a/20210629A008TF00
https://baijiahao.baidu.com/s?id=1657709560514560267&wfr=spider&for=pc
https://baijiahao.baidu.com/s?id=1658855496571238630&wfr=spider&for=pc
http://www.mryzx.com/health/xywy/2212.html
https://openresearch.lsbu.ac.uk/download/a48a8c8ed98e13e03064ed3642091cc21e8297483b3f14a201c78d0e773b87a9/3683933/1-s2.0-S0965229921000856-main.pdf
http://file.finance.sina.com.cn/hkdata98/hk/hk_realtime_announcement/news/20200210/9152854-0.PDF
http://www.china-tcm.com.cn/en/company/president.aspx?nodecode=104003001
https://openresearch.lsbu.ac.uk/download/a48a8c8ed98e13e03064ed3642091cc21e8297483b3f14a201c78d0e773b87a9/3683933/1-s2.0-S0965229921000856-main.pdf
http://www.nhc.gov.cn/xcs/yqfkdt/202001/f492c9153ea9437bb587ce2ffcbee1fa/files/39e7578d85964dbe81117736dd789d8f.pdf
http://www.nhc.gov.cn/xcs/zhengcwj/202104/7de0b3837c8b4606a0594aeb0105232b/files/f192ac6e5567469db4f0a8691ca18907.pdf
http://www.satcm.gov.cn/xinxifabu/gedidongtai/2020-02-08/12910.html
https://www.huachiewtcm.com/content/8536/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2-covid-19-%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99-
https://new.qq.com/rain/a/20210629A0883E00
https://www.huachiewtcm.com/content/7981/%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%9B%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%9A%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B9%84%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%94-19-%E0%B8%97%E0%B8%94%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%89%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88-7
http://www.china-tcm.com.cn/en/company/president.aspx?nodecode=104003001
https://baijiahao.baidu.com/s?id=1658040083883567134&wfr=spider&for=pc
https://baijiahao.baidu.com/s?id=1658855496571238630&wfr=spider&for=pc
https://baijiahao.baidu.com/s?id=1657709560514560267&wfr=spider&for=pc
http://www.satcm.gov.cn/xinxifabu/gedidongtai/2020-02-08/12910.html
https://xw.qq.com/partner/sxs/20210604A0DUHF/20210604A0DUHF00?ADTAG=sxs&pgv_ref=sxs
https://baijiahao.baidu.com/s?id=1673240516299850942&wfr=spider&for=pc
http://www.gov.cn/xinwen/2020-12/30/content_5575078.htm
https://zhuanlan.zhihu.com/p/384851716
https://www.scmp.com/news/china/politics/article/3095875/chinas-sars-hero-zhong-nanshan-line-countrys-top-honour-over
https://time.com/collection/100-most-influential-people-2020/5888415/zhong-nanshan/
https://www.gotoknow.org/posts/492645
[1] Cycle threshold หรือ Ct คือ ค่าตัวเลขของรอบการเพิ่มสารพันธุกรรม (RNA) ของเชื้อไวรัส covid-19 ด้วยวิธี RT-PCR ซึ่งหากค่า CT ต่ำแสดงว่าเชื้อมีจำนวนมาก แต่หากค่า CT มีค่าเท่ากับหรือมากกว่า 40 แสดงว่าผลเป็นลบ (เพิ่มสารพันธุกรรม 40 รอบแต่ไม่พบเชื้อ)
[2] “ชี่” (气) หรือ “ลมปราณ” มีหน้าที่กระตุ้นและควบคุมการทำงานในร่างกาย, www.huachiewtcm.com
