โอกาส “รังนกไทย” ในตลาดจีน: ชาวจีนชอบรังนกแบบไหน แล้วช่องทางใดที่น่าสนใจ (ตอนที่ 2)
7 Jan 2020จัดทำโดย…นายกฤษณะ สุกันตพงศ์
ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในจีน (BIC)
สถานกงสุลใหญ่ ณ นครหนานหนิง
จีนเป็นตลาดนำเข้ารังนกที่ใหญ่ที่สุดของไทย ชาวจีนถือว่ารังนกเป็นสินค้าพรีเมียมที่รับประทานได้ทุกเพศทุกวัยและทุกโอกาส ด้วยคุณภาพ รสชาติ และเนื้อสัมผัสที่โดดเด่นของรังนกไทย ทำให้รังนกไทยเป็นที่นิยมของผู้บริโภคชาวจีน และการเปิดตลาดสินค้ารังนกไทยให้สามารถส่งออกไปจีนได้อีกครั้งจะช่วยสร้างรายได้ให้กับภาครัฐและภาคเอกชนไทยได้อย่างมหาศาล
พัฒนาการในการบริโภครังนกของชาวจีนมีการเปลี่ยนแปลงไปตามยุคตามสมัย ชาวจีนรุ่นเก่านิยมซื้อ “รังนกแห้ง” ไปเพื่อผ่านกรรมวิธีการตุ๋นสูตรโบราณ ซึ่งส่วนใหญ่ชาวจีนรุ่นนี้มักนิยมตุ๋นเป็นของบำรุงสุขภาพหรือตุ๋นบำรุงลูกสาวลูกสะใภ้ที่กำลังตั้งครรภ์ ขณะที่ “รังนกพร้อมดื่ม” คือ คำตอบของชาวจีนรุ่นใหม่ที่ทุ่มเทชีวิตให้กับการทำงานและไม่มีเวลาว่างพอที่จะตุ๋นเอง ซึ่งผู้ผลิตรังนกแต่ละรายในจีนต่างมีวิธีการเดินเกมการตลาดตามวลีจีนที่ว่า “วัดตัวตัดชุด” เพื่อให้สินค้าได้ตรงตามความต้องการของกลุ่มลูกค้าตัวเอง
นอกจากการซื้อรังนกจากหน้าร้าน ไม่ว่าจะเป็นร้านรังนกในห้างสรรพสินค้าหรู รวมถึงร้านขายยาจีนและร้านขายยาแผนปัจจุบัน ทั้งที่เป็นแบรนด์ท้องถิ่นและเป็น chain store ที่มีชื่อเสียงเป็นที่น่าเชื่อถือในจีน (ผู้อ่านอาจจะงงว่า ทำไมร้านขายยาที่จีนเขาขายรังนก แต่ร้านขายยาในจีนเขาขายรังนกจริงๆ) แถมในแอปพลิเคชัน Wechat (微信) ยังผุดธุรกิจแนวใหม่ที่ทั้งขายและให้บริการตุ๋นรังนก หรือรับจ้างตุ๋นรังนกอย่างเดียวก็มี อย่างไรก็ดี แพลตฟอต์ม e-Commerce อย่าง Tmall (天猫) และ JD (京东) ถือเป็นช่องทางที่สามารถเข้าถึงและได้รับความนิยมจากผู้บริโภคชาวจีนในการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์รังนกมากที่สุด
ในกลุ่มผลิตภัณฑ์รังนก พบว่า “รังนกพร้อมดื่ม” กำลังมาแรงในตลาดผู้บริโภคชาวจีน ข้อมูลในรายงานแนวโน้มการพัฒนาธุรกิจรังนกสำเร็จรูปพร้อมดื่มของ Tmall ชี้ว่า ผลิตภัณฑ์รังนกสำเร็จรูปพร้อมดื่มมีแนวโน้มเติบโตอย่างรวดเร็ว โตแรงแซงหน้าตลาดรังนกแห้งถึง 2.2 เท่า จึงพอประเมินได้ว่า ตลาดรังนกสำเร็จรูปพร้อมดื่มในจีนมีศักยภาพการเติบโตค่อนข้างสูงในขณะนี้ นอกจากนี้ แนวโน้มของผู้บริโภครังนกในจีนมีอายุน้อยแต่มีกำลังซื้อสูง (Young Affluent)
ขณะเดียวกัน ชาวจีนในเมืองรองก็มีกลุ่มผู้บริโภคที่มีศักยภาพสูงที่ไม่ควรมองข้าม แม้ว่าคนมีสตางค์ส่วนใหญ่จะอยู่ในเมืองระดับหนึ่ง (first-tier city) แต่กลับพบว่า ผู้บริโภครังนกสำเร็จรูปพร้อมดื่มกลุ่มหลักๆ อาศัยอยู่ในเมืองระดับสอง (second-tier city) ที่มีอยู่ราว 30 เมืองทั่วจีน รวมไปถึงเมืองระดับสี่ที่นับได้ว่ามีศักยภาพแฝงมากพอสมควร เพราะกลุ่มผู้บริโภคในเมืองเหล่านี้ที่แนวโน้มการเติบโตมากกว่าเมืองชั้นนำแห่งอื่น (ความต้องการของกลุ่มผู้บริโภคที่มีศักยภาพในเมืองระดับสามไม่มีความโดดเด่นนัก)
“ผู้บริโภคจีนรุ่นใหม่” (Modern Chinese Consumers) ที่เกิดหลังยุค 85’s และหลังยุค 90’s เป็นกลุ่มลูกค้าหลักที่มีการบริโภครังนกสำเร็จรูปพร้อมดื่ม ในกลุ่มฐานลูกค้าเก่า พบว่า ผู้บริโภคในกลุ่มนี้มีสัดส่วนรวม 51% ของฐานลูกค้ารายเก่าทั้งหมด ขณะที่กลุ่มฐานลูกค้ารายใหม่ พบว่า ชาวจีนหลังยุค 95’s เป็นกลุ่มลูกค้าที่น่าจับตามอง เพราะมีแนวโน้มขยายตัวสูงสุดในกลุ่มฐานลูกค้ารายใหม่เช่นเดียวกับคนที่เกิดหลังยุค 90’s
หากวิเคราะห์ตามช่วงอายุ พบว่า ชาวจีนวัย 26-30 ปีเป็นกลุ่มผู้บริโภคมือเติบมากที่สุด ควักกระเป๋าตังค์ซื้อรังนกราคามากกว่า 5,000 หยวนต่อหนึ่งคำสั่งซื้อบน Tmall แถมยังพบว่า ผู้ชายในช่วงอายุดังกล่าวนิยมการบริโภคผลิตภัณฑ์รังนกเป็นชีวิตจิตใจ จึงเป็นอีกหนึ่งกลุ่มผู้บริโภคที่ไม่ควรมองข้าม
ภาพรวมของตลาดรังนกสำเร็จรูปพร้อมดื่มในจีนมีความพรีเมียมมากขึ้น คุณภาพและการกำหนดราคามีผลต่อการตัดสินใจซื้อของชาวจีน ราคารังนกสำเร็จรูปพร้อมดื่มบน Tmall ส่วนใหญ่มีราคาจำหน่ายอยู่ที่ 300-800 หยวน และเป็นช่วงราคาที่มียอดขายและอัตราการขยายตัวเพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ขณะที่ส่วนแบ่งทางการตลาดของรังนกที่มีราคาขายต่ำกว่า 300 หยวน มีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง
ผลิตภัณฑ์รังนกประเภทไหนที่ตอบโจทย์ผู้บริโภคชาวจีนมากที่สุด เมื่อพูดถึงผลิตภัณฑ์รังนกพร้อมดื่มสำเร็จรูปแล้ว เชื่อว่าหลายๆ คนคงนึกถึงรังนกขวดเปิดฝาพร้อมดื่ม ท่านรู้หรือไม่ว่า… ในกลุ่มผลิตภัณฑ์รังนกพร้อมดื่มสำเร็จรูปในจีนนั้นมีความหลากหลายมากกว่าในบ้านเราเยอะ แม้ว่าความสะดวกในการบริโภครังนกขวดเปิดฝาพร้อมดื่มแบบธรรมดายังคงครองส่วนแบ่งทางการตลาดอยู่ราว 80% ในปัจจุบัน แต่เทรนด์การบริโภครักนกของชาวจีนเริ่มหันไปนิยมบริโภคผลิตภัณฑ์รังนกแบบอื่น อาทิ
Cr : Taobao
จากประสบการณ์ในการทำงานและใช้ชีวิตอยู่ในเมืองจีน อนุมานได้ว่าชาวจีนส่วนใหญ่ไม่นิยมบริโภคอาหารที่มีรสชาติหวานและเย็น (ต่างกับคนไทยที่ค่อนข้างติดหวาน) ดังนั้น รังนกพร้อมดื่มที่เน้นเจาะตลาดจีนจึงไม่ควรมีรสหวานจนเกินไป รังนกสูตรไม่มีน้ำตาลหรือ Low Fat เป็นอีกหนึ่งไลน์สินค้าที่ตอบโจทย์กลุ่มผู้รักสุขภาพ ผู้มีปัญหาโรคอ้วน และสตรีมีครรภ์ที่มีแนวโน้มขยายตัวเพิ่มขึ้นเช่นกัน
อีกทั้งชาวจีนนิยมซื้อรังนกในแทบทุกโอกาส (ต่างกับไทยที่เน้นเฉพาะหน้าเทศกาลหรือมีวัตถุประสงค์เฉพาะ) โดยชาวจีนบางคนมองว่ารังนกเป็นอาหารเสริมที่ช่วยบำรุงสุขภาพและเป็นอาหารเสริมความงามจากภายในสู่ภายนอกที่สามารถบริโภคได้เป็นประจำและสม่ำเสมอ
บีไอซี เชื่อว่า ตลาดรังนกพร้อมดื่มในจีนยังมีพื้นที่ให้ผู้ประกอบการไทย เนื่องด้วยชื่อชั้นสินค้า ความเชื่อใจในคุณภาพที่ชาวจีนมีให้แก่รังนกไทย แต่การพัฒนาตัวสินค้าให้ตอบโจทย์ความต้องการด้านไลฟ์สไตล์และความสะดวกสบายในการบริโภคเป็นโจทย์ที่ผู้ประกอบการไทยต้องตีให้แตก เพื่อเอาชนะใจกลุ่มคนจีนรุ่นใหม่ ซึ่งถือเป็นกลุ่มผู้บริโภคที่มีศักยภาพและมีกำลังซื้อสูง อย่างเช่นการพัฒนาและต่อยอดนวัตกรรมรังนก โดยนำไปเป็นส่วนประกอบของเครื่องสำอางและมาส์กหน้า ซึ่งยังมีอนาคตสดใสในตลาดจีน เนื่องจากเป็นส่วนผสมที่สามารถดึงดูดความสนใจและสร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภคชาวจีนได้ รวมถึงขนมตามช่วงเทศกาล อาทิ ขนมไหว้พระจันทร์ไส้รังนก
ความต้องการบริโภครังนกในตลาดจีนที่มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งคิดเป็นเม็ดเงินมูลค่ามหาศาลกับโอกาสทางธุรกิจที่ใครๆ ก็อยากไขว่คว้า ทำให้ธุรกิจรังนกเป็นเหมือน “เค้กก้อนโต” ที่ผู้ค้าจากหลายประเทศกำลังจ้องมองและอยากคว้าเอามาไว้ในมือ แล้วผู้ประกอบการไทยควรเตรียมตัวอย่างไรก่อนไปจีน …..โปรดติดตามตอนต่อไป….
***************************
