ระบบสุขภาพดิจิทัลในจีนและโอกาสของธุรกิจไทย

31 Aug 2023

ยุคโควิด-19 สู่ยุคระบบสุขภาพดิจิทัล  ด้วยแรงขับเคลื่อนของโควิด-19 ทำให้จำนวนผู้ใช้ระบบสุขภาพดิจิทัลของจีนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ณ สิ้นปี ค.ศ. 2022 ชาวจีนจำนวน 363 ล้านคน คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 34 ของเนติเซนจีน หรือร้อยละ 25.7 ของชาวจีนทั้งหมดสามารถเข้าถึงระบบสาธารณสุขได้ด้วยปลายนิ้ว อาทิ จองคิวเพื่อเข้าพบแพทย์ในโรงพยาบาลรัฐและเอกชนผ่านช่องทางออนไลน์ พบปรึกษาแพทย์ผ่านหน้าจอบนมือถือ และซื้อยา และเวชภัณฑ์ผ่านแอปพลิเคชันพร้อมบริการส่งตรงถึงบ้าน JD HEALTH แอปสุขภาพที่ได้รับความนิยมอันดับ 1 ด้วยนโยบายของรัฐบาลจีนที่สนับสนุนระบบสุขภาพดิจิทัล ผนวกกับอุปสงค์ของผู้บริโภคที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้บริษัทขนาดใหญ่หลายแห่งของจีนต่างรีบเข้ามาคว้าโอกาสในตลาดสุขภาพดิจิทัลนี้

ที่มาของข้อมูล: China Business Journal

ในช่วงที่จีนอยู่ระหว่างต่อสู้กับมหันตภัยร้ายโควิด-19 JD.COM เจ้าพ่ออีคอมเมิร์ซที่เคยแจ้งเกิดในช่วงที่จีนเผชิญกับการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสซาร์สเมื่อปี ค.ศ. 2003 ได้วางกลยุทธ์ให้แพลตฟอร์ม JD Health เข้ามาช่วยแบ่งเบาภาระและผ่อนคลายความตึงเครียดของประชาชนจากระบบการดูแลสุขภาพแบบดั้งเดิม ผ่านการให้คำปรึกษาทางการแพทย์ออนไลน์ฟรีมากกว่า 10 ล้านครั้ง หรือมากกว่า 10,000 ครั้งต่อชั่วโมง ทำให้ในปี ค.ศ. 2022 JD Health สามารถขึ้นเป็นอันดับ 1 ด้วยยอดขาย 46,819 ล้านหยวน และมีจำนวนผู้ใช้ 154 ล้านคน โดยร้อยละ 42 ของผู้ใช้ระบบสุขภาพดิจิทัลทั้งหมดของจีนเลือกใช้บริการแพลตฟอร์ม JD Health JD Health ได้สร้างระบบนิเวศ “อินเทอร์เน็ต + การดูแลสุขภาพ” ที่ครอบคลุม ด้วยการให้บริการตั้งแต่ B2C (ธุรกิจสู่ผู้บริโภค) B2B (ธุรกิจสู่ธุรกิจ) ถึง O2O (ออนไลน์สู่ออฟไลน์) สร้างประสบการณ์ที่น่าพึงพอใจให้แก่ผู้ใช้ด้วยการบริการที่โดดเด่น อาทิ การรับประกันแหล่งที่มาของผลิตภัณฑ์ การบริการจัดส่งที่รวดเร็ว และการบริการปรึกษาแพทย์และเภสัชกรตลอด 24 ชม. เป็นต้น โดย JD Health ผ่านการตรวจสอบจากหน่วยงานรับรองระหว่างประเทศ BSI (British Standards Institute) และเป็นองค์กรด้านการแพทย์ทางออนไลน์แห่งแรกในจีนที่ผ่านมาตรฐานระบบการจัดการความปลอดภัยของข้อมูลส่วนบุคคล (ISO 27799) และได้รับใบอนุญาตโรงพยาบาลทางอินเทอร์เน็ตอย่างเป็นทางการ โดยในปัจจุบัน แพลตฟอร์มฯ มีศูนย์การแพทย์เฉพาะทางออนไลน์ รวมทั้งหมด 16 สาขา เช่น ศูนย์ระบบทางเดินหายใจ ศูนย์กระดูกสันหลัง ศูนย์เบาหวาน ศูนย์ทันตกรรม ศูนย์แพทย์แผนจีน และศูนย์โรคผิวหนัง และมีแพทย์วิชาชีพ เภสัชกรและ นักโภชนาการมากกว่า 42,000 คน ในช่วงสามปีที่ผ่านมา รายได้ของ JD Health มีอัตราการเติบโตต่อปีอยู่ที่ร้อยละ 68 ในขณะที่ปริมาณการให้คำปรึกษาทางการแพทย์ออนไลน์โดยเฉลี่ยต่อวันและจำนวนผู้ใช้งานต่อปีมีอัตราการเติบโตที่ร้อยละ 48 และร้อยละ 213 ตามลำดับ   Jingdong Healthy Pet Hospital “หาหมอก็ยาก ค่าหมอก็แพง” เป็นหนึ่งในปัญหาน่าปวดหัวที่สุดในการเลี้ยงสัตว์เลี้ยงที่ทางบริษัท JD เล็งเห็นมาตลอด โดย JD ได้ก่อตั้ง Jingdong Healthy Pet Hospital (โรงพยาบาลสัตว์ JD) ขึ้นเพื่อปรับปรุงปัญหาดังกล่าวและส่งเสริมให้สามารถ “เลี้ยงสัตว์ด้วยความอุ่นใจ” โรงพยาบาลสัตว์ JD ภายใต้ JD Health เป็นโรงพยาบาลสัตว์เลี้ยงทางอินเทอร์เน็ตที่ก่อตั้งขึ้นในเดือน ตุลาคม ค.ศ. 2021 เป็นแพลตฟอร์มแรกในจีนที่นำเสนอผลิตภัณฑ์สุขภาพสัตว์เลี้ยงที่ทั้งครอบคลุมและน่าเชื่อถือ ช่วยให้ผู้บริโภคคลายความกังวลเรื่องการดูแลเจ้าตัวน้อย และให้คำปรึกษาออนไลน์กับลูกค้าแล้วมากกว่า 1 ล้านครั้ง โดยร้อยละ 99.5 ของผู้ใช้บริการให้การตอบรับในเชิงบวก  ด้วยผลิตภัณฑ์บริการสุขภาพสัตว์เลี้ยงที่ครบวงจร “e-Butler for Pets” (爱宠管家) เจ้าของสัตว์เลี้ยงสามารถจัดการบันทึกคลินิกออนไลน์และออฟไลน์ของเพื่อนขนฟูของพวกเขาได้อย่างง่ายดาย อีกทั้งผู้ใช้สามารถนำรายงานการทดสอบทางการแพทย์ การประเมินสุขภาพและบันทึกดิจิทัลอื่น ๆ เข้าขอคำแนะนำจากนักโภชนาการและสัตวแพทย์มากกว่า 3,000 คน รวมถึงแพทย์โรคเฉพาะทาง ภายใน 8 วินาทีบนโทรศัพท์มือถือโดยไม่จำกัดเวลาได้ทุกเมื่อที่ต้องการผ่านแพลตฟอร์ม โรงพยาบาลสัตว์ JD สร้างภาพลักษณ์ด้านบวกด้วย CSR JD Pet ร่วมกับองค์กรที่น่าเชื่อถือหลายแห่ง เช่น China Small Animal Protection Association, China Veterinary Medical Association และ China Veterinary Medicine Association รวมถึงยี่ห้อผลิตภัณฑ์สำหรับสัตว์เลี้ยงยอดนิยมอย่าง Red Dog, Nestle, Frain, Weishi, Royal และ Rip ได้เปิดตัว “Safe Pet Raising Quality Alliance” เพื่อเรียกร้องให้ธุรกิจในอุตสาหกรรมทำงานร่วมกันเพื่อปรับปรุงคุณภาพของผลิตภัณฑ์และบริการ เพื่อสร้างมูลค่าที่ปลอดภัยและครอบคลุมมากขึ้นสำหรับครอบครัวสัตว์เลี้ยง ด้วยความร่วมมือกับพันธมิตรด้านสิ่งแวดล้อม Jingdong Healthy Pet Hospital จึงสามารถนำเสนอผลิตภัณฑ์และบริการด้านสุขภาพที่หลากหลายและครอบคลุม เช่น ยาที่ต้องสั่งโดยแพทย์ อาหารตามใบสั่งแพทย์ อุปกรณ์ทางการแพทย์ ผลิตภัณฑ์ดูแลสุขภาพ และการนัดหมายวัคซีน เพื่อรักษาสุขภาพของสัตว์เลี้ยงได้อย่างเต็มที่ โอกาสจาก The Digital Health, The Future Of Healthcare การขยายตัวของตลาดสุขภาพดิจิทัลขึ้นอยู่กับการเปลี่ยนแปลงในพฤติกรรมของผู้บริโภค เห็นได้ชัดว่า แม้ผู้บริโภคชาวจีนส่วนหนึ่งยังคุ้นชินกับการรับบริการทางการแพทย์แบบกายภาพ แต่ด้วยสภาพแวดล้อมทางสังคมที่เปลี่ยนไปและระบบเทคโนโลยีดิจิทัลที่เชื่อมโยงอย่างใกล้ชิดกับชีวิตความเป็นอยู่ในประจำวัน จึงไม่แปลกที่กระแสของสุขภาพดิจิทัลเป็นที่ยอมรับและนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ ไทยจึงควรสร้างความตระหนักรู้และรณรงค์ข้อดีของการรับบริการผ่านระบบสุขภาพดิจิทัล ในขณะเดียวกัน ควรส่งเสริมให้บุคลากรทางการแพทย์ของไทยหันมาให้บริการทางออนไลน์ ซึ่งเป็นการจัดสรรทรัพยากรด้านการแพทย์และเป็นการพัฒนาระบบสาธารณสุขของไทยให้ครอบคลุมและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น จากกรณีศึกษาของ JD Health และโรงพยาบาลสัตว์ JD ที่เอื้ออำนวยต่อการเข้าถึงการแพทย์ที่ครบวงจร ไทยสามารถศึกษา พัฒนา และนำระบบสุขภาพดิจิทัลของจีนมาปรับใช้ในไทย เพื่อกระตุ้นอุตสาหกรรมการแพทย์ครบวงจร ตามที่รัฐบาลตั้งเป้าหมายให้เป็นกลไกขับเคลื่อนเศรษฐกิจในอนาคต และยกระดับการแพทย์ไทยสู่การเป็นศูนย์กลางด้านการแพทย์ในระดับสากล  

* * * * * * * * * *

จัดทำโดย นักศึกษาฝึกงาน นางสาวภรภัทร วรัตรุจิวงศ์ ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในจีน ณ กรุงปักกิ่ง

  แหล่งข้อมูล:
1. Online medicine purchases gain ground in China http://global.chinadaily.com.cn/a/202106/12/WS60c40c51a31024ad0bac674d_1.html   

2. 药品流通行业 运行统计分析报告 2020，商务部市场运行和消费促进司  https://yplt.mofcom.gov.cn/stat/attach/2020tjfxbg.pdf  

3. 行业医疗保健业/药品及生报告 | 公司点评 京东健康 https://pdf.dfcfw.com/pdf/H3_AP202303281584609350_1.pdf   

4. 京东健康app产品分析-你身边的健康管家 https://www.woshipm.com/evaluating/5355621.html  

5. 京东健康发布2022全年业绩: 技术创新驱动医疗健康行业转型升级 https://mzpp.cnfin.com/qyzx-sjlb/detail/20230322/3827952_1.html  

6. 中华工商时报 ｜叮当快药：数字技术赋能医药服务“出圈” http://www.acfic.org.cn/fgzs/mqfc/202305/t20230516_191307.html  

7. 咸宁新闻网｜叮当健康HealthGPT首推叮当药师、营养师AI助手 https://www.zgswcn.com/article/202306/202306281745241147.html  

8. 外卖O2O： 出来的数据  https://www.woshipm.com/data-analysis/446323.html 

9. JD Health: CEO Shows Remarkable Reporting Card https://jdcorporateblog.com/jd-health-ceo-shows-remarkable-reporting-card/ 

10. China’s online one-stop shop for healthcare  https://kpmg.com/xx/en/home/insights/2021/09/china-online-one-stop-shop-for-healthcare.html 

11. JD Health Integrates Pet Pharmacy and Hospital for One-Stop Service https://jdcorporateblog.com/jd-health-integrates-pet-pharmacy-and-hospital-for-one-stop-service/ 

12. 京东宠物“安心养宠” http://www.chinatopbrands.net/s/1450-6175-40668.html 

13. Understanding China’s Internet Healthcare and Opportunities for Investors https://www.china-briefing.com/news/understanding-chinas-internet-healthcare-and-opportunities-for-foreign-investors/ 

14. อุตสาหกรรมการแพทย์ครบวงจร https://www.eeco.or.th/th/medical-and-comprehensive-healthcare