สำรวจเขตโลจิสติกส์นานาชาตินครหลานโจว ท่าเรือบกแห่งใหม่ของจีนตะวันตกเฉียงเหนือ
10 May 2017ท่ามกลางกระแสการเปิดตัวขบวนขนส่งสินค้านานาชาติในหลายพื้นที่ คงไม่สามารถปฏิเสธได้ว่าโมเดลดังกล่าวมีส่วนช่วยพัฒนาความเจริญในพื้นที่ที่ไม่มีทางออกสู่ทะเล (Landlocked) โดยเฉพาะในด้านการค้าการลงทุนที่ได้รับอานิสงส์โดยตรงจากเส้นทางการขนส่งสินค้านานาชาติ
วันนี้ ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยจีน ณ นครซีอาน จะพาทุกท่านไปทำความรู้จักกับเขตโลจิสติกส์นานาชาตินครหลานโจว (International Land Port of Lanzhou) มณฑลกานซู่ ท่าเรือบกแห่งใหม่ของจีนตะวันตกเฉียงเหนือ
ความเป็นมาของเขตโลจิสติกส์นานาชาตินครหลานโจว
เขตโลจิสติกส์นานาชาตินครหลานโจว (International Land Port of Lanzhou) เป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษที่ได้รับอนุมัติจากคณะกรรมาธิการพัฒนาและปฏิรูปแห่งชาติ (NDRC) เมื่อปี 2555 ให้เป็นศูนย์ขนส่งสินค้านานาชาติและเป็นจุดเชื่อมโยงที่สำคัญระหว่างประเทศจีนกับกลุ่มประเทศเอเชียกลาง เอเชียใต้ และยุโรป ผ่านการขนส่งสินค้าด้วยระบบราง ต่อมาเมื่อเดือน ธ.ค. 2558 รัฐบาลนครหลานโจวและรัฐบาลเขตซีกู่ได้ร่วมก่อตั้งบริษัท International Land Port Investment Co., Ltd. เพื่อพัฒนาพื้นที่ ก่อสร้าง และควบคุมการดำเนินงานในเขตโลจิสติกส์ฯ ด้วยทุนจดทะเบียน 100 ล้านหยวน
เขตโลจิสติกส์ฯ ตั้งอยู่ที่หมู่บ้านซีกู่ เขตตงชวน (Dongchuan District) นครหลานโจว ซึ่งเป็นหมู่บ้านที่มีความสำคัญของเส้นทางสายไหมในอดีต โดยเป็นพื้นที่แลกเปลี่ยนการค้าระหว่างประเทศจีนกับกลุ่มประเทศยุโรปและเอเชีย ทำให้รัฐบาลมณฑลกานซู่เลือกหมู่บ้านดังกล่าวเป็นที่ตั้งของเขตโลจิสติกส์ฯ เพราะนอกจากจะมีทำเลที่ตั้งที่เหมาะสมแล้ว ยังมีนัยสำคัญทางประวัติศาสตร์อีกด้วย
นอกจากนี้ เขตโลจิสติกส์ฯ ยังมีอาณาเขตติดต่อกับเขตใหม่หลานโจว (เขตเศรษฐกิจใหม่ระดับ First State-Level แห่งที่ 5 ของจีนและแห่งแรกของจีนตะวันตกเฉียงเหนือ) ทำให้ทั้งสองพื้นที่มีความเชื่อมโยงกัน ทั้งในด้านระบบสาธารณูปโภคและเส้นทางการขนส่งสินค้า
มารู้จักเขตโลจิสติกส์นานาชาตินครหลานโจว (การก่อสร้างระยะที่ 1 เสร็จสิ้นปี 2563)
ปัจจุบัน เขตโลจิสติกส์ฯ ได้มีการก่อสร้างระบบสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐาน รวมไปถึงการก่อสร้างศูนย์อำนวยการต่างๆ ที่ประกอบด้วย 3 ส่วนสำคัญ ดังนี้
1. ศูนย์คอนเทนเนอร์ที่ขนส่งสินค้าด้วยระบบราง (Lanzhou Railway Container Center)
ปัจจุบัน ได้รับการจัดให้เป็น 1 ใน 18 ศูนย์คอนเทนเนอร์ที่ขนส่งสินค้าด้วยระบบรางที่มีมาตรฐานระดับประเทศ มีพื้นที่สำหรับการบรรจุและขนถ่ายสินค้าสำหรับการขนส่งระบบรางราว 1,400 หมู่ (574 ไร่) มูลค่าการลงทุน 2,800 ล้านหยวน ปัจจุบันเปิดให้บริการในบางส่วนที่เกี่ยวข้องกับเส้นทางการขนส่งสินค้านานาชาติ “หลานโจวห้าว” หากก่อสร้างเสร็จสมบูรณ์จะมีศักยภาพในการรองรับปริมาณสินค้าได้ราว 30 ล้านตัน/ปี รองรับปริมาณตู้คอนเทนเนอร์ขนาดมาตรฐานได้มากถึง 4 ล้านตู้ และจะเป็นศูนย์บรรจุและขนถ่ายสินค้าที่ขนส่งด้วยระบบรางที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในภูมิภาคจีนตะวันตกเฉียงเหนืออีกด้วย
ภายในศูนย์ฯ ประกอบด้วย 1) เขตคลังสินค้าทัณฑ์บน (ประเภท B) ครอบคลุมพื้นที่ 750 หมู่ (307 ไร่) ให้บริการด้านการตรวจสอบของศุลกากร การตรวจสอบคลังสินค้า และการตรวจสอบสินค้านำเข้าและส่งออก 2) ศูนย์การขนส่งสินค้าแบบบูรณาการ (Multiple Transport Center) ให้บริการการขนส่งทั้งในและระหว่างประเทศ
2. ศูนย์คอนเทนเนอร์ที่ขนส่งสินค้าทางถนน (Lanzhou Highway Container Center)
พื้นที่รองรับสินค้าและขนส่งสินค้าทางถนน ปัจจุบันอยู่ในระหว่างการก่อสร้างด้วยมูลค่าการลงทุนมากถึง 60,000 ล้านหยวน ประกอบด้วย 1) ศูนย์จัดแสดงสินค้าเพื่อการนำเข้าและส่งออก 2) ศูนย์โลจิสติกส์สินค้าแปรรูปเพื่อการส่งออก 3) ศูนย์โลจิสติกส์สำหรับสินค้าที่ต้องการเก็บรักษาด้วยความเย็น (Cold Chain Logistics Center) และ 4) ศูนย์บริการข้อมูลโลจิสติกส์ (Hub Logistics Information Center) โดยมีวิสาหกิจสนใจเข้าลงทุนแล้วจำนวน 34 โครงการ คณะกรรมการพัฒนาเขตโลจิสติกส์ฯ คาดการณ์ว่า เมื่อเสร็จสิ้นการก่อสร้างในปี 2563 เขตโลจิสติกส์ฯ จะมีมูลค่าผลผลิตมวลรวมไม่ต่ำกว่า 100,000 ล้านหยวน และจะมีมูลค่าการค้าระหว่างประเทศไม่ต่ำกว่า 15,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
3. ท่าเรือบกหลานโจว
แม้ว่าการก่อสร้างระบบสาธารณูปโภคและอาคารที่ทำการต่างๆ ในเขตโลจิสติกส์ฯ จะยังไม่เสร็จสมบูรณ์ แต่การเปิดทำการในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการขนส่งสินค้าผ่านเส้นทางการขนส่งสินค้านานาชาติ “หลานโจวห้าว” นั้น แสดงให้เห็นว่ารัฐบาลมณฑลกานซู่ให้ความสำคัญต่อการพัฒนาเขตโลจิสติกส์ฯ เป็นอย่างมาก
ปัจจุบัน ท่าเรือบกหลานโจวเป็นที่ตั้งของ สนง. กักกันและตรวจสอบโรค และ สนง. ศุลกากรนครหลานโจว ให้บริการแก่วิสาหกิจที่นำเข้าและส่งออกสินค้าผ่านเส้นทางการขนส่งสินค้านานาชาติตลอด 24 ชั่วโมง นอกจากนี้ ท่าเรือบกหลานโจวได้รับอนุมัติให้เป็นด่านนำเข้าสินค้าประเภท รถยนต์ เนื้อสัตว์ ข้าวและธัญพืช และสินค้าประเภทไม้ได้โดยตรงจากต่างประเทศแล้ว โดยคณะกรรมการบริหารเขตโลจิสติกส์ฯ คาดการณ์ว่า เมื่อการก่อสร้างระยะที่ 1 เสร็จสิ้น จะมีอาคารที่ทำการและระบบสาธารณูปโภคที่พร้อมใช้งานครอบคลุมพื้นที่ 14 ตร.กม. (จากพื้นที่ทั้งหมด 73 ตร.กม.)
เส้นทางการขนส่งสินค้านานาชาติ “หลานโจวห้าว” ในปัจจุบัน
“หลานโจวห้าว” เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างของการผลักดันแผนพัฒนาพื้นที่เศรษฐกิจบนเส้นทางสายไหมทางบกที่เป็นรูปธรรม รัฐบาลมณฑลกานซู่ให้ความสำคัญเนื่องจากเป็นเครื่องมือสำคัญในการยกระดับเศรษฐกิจในพื้นที่ นอกจากนี้ เส้นทางการขนส่งสินค้านานาชาติ “หลานโจวห้าว” ยังมีความได้เปรียบในการขนส่งเพื่อขยายตลาดและกระจายสินค้าไปสู่ประเทศในเอเชียกลางรวมถึงยุโรป อาทิ
– จุดเด่นทางด้านภูมิศาสตร์ นครหลานโจวตั้งอยู่บริเวณตอนกลางค่อนไปทางเหนือของประเทศ มีระยะทางเชื่อมต่อกับกลุ่มประเทศเอเชียกลางและยุโรปใกล้กว่ามณฑลทางภาคตะวันออก ทำให้ได้รับอานิสงส์จากแผนการพัฒนาเครือข่ายเส้นทางรถไฟของรัฐบาล
– มีบทบาทสำคัญในยุทธศาสตร์การพัฒนาแนวทางเศรษฐกิจเส้นทางสายไหมทางบก โดยเฉพาะด้านการค้า วัฒนธรรม และการท่องเที่ยว ปัจจุบัน มณฑลกานซู่มีแหล่งท่องเที่ยวที่อยู่บนเส้นทางสายไหมที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกแล้ว (The Silk Road: The Routes Network of Chang’an – Tian – Shan Corridor)
– มีเขตเศรษฐกิจ Lanzhou New Area เป็นเขตเศรษฐกิจขนาดใหญ่ ที่สามารถรองรับการขยายตัวของเศรษฐกิจในพื้นที่และจากต่างประเทศได้
ปัจจุบัน “หลานโจวห้าว” แบ่งออกเป็นสองเส้นทางได้แก่
1. เส้นทางขนส่งนครหลานโจว-เอเชียกลาง (เมืองอัลมาตี ประเทศคาซัคสถาน) / ยุโรป (เมืองฮัมบูร์ก ประเทศเยอรมนี)
“หลานโจวห้าว” (หลานโจว-อัลมาตี) เป็นเส้นทางขนส่งสินค้าระหว่างประเทศเส้นทางที่ 9 ของประเทศจีนเปิดให้บริการอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 5 ก.ค. 2558 โดยการขนส่งรอบปฐมฤกษ์ได้บรรทุกสินค้าของจีน ได้แก่ เครื่องจักรและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ รวม 2,500 ตัน มูลค่า 3 ล้านหยวน จากนครหลานโจวไปยังเมืองอัลมาตี ประเทศคาซัคสถาน
วันที่ 21 ส.ค. 2558 รัฐบาลนครหลานโจวได้เปิดเส้นทางขนส่งสินค้าระหว่างประเทศ “หลานโจวห้าว” (หลานโจว-ฮัมบูร์ก ประเทศเยอรมนี) โดยต่อยอดจากเส้นทางเดิมข้างต้น การขนส่งรอบปฐมฤกษ์เป็นการขนส่งสินค้าประเภทอุปกรณ์เครื่องจักร ล้อยางรถยนต์ อุปกรณ์สร้างความอบอุ่น และอิฐทนไฟ (Burnt Stone) รวม 646.36 ตัน มูลค่า 2,591 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และเมื่อวันที่ 21 ก.ย. 2558 ขบวนขนส่งสินค้านานาชาติหลานโจวห้าวได้ออกจากจุดปล่อยขบวนรถที่เมืองฮัมบูร์ก ประเทศเยอรมนีมายังนครหลานโจวเป็นครั้งแรก
“หลานโจวห้าว” (เส้นเอเชียกลาง) เริ่มออกจากสถานีเขตใหม่หลานโจวเหนือ (Lanzhou New Area, North) ซึ่งเป็นสถานีหลักที่อยู่ในเขตใหม่หลานโจวผ่านเมืองอู่เวย เมืองเจียยวี่กวน และนครอูรุมชี เขตปกครองตนเองซินเจียง ก่อนจะเข้าสู่ประเทศคาซัคสถานทางด่านอาลาซานและผ่านเมืองอัลมาตี ประเทศคาซัคสถาน – กรุงมอสโก ประเทศรัสเซีย – กรุงมินสก์ ประเทศเบลารุส – กรุงวอร์ซอ ประเทศโปแลนด์ และสิ้นสุดที่เมืองฮัมบูร์ก ประเทศเยอรมนี ระยะทางทั้งสิ้น 8,961 ก.ม. ระยะเวลาการขนส่ง 15 วัน
2. เส้นทางขนส่งนครหลานโจว-เอเชียใต้ (กรุงกาฐมาณฑุ ประเทศเนปาล)
ปัจจุบัน “หลานโจวห้าว” (เส้นเอเชียใต้) ถือเป็นเส้นทางการขนส่งสินค้าที่สำคัญของประเทศจีนไปยังเอเชียใต้ โดยนอกจากจะมีสินค้าจากในจีนตะวันตกแล้ว ยังมีสินค้าจากเมืองฝั่งตะวันออก เช่น เมืองอี้อูและนครกว่างโจวด้วย ทั้งนี้ ขบวนขนส่งดังกล่าวเปิดให้บริการเต็มรูปแบบภายหลังการทดลองเดินรถครั้งแรกเมื่อเดือน พ.ค. 2559 ปัจจุบัน ขนส่งสินค้าไปแล้วกว่า 120 ตู้ มูลค่ากว่า 200 ล้านหยวน ใช้เวลาในการขนส่งเพียง 10 วัน สามารถร่นระยะเวลาจากการขนส่งทางถนนและทางเรือได้มากถึง 10 และ 35 วัน ตามลำดับ นอกจากนี้ สินค้าที่ผ่านพิธีศุลกากร ณ เขตขนส่งระบบรางและโลจิสติกส์นานาชาติตงชวนแล้ว ไม่ต้องผ่านการตรวจสอบ ณ จุดเปลี่ยนถ่ายสินค้าอีก สามารถบรรทุกคอนเทนเนอร์เพื่อขนส่งต่อไปยังพื้นที่เป้าหมายได้ทันที
ขบวนขนส่งเริ่มจากเขตขนส่งระบบรางและโลจิสติกส์นานาชาติตงชวน (Dongchuan Railway Logistics Center) ผ่านเมือง Xigaze (หรืออีกชื่อ Shigatse) และอำเภอ Gyirong ในจังหวัดชิกัตเซ่ (Gzhis ka rtse sa khul) ของเขตปกครองตนเองทิเบต และสิ้นสุดที่กรุงกาฐมาณฑุ ประเทศเนปาล ระยะทางรวม 3,155 กิโลเมตร
ขบวนขนส่งดังกล่าวมีความแตกต่างจากการขนส่งลักษณะเดิม คือ เป็นการขนส่งแบบใช้รถไฟและรถบรรทุกร่วมกัน (Highway and Railway Freight Trains) โดยแบ่งเป็น 3 ช่วง ได้แก่
– ช่วงที่ 1 การขนส่งด้วยระบบรางจากนครหลานโจว มณฑลกานซู่ ไปยังเมือง Xigaze ระยะทาง 2,431 กิโลเมตร
– ช่วงที่ 2 การขนส่งด้วยรถบรรทุกผ่านทางหลวงจากเมือง Xigaze ไปยัง ด่านอำเภอ Gyirong ในจังหวัดชิกัตเซ่ของเขตปกครองตนเองทิเบต ระยะทาง 564 กิโลเมตร โดยจะขนถ่ายสินค้ามาจากรถไฟมาเป็นรถบรรทุก ณ เมือง Xigaze ซึ่งเป็นเมืองใหญ่อันดับสองของเขตฯ ทิเบตรองจากกรุงลาซา
– ช่วงที่ 3 การขนส่งด้วยรถบรรทุกจากด่านอำเภอ Gyirong ไปยังกรุงกาฐมาณฑุ ประเทศเนปาล ระยะทาง 160 กิโลเมตร ทั้งนี้ รัฐบาลจีนมีแผนการเชื่อมต่อเส้นทางรถไฟจากเมือง Xigaze (ที่เปิดให้บริการแล้ว) ไปยังอำเภอ Gyirong ซึ่งเป็นเมืองหน้าด่านที่สำคัญระหว่างประเทศจีนกับประเทศเนปาลให้แล้วเสร็จภายในปี 2563 อีกด้วย
เป้าหมายระยะที่ 2 “มุ่งสร้างเขตโลจิสติกส์นานาชาตินครหลานโจวให้เป็น “พื้นที่อยู่อาศัยจริง” ของชาวหลานโจว รัฐบาลมณฑลกานซู่ได้วางแผนการพัฒนาเขตโลจิสติกส์นานาชาตินครหลานโจวออกเป็น 3 ระยะ โดยแผนการพัฒนาฯ ระยะที่ 2 จะมุ่งเน้นการพัฒนาเขตที่พักอาศัยให้เสร็จสมบูรณ์ โดยมีรายละเอียดที่น่าสนใจ ดังนี้
– แผนการพัฒนาฯ ระยะที่ 1 (ปี 2557-2559) รัฐบาลนครหลานโจวเป็นหัวเรือหลักในการวางแผนก่อสร้างและการวางระบบต่างๆ ของเขตโลจิสติกส์ฯ ผ่านแนวคิด 1 เขต 4 นิคมอุตสาหกรรม (一中心,四大产业区) ปัจจุบัน เขตโลจิสติกส์ฯ ได้เริ่มก่อสร้างศูนย์ต่างๆ รวมถึงระบบสาธารณูปโภคแล้ว โดยมีกำหนดแล้วเสร็จในปลายปี 2560
– แผนพัฒนาฯ ระยะที่ 2 (ปี 2560-2561) รัฐบาลนครหลานโจวจะเร่งพัฒนาพื้นที่โดยรอบเขตโลจิสติกส์ฯ เพื่อยกระดับให้สามารถเป็นพื้นที่อยู่อาศัยได้จริงด้วยการเร่งสร้างเขตที่พักอาศัยและสิ่งอำนวยความสะดวกในพื้นที่ อาทิ โรงพยาบาล โรงเรียน และห้างสรรพสินค้า เป็นต้น
นอกจากการวางแผนพัฒนาให้พื้นที่โดยรอบเขตโลจิสติกส์ฯ เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยที่พร้อมไปด้วยระบบสาธารณูปโภคแล้ว รัฐบาลมณฑลกานซู่ยังได้เล็งเห็นความสำคัญของการสร้างแหล่งประกอบอาชีพเพื่อให้ประชาชนโดยรอบสามารถใช้ประโยชน์จากพื้นที่ดังกล่าวได้ โดยมีแผนที่จะพัฒนาพื้นที่ 3 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่บ้านเหอโข่ว ต๋าชวน และหลิวเฉวียน ให้เป็น “Dachuanxiang Wetland Park” ขนาด 10,000 หมู่ (4,098 ไร่) เพื่อเป็นสถานที่ท่องเที่ยวและแหล่งการค้าแห่งใหม่ของนครหลานโจว แผนการก่อสร้างพื้นที่พักผ่อนสองฝั่งแม่น้ำเหลืองเพื่อปรับปรุงเป็นแหล่งท่องเที่ยวระบบนิเวศน์ และโครงการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมหมู่บ้านเหอโข่วกู่ เป็นต้น
– แผนพัฒนาฯ ระยะที่ 3 (ปี 2562-2563) รัฐบาลมณฑลกานซู่วางแผนพัฒนาหมู่บ้านหม่าไถและหมู่บ้านจางเจียไถให้เป็นสวนอุตสาหกรรมผลิตชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์และฐานสาธิตเทคโนโลยีไฮเทค โดยจะมีพื้นที่ครอบคลุมราว 5,000 หมู่ (2,049 ไร่) และจะพัฒนาหมู่บ้านจาหม่าไถและหมู่บ้านชิงสือไถให้เป็นนิคมอุตสาหกรรมแปรรูปผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรและจะพัฒนาพื้นที่บางส่วนให้เป็นพื้นที่ท่องเที่ยวเชิงเกษตร รวม 6,000 หมู่ (2,459 ไร่)
มณฑลกานซู่ถือเป็นมณฑลขนาดใหญ่ในภาคตะวันตกเฉียงเหนือของจีน มีทรัพยากรและพลังงานสะสมจำนวนมาก และเป็นพื้นที่ที่รัฐบาลจีนให้การสนับสนุนทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สังคม และระบบสาธารณูปโภคที่พร้อมจะเติบโตอย่างแข็งแกร่งในอนาคต แม้ว่าเขตโลจิสติกส์นานาชาตินครหลานโจวจะยังอยู่ระหว่างการก่อสร้างและมีความล่าช้าในบางโครงการ แต่รัฐบาลมณฑลกานซู่ยังคงให้ความสำคัญต่อการพัฒนาโมเดลดังกล่าวอย่างมาก เนื่องจากถือเป็นเครื่องมือสำคัญในการเชื่อมโยงกับพื้นที่ต่างๆ ที่จะช่วยยกระดับความก้าวหน้าของเศรษฐกิจและสังคมในพื้นที่ สอดคล้องกับแนวทางการพัฒนาความเจริญในท้องถิ่นที่เน้นการพัฒนาระบบขนส่งและการดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศ ทั้งนี้ ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในจีน ณ นครซีอาน จะได้ติดตามพัฒนาการของเขตฯ โลจิสติกส์เพื่อนำเสนอแก่ท่านผู้อ่านต่อไป
ข้อมูลอ้างอิง
1. http://lzitlp.lanzhou.gov.cn/zsyz/zdxm/201601/t20160125_497872.html
2. http://baike.baidu.com/item/%E5%85%B0%E5%B7%9E%E5%9B%BD%E9%99%85%E6%B8%AF%E5%8A%A1%E5%8C%BA
3. http://www.gansu.gov.cn/art/2014/2/16/art_36_165488.html
4. http://www.xbrc.com.cn/upload_dir/fileupload/2/20170106/1483685575396/index.html
5. http://gansu.gscn.com.cn/system/2016/12/09/011557274.shtml
6. http://gansu.gscn.com.cn/system/2016/01/04/011225891.shtml
7. http://lanzhou.house.qq.com/a/20161128/004507.htm
8. http://lzitlp.lanzhou.gov.cn/zsyz/zdxm/201601/t20160125_497870.html
9. http://www.jt12345.com/article-3431-1.html
10. http://rb.lzbs.com.cn/html/2016-07/09/content_3577155.htm