BIC Insight : เกาะติดความเคลื่อนไหว“ด่านอัจฉริยะโหย่วอี้กวาน” ของกว่างซี สร้างไปถึงไหนแล้ว
30 Jul 2024
นายกฤษณะ สุกันตพงศ์ เขียน
ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในจีน (BIC)
สถานกงสุลใหญ่ ณ นครหนานหนิง
กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่คึกคักบริเวณด่านสากลทางบกโหย่วอี้กวาน (Youyiguan Border Gate/友谊关口岸) ของเขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วง นับตั้งแต่ต้นปี 2567 เป็นต้นมา เป็นตัวบ่งชี้หรือสัญญาณทางเศรษฐกิจสำคัญที่สะท้อนถึงการฟื้นตัวภาคการบริโภคระหว่างจีนกับอาเซียน ปริมาณการค้าที่เพิ่มขึ้น ทำให้ปริมาณรถบรรทุกสินค้าผ่านเข้า-ออกด่านทุบสถิติสูงสุดตามมา
ระหว่างเดือนมกราคม – มิถุนายน 2567 ด่านโหย่วอี้กวานมีปริมาณรถผ่านเข้า-ออก 1.96 แสนคันครั้ง เพิ่มขึ้น 1.8 เท่าเมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน

โดยสถิติรายวันสูงสุดในประวัติศาสตร์ของด่านโหย่วอี้กวานที่บันทึกไว้ เกิดขึ้นในวันที่ 28 เมษายน 2567 ด่านแห่งนี้มีรถบรรทุกผ่านเข้า-ออกมากถึง 1,878 คันครั้ง ซึ่งเป็นจำนวนที่สูงกว่าขีดความสามารถของด่านที่รองรับได้วันละ 1,200 คัน
ด้วยข้อจำกัดด้านสภาพภูมิประเทศที่เป็นช่องเขาแคบ (ลักษณะคอขวด) และเป็น landlock กอปรกับปริมาณการค้าที่เพิ่มสูงขึ้น สร้างแรงกดดันให้ด่านโหย่วอี้กวานอย่างมาก ยิ่งในฤดูผลไม้แล้ว ขีดความสามารถในการขนส่งสินค้าผ่านด่านแห่งนี้เข้าใกล้จุดอิ่มตัวเต็มที ผลที่ตามมาคือ สภาพการจราจรแออัด และปัญหารถบรรทุกตกค้าง (ทั้งในและนอกด่าน) เป็นจำนวนมาก จึงมีเสียงเรียกร้องจากหลายภาคส่วนที่ต้องการให้มีการยกระดับศักยภาพการผ่านด่านโหย่วอี้กวาน จนเป็นที่มาของแนวคิดการพัฒนา “ด่านทางบกอัจฉริยะ” หรือ Smart Border Gate
ที่มาของโปรเจกต์ “ด่านทางบกอัจฉริยะ” ด่านโหย่วอี้กวาน-ด่านหูหงิ (Huu Nghi)
การดำเนินงานอยู่ภายใต้ “กรอบข้อตกลงว่าด้วยการร่วมผลักดันการก่อสร้างจุดนำร่องด่านอัจฉริยะ” ซึ่งเป็นสาขาความร่วมมือที่สำคัญภายใต้ความเป็น “หุ้นส่วนทางยุทธศาสตร์รอบด้าน” (Comprehensive Strategic Partnership) ระหว่างจีนกับเวียดนาม

- 26 มิถุนายน 2566 นายหลาน เทียนลี่ (Lan Tianli) ประธานเขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วง (เทียบเท่าผู้ว่าการมณฑล) และนายโฮ เตียนเถียว (Hồ Tiến Thiệu) ประธานคณะกรรมการประชาชนจังหวัดลางเซิน ได้ร่วมลงนามกรอบข้อตกลงข้างต้น ที่กรุงปักกิ่ง ประเทศจีน โดยมีนายกรัฐมนตรีหลี่ เฉียง (Li Qiang) ของจีน และนายกรัฐมนตรีฝ่าม มิงห์จิ๋งห์ (Phạm Minh Chính) ของเวียดนาม ร่วมเป็นสักขีพยาน
- 15 กันยายน 2566 พิธีเริ่มงานก่อสร้างด่านอัจฉริยะด่านโหย่วอี้กวาน-ด่านหูหงิอย่างเป็นทางการ โดยมีนายสวีห์ หย่งเคอ (Xu Yong Ke) รองประธานเขตฯ กว่างซีจ้วง และนายเยือง ซุนเหวี่ยน (Duong Xuan Huyen) รองประธานคณะกรรมการประชาชนจังหวัด Lang Son ร่วมเป็นสักขีพยานในพิธีเปิดงานก่อสร้างด่านอัจฉริยะฝั่งจีน(กว่างซี) ในส่วนของ “ช่องทางพิเศษเฉพาะรถบรรทุกสินค้าไร้คนขับ”
- มีนาคม 2567 บริษัทผู้รับเหมาโครงการ Guangxi Road and Bridge Engineering Group (广西路桥工程集团) ได้เริ่มงานขุดภูเขาและปรับระดับผิวหน้าดินในส่วนของ “พื้นที่ปฏิบัติการลานตรวจสอบสินค้าอัจฉริยะ” จัดเวนคนงานทำงานตลอด 24 ชั่วโมง ขณะที่บริษัท Guangxi Transportation Science and Technology Group (广西交科集团) ซึ่งเป็นผู้ให้บริการหลักด้านแบบก่อสร้างและการพัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศของด่านอัจฉริยะก็เริ่มดำเนินการแล้วเช่นกัน
- ความคืบหน้าล่าสุด ณ มิถุนายน 2567 (19 มิถุนายน 2567) เริ่มการก่อสร้างในส่วนที่เกี่ยวข้องกับ “พื้นที่รับ-ส่งตู้คอนเทนเนอร์” สำหรับด่านอัจฉริยะ (25 มิถุนายน 2567) การขุดภูเขาและปรับระดับผิวหน้าดินมีความคืบหน้าแล้วร้อยละ 95 ขณะที่การพัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ แพลตฟอร์มต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานของด่านอัจฉริยะ ศูนย์ควบคุมและสั่งการด่านอัจฉริยะ และศูนย์ข้อมูลด่านอัจฉริยะ มีความคืบหน้าไปแล้วร้อยละ 65
- คาดว่า เดือนสิงหาคม 2567 สิ่งปลูกสร้าง/อาคารปฏิบัติการต่าง ๆ จะก่อสร้างแล้วเสร็จ
- คาดว่า เดือนกันยายน 2567 ในช่วงมหกรรมแสดงสินค้าจีน-อาเซียน หรือ China-ASEAN Expo จะสามารถจัดแสดงฟังก์ชันการทำงานของระบบขนส่งตู้คอนเทนเนอร์แบบไร้คนขับได้
- คาดว่า ภายในสิ้นปี 2567 จะสามารถเริ่มการทดลองใช้งานระบบการขนส่งตู้คอนเทนเนอร์แบบไร้คนขับในฝั่งจีนได้

เทคโนโลยี “ด่านอัจฉริยะ” ล้ำสมัยแค่ไหน??
เทคโนโลยีที่นำมาใช้เพื่อสนับสนุนการทำงานของ “ด่านอัจฉริยะ” ให้มีประสิทธิภาพสูง หรือระบบสนับสนุนเทคโนโลยีสารสนเทศ มี “เทคโนโลยีสัญญาณไร้สาย 5G” และ “ระบบดาวเทียมนำร่องเป๋ยโต่ว” (The BeiDou Navigation Satellite System) เป็นพื้นฐานหลัก ช่วยให้การทำงาน (รถบรรทุกไร้คนขับ งานโลจิสติกส์ งานลาดตระเวนและตรวจสอบ) /สั่งการ (แพลตฟอร์มปฏิบัติการต่าง ๆ) มีความรวดเร็วและแม่นยำสูง

เทคโนโลยี “ไร้มนุษย์” ทำงานของรถบรรทุกไร้คนขับ (Intelligent Guided Vehicle – IGV) เส้นทางเดินรถเป็นระบบควบคุมแบบปิด หรือ Closed-loop Control) ระบบเปลี่ยนแบตเตอรี่รถบรรทุกไร้คนขับแบบอัตโนมัติ อุปกรณ์ยกตู้สินค้าแบบอัตโนมัติ ระบบตรวจสอบตู้คอนเทนเนอร์ ระบบวิเคราะห์และประมวลภาพเอ็กซเรย์ตู้สินค้า เทคโนโลยีการวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) ระบบการแบ่งปันข้อมูลโลจิสติกส์แบบอัจฉริยะ ที่ช่วยสนับสนุนให้ “ด่านอัจฉริยะโหย่วอี้กวาน” สามารถให้บริการผ่านพิธีการศุลกากรการแบบเบ็ดเสร็จ ณ จุดเดียวได้ตลอด 24 ชั่วโมง โดยไม่จำเป็นต้องมีเจ้าหน้าที่ประจำการ
ในส่วนของรถบรรทุกไร้คนขับ สามารถวิ่งด้วยความเร็วสูงสุด 30 กิโลเมตรต่อชั่วโมง สามารถรับน้ำหนักได้สูงสุด 35 ตัน รถบรรทุกไร้คนขับ 1 คัน สามารถขนส่งคอนเทนเนอร์ ขนาด 40-45 ฟุตได้ 1 ตู้ หรือตู้คอนเทนเนอร์ ขนาด 20 ฟุตได้ 2 ตู้ ซึ่งฝ่ายที่เกี่ยวข้องกำลังจะทดสอบการทำงานของรถบบรรทุกไร้คนขับเพื่อเก็บประมวลข้อมูล (data) ก่อนการใช้งานจริง
บีไอซี เห็นว่า โครงการดังกล่าวเป็นผลสำเร็จของความร่วมมือเชิงลึกด้านเศรษฐกิจดิจิทัลและเศรษฐกิจสีเขียวระหว่างจีนกับอาเซียน ช่วยยกระดับขีดความสามารถในการขนส่งสินค้าข้ามแดนระหว่างสองด่านให้เพิ่มขึ้นเป็นเท่าตัว ช่วยเสริมประสิทธิภาพในการจัดสรรทรัพยากรระหว่างประเทศในภูมิภาค และมีนัยสำคัญยิ่งต่อการพัฒนา “เขตทดลองการค้าเสรีจีน-อาเซียน เวอร์ชั่น 3.0”
เมื่อ “ด่านอัจฉริยะโหย่วอี้กวาน” เริ่มใช้งานจริงแล้ว จะช่วยตอกย้ำการเป็น “ประตูการค้า” ระหว่างจีนและอาเซียน เป็น “ช่องทางการค้า” ที่มีความสะดวกรวดเร็วในการค้าสินค้าและมีประสิทธิภาพสูง โดยเฉพาะการขนส่งสินค้าข้ามประเทศและพิธีการศุลกากร ช่วยให้ผู้ประกอบการ(ไทย)ลดกระบวนการ ลดกำลังคน รวมถึงลดต้นทุนด้านเวลาและค่าใช้จ่ายลงได้อย่างมาก
**********************