ตลาดเสฉวน….ทางเลือกใหม่ของน้ำผึ้งไทย

2 Mar 2020

 

ในปัจจุบันผลิตภัณฑ์ OTOP ของไทยมีหลากหลายประเภท หนึ่งในนั้นคือ “น้ำผึ้ง” ถือเป็นสินค้าจากภูมิปัญญาชาวบ้าน และสร้างรายได้ให้แก่คนในท้องถิ่นมาอย่างต่อเนื่อง น้ำผึ้งมีเอกลักษณ์พิเศษคือ รสชาติหวาน ได้ชื่อว่าเป็นผลผลิตที่อุดมไปด้วยสารอาหารครบถ้วน มีสรรพคุณในการช่วยรักษาโรคและมีประโยชน์ต่อสุขภาพ จึงทำให้มีการนำน้ำผึ้งมาใช้ประโยชน์หลากหลายรูปแบบ บางคนนิยมรับประทานน้ำผึ้งวันละ 1 – 2 ช้อนโต๊ะ เพื่อรักษาสุขภาพ หรือนำน้ำผึ้งมาผสมกับน้ำอุ่น ชา หรือน้ำผลไม้ ทั้งยังช่วยในการชะลอวัยบำรุงผิวพรรณด้วย ปกติแล้วน้ำผึ้งจะมีกลิ่น รสและสีที่แตกต่างกันออกไปตามชนิดของพืชนั้น ๆ จึงสามารถจำแนกประเภทของน้ำผึ้งได้ตามชนิดพืช อาทิ น้ำผึ้งจากดอกส้ม ดอกลำไย ดอกลิ้นจี่ ดอกทานตะวัน ดอกสะเดา ฯลฯ นิยมนำมาใช้เป็นสารให้ความหวานในอาหารหรือเครื่องดื่มนานาชนิด และนำน้ำผึ้งมาเป็นส่วนผสมในการผลิตสินค้าในรูปแบบใหม่หรือผลิตภัณฑ์แปรรูป เช่น ลิปปาล์มกลิ่นน้ำผึ้ง สบู่ก้อนหรือสบู่เหลว ครีมบำรุงผิว ชา ยาหม่อง ยาบำรุง เครื่องสำอาง รวงผึ้ง ขนมปังกรอบรสน้ำผึ้ง แยมทาขนมปัง มะนาวเชื่อมน้ำผึ้ง เกสรผึ้ง เป็นต้น 

แหล่งเลี้ยงผึ้งสำคัญของไทยอยู่ในภาคเหนือตอนบน อาทิ เชียงใหม่ ลำพูน ลำปาง แพร่ น่าน และอุตรดิตถ์ ถือเป็นแหล่งเลี้ยงผึ้งที่สำคัญของประเทศและใหญ่ที่สุดของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีการผลิตน้ำผึ้งดอกลำไยเป็นหลัก แหล่งผลิตน้ำผึ้งจากดอกลำไยมีเพียงไม่กี่แห่งในโลก ได้แก่ จีน ไต้หวัน ไทย และเวียดนาม สำหรับไทยมีน้ำผึ้งอยู่ 3 – 4 ประเภทหลัก ได้แก่ 1) น้ำผึ้งดอกลำไย ได้รับความนิยมและมีการผลิตมากที่สุดในไทย เนื่องจากมีกลิ่นและรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์และรสหวานจัด 2) น้ำผึ้งป่า ได้มาจากการเลี้ยงด้วยดอกสะเดา หรือดอกขี้ไก่ย่าน และดอกสาบเสือ รสชาติหวานต้นขมปลาย ไม่หวานมากเกินไป น้ำผึ้งดอกสะเดามีความแตกต่างจากน้ำผึ้งชนิดอื่น ๆ กลิ่นหอม มีสีไม่เข้มเท่าน้ำผึ้งดอกลำไย 3) น้ำผึ้งดอกลิ้นจี่และดอกทานตะวัน รสชาติหวานอมเปรี้ยว สีน้ำตาลเหลือง มีกลิ่นเป็นเอกลักษณ์ นอกจากนี้ ยังมีน้ำผึ้งยางพารา น้ำผึ้งอะคาเซีย น้ำผึ้งดอกเงาะ อีกด้วย

ตลอดระยะเวลา 20 ปีที่ผ่านมา “น้ำผึ้ง” ถือเป็นหนึ่งในสินค้าทางการเกษตรและเป็นสินค้าสำคัญในการส่งออกและนำเข้า สถานการณ์ตลาดน้ำผึ้งในประเทศไทยในยุคแรกจะเป็นการขายโดยตรงให้กับโรงงานอุตสาหกรรม เพื่อนำไปผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ผึ้งและวัตถุดิบของอุตสาหกรรมอื่น ๆ ที่ใช้น้ำผึ้งเป็นส่วนประกอบ อาทิ ส่วนผสมในการผลิตนมน้ำผึ้งและผลิตภัณฑ์บำรุงร่างกาย  การแข่งขันตลาดน้ำผึ้งในประเทศไทยยังมีไม่มากเท่าที่ควร ผู้ผลิตส่วนใหญ่จะเน้นการขายโดยอาศัยการที่มีฟาร์มเลี้ยงผึ้ง คนในพื้นที่ช่วยกันเลี้ยงและกระจายรายได้ให้กับเกษตรกรในพื้นที่ต่าง ๆ

             

          ทว่า 5 ปีที่ผ่านมา ตลาดน้ำผึ้งขยายตัวไม่ดีเท่าที่ควร ทำให้น้ำผึ้งมีปริมาณการผลิตลดลงและมีราคาสูงขึ้น จากข้อมูลข่าวรายงานว่า ในปี 2558 – 2559 การผลิตมีราคาพุ่งสูงถึง 600 บาท/กิโลกรัม ในขณะที่การผลิตในช่วงปี 2559 – 2560 มีการผลิตน้ำผึ้งได้จำนวนมาก แต่ราคาน้ำผึ้งกลับลดลง โดยในปี 2560 ราคาของน้ำผึ้งลดลงครึ่งต่อครึ่งจากราคาเดิม ส่งผลกระทบต่อชาวสวนเลี้ยงผึ้งอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2560 – 2561 โดยราคาจาก 150 บาท/กิโลกรัม เหลือเพียง 70 บาท/กิโลกรัม นอกจากนี้ ผู้ประกอบการหันมาทำธุรกิจเกี่ยวกับการเลี้ยงผึ้งเพิ่มมากขึ้น ส่งผลให้สินค้าล้นตลาด อีกทั้งคุณภาพของน้ำผึ้งไม่ได้มาตรฐานเท่าที่ควร เนื่องจากผู้ผลิตบางส่วนมีการฉีดยาฆ่าแมลงและใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ส่งผลกระทบให้เกิดเชื้อราในดอกไม้ที่มีพาหะมาจากผึ้งก่อนกระบวนการผลิตน้ำหวาน ทำให้คุณภาพของรังผึ้ง รวมถึงน้ำผึ้งมีคุณภาพต่ำและไม่ผ่านเกณฑ์ตามมาตรฐาน                    (อ้างอิงข้อมูลจาก: WWW.PRACHACHAT.NET) 

 

มารู้จักกับน้ำผึ้งจีนกันเถอะ……

ประเทศจีนมีเขตพื้นที่ขนาดใหญ่ มีทรัพยากรป่าไม้อุดมสมบูรณ์ และพืชพันธุ์ไม้ที่ขึ้นตามฤดูกาล เหมาะสำหรับการเพาะปลูกและเลี้ยงดูผึ้ง โดยเฉพาะทางภาคใต้ของจีนนิยมผลิตน้ำผึ้งดอกลิ้นจี่ ดอกลำไย ดอกเบญจมาศ ในแต่ละพื้นที่ของจีนจะมีน้ำผึ้งแตกต่างกัน จากข้อมูลดังกล่าวแหล่งการผลิตหลักในประเทศจีนอยู่ในมณฑลเหอเป่ย เหอหนาน ซานตง เจ้อเจียง กานซู  กว่างซี เสฉวน ฯลฯ น้ำผึ้งในมณฑลเสฉวน มีแหล่งผลิตสำคัญตั้งอยู่ที่เขตอาป้าและจิ่วไจ้โกว เป็นสถานที่อุดมสมบูรณ์ มีฝนตกเป็นประจำ สภาพอากาศดี ทำให้มีน้ำผึ้งตลอดทั้ง 4 ฤดู ทั้งนี้ น้ำผึ้งคุณภาพดีที่สุดอยู่ในเขตต้าซิ่งอานหลิ่ง (大兴安岭区) และฉางไป๋ซาน  (长白山)  เป็นสถานที่ธรรมชาติห่างไกลจากแหล่งอุตสาหกรรมและแหล่งมลพิษ สภาพแวดล้อมดี อากาศสดชื่น เหมาะสำหรับการเลี้ยงผึ้ง ดังนั้น น้ำผึ้งที่ผลิตออกมาจึงมีคุณภาพดีมาก ทำให้มีราคาสูงกว่าน้ำผึ้งจากที่อื่น ๆ ราคาโดยประมาณ 150 – 300 หยวน/กิโลกรัม ผู้บริโภคชาวจีนจะพิจารณาจากแหล่งผลิตเป็นหลัก เนื่องจากสามารถเป็นตัวชี้วัดคุณภาพของสินค้าว่าอันไหนดีหรือไม่ดีด้วย

น้ำผึ้งแสนหวานของมณฑลเสฉวน

การพัฒนาอุตสาหกรรมผึ้งในมณฑลเสฉวน จะให้ความสำคัญกับการสร้างแบรนด์และการส่งเสริมการขายผลิตภัณฑ์จากผึ้ง มีแหล่งสำคัญในการเลี้ยงดูพืชและผลิตน้ำผึ้งจำนวน 8 แห่ง ได้แก่ น้ำผึ้งอาป้า น้ำผึ้งแม่น้ำชิงฉวนถังเจีย น้ำผึ้งว่านเยวียนเฟิงถง น้ำผึ้งเห่ยซุยจง น้ำผึ้งผิ่งอู่จง น้ำผึ้งเต่อหลง น้ำผึ้งต้าเหลียงซาน และน้ำผึ้งจิ่วไจ้โกว โดยริเริ่มจากชาวบ้านเลี้ยงดูและผลิตกันเอง ก่อนจะมาเป็นอุตสาหกรรมในทุกวันนี้ ตลอดระยะเวลาหลายปีที่ผ่านมา ชาวเสฉวนมีการพัฒนาอุตสาหกรรมผึ้ง โดยนำผึ้งมาผสมกับเกสรพืชเพื่อเพิ่มผลผลิตในรูปแบบใหม่ เช่น ผึ้งผสมเกสรสตรอเบอร์รี่ มีผลผลิตเพิ่มขึ้นร้อยละ 40 สามารถช่วยลดต้นทุนต่อไร่สูงถึงร้อยละ 75 ไม่เพียงแต่เกสรสตรอเบอ์รี่เท่านั้น ยังมีการผสมเกสรกีวีและเชอร์รี่ การผสมเกสรเทียมเหล่านี้ส่งผลให้มีผลผลิตเพิ่มขึ้นร้อยละ 1.4

ปัจจุบัน แม้มีการนำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยในพัฒนาการผลิตน้ำผึ้ง แต่น้ำผึ้งแท้จากธรรมชาติในมณฑลเสฉวนก็ยังมีอีกหลากหลายชนิดเช่นกัน มณฑลเสฉวนเป็นแหล่งการผลิตน้ำผึ้งธรรมชาติสำคัญในประเทศจีน โดยเฉพาะเขตอาป้าและจิ่วไจ้โกว มี “น้ำผึ้งอาป้า” หนึ่งในผลิตภัณฑ์ขึ้นชื่อของมณฑล มีแหล่งผลิตที่เมืองหมาเอ่อร์คัง (马尔康县) ในมณฑลเสฉวน ด้วยลักษณะเฉพาะที่ไม่เหมือนใคร เป็นน้ำผึ้งคุณภาพสูง มาจากเกสรดอกน้ำมันหรือเรียกกันว่าดอกคัสตาร์ด มีผิวสัมผัสละเอียด รสชาติหวานกลมกล่อม กลิ่นหอมเป็นธรรมชาติ มีกรดอะมิโน แร่ธาตุ และเอนไซม์ ทำให้มีราคาสูงกว่าน้ำผึ้งจากที่อื่น ๆ ในขณะเดียวกัน น้ำผึ้งอาป้า ยังเป็นส่วนประกอบในการปรุงยาของแพทย์แผนจีนดั้งเดิม ชาวบ้านบางกลุ่มนำมาใช้เป็นส่วนผสมของซุปสมุนไพรจีน มีความเหลวในที่อุณหภูมิต่ำ เนื้อผิวสัมผัสละเอียดอ่อน และมีกลิ่นหอมของดอกไม้ นับว่าเป็นผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นที่มีคุณภาพดีที่สุด
ปี 2558 น้ำผึ้งอาป้า ได้รับการอนุญาตจากสำนักงานควบคุมคุณภาพแห่งชาติ ให้เป็นทรัพย์สินทางปัญญา ทำให้เกษตรกรหันมาเลี้ยงผึ้งมากขึ้นกว่า 1,000 ครัวเรือน โดยมีผลผลิตต่อปีอยู่ที่ 200 ตัน ราคาเดิมของน้ำผึ้งอาป้าประมาณ 60 หยวน/500 กรัม เพิ่มขึ้นเป็น 150 – 300 หยวน/500 กรัม  มูลค่าในการผลิตประมาณ 200 ล้านหยวน จากนั้น ปี 2561 การผลิตน้ำผึ้งได้กลายมาเป็นอีกช่องทางสร้างรายได้ให้กับแต่ละครัวเรือน โดยรายได้ต่อเดือนมากถึง 15,909 หยวน มีการจัดตั้งศูนย์อนุรักษ์ทรัพยากรสภาพแวดล้อมในการผลิตพืชและการรักษาพันธุกรรมของผึ้ง ในเมืองหมาเอ่อร์คัง (马尔康县) เพื่อสร้างพื้นที่ในการเรียนรู้และหาข้อมูลในเชิงลึกสำหรับการเลี้ยงและการผลิตน้ำผึ้งที่มีคุณภาพให้แก่ผู้บริโภค แบ่งออกเป็น 1) กลุ่มผู้เลี้ยงดูหรืออนุรักษ์สายพันธุ์ 2) ฟาร์มเลี้ยงผึ้ง 3) สหกรณ์พันธุ์ผึ้ง 4) สมาคมเลี้ยงผึ้ง (อ้างอิงข้อมูลสถิติจาก www.baike.baidu.com)

เทคนิคหรือเคล็ดลับการผลิตน้ำผึ้งอาป้า 1) ต้องเป็นน้ำผึ้งของอาป้าเท่านั้น 2)  ในพื้นที่อาป้ามีพืชพันธุ์สมุนไพรจีนเป็นจำนวนมาก 3) ช่วงเวลาการผลิตน้ำผึ้งคือ กลางเดือนมีนาคม – ปลายเดือนกันยายน น้ำผึ้งจะมีลักษณะเป็นสีเหลืองอำพัน หรือสีเหลืองเข้มกึ่งโปร่งแสง มองด้วยตาเปล่าจะคล้ายปุยฝ้ายและเนื้อสัมผัสไม่หยาบ 4) กระบวนการผลิต คือ เก็บผลผลิต→คัดกรองผลผลิต →ฆ่าเชื้อ →บรรจุภัณฑ์ →ตรวจสอบ →กระบวนการจัดเก็บ 5) คุณภาพของผลผลิต จะต้องมีสี กลิ่น และรสชาติตามมาตรฐาน รวมทั้งมีความชื้นมากกว่าร้อยละ 20

สถานการณ์โดยรวมของอุตสาหกรรมการผลิตเกี่ยวกับผึ้ง มณฑลเสฉวน จากสถิติการสำรวจเบื้องต้น ณ สิ้นไตรมาสสามของปี 2561 พบว่า ผึ้งมีจำนวนมากกว่า 165,000 กลุ่ม เพิ่มขึ้นร้อยละ 0.6 และผลผลิตเกสรผึ้งเพิ่มมากขึ้นร้อยละ 3.13 เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปี 2560 ทว่า การผลิตน้ำผึ้งกลับอยู่ที่ปริมาณ 30,000 ตัน ลดลงร้อยละ 3.23 และการผลิตนมผึ้งลดลงร้อยละ 1.03 การผลิตเกี่ยวกับผึ้งในไตรมาสสามส่วนใหญ่จะอยู่ในช่วงเดือนกรกฎาคม – สิงหาคม มีการเก็บน้ำผึ้งดอกทานตะวัน น้ำผึ้งดอกฝ้าย น้ำผึ้งยี่หร่า น้ำผึ้งดอกโกจิเบอร์รี่ ฯลฯ ทั้งนี้ เนื่องจากสภาพอากาศที่ไม่พึงประสงค์และผลกระทบจากความแห้งแล้งในช่วงก่อนออกดอก ทำให้ผลผลิตน้ำผึ้งลดลงมากกว่าร้อยละ 50 และทำให้เกสรผึ้งมีราคาสูงมากขึ้น

อย่างไรก็ตาม ปัจจุบัน ผู้บริโภคชาวเสฉวนให้ความสำคัญกับการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์จากผึ้งเป็นจำนวนมาก แม้ว่าจะมีราคาสูง และมีแนวโน้มราคาสูงขึ้นเรื่อย ๆ  สถานการณ์ตลาดน้ำผึ้งในมณฑลเสฉวนจึงยังมีแนวโน้มในทิศทางที่ดี เหมาะสำหรับผู้ประกอบการรุ่นใหม่ที่มองหาตลาดน้ำผึ้งในจีน โดยราคาของน้ำผึ้งโดยเฉลี่ยในปัจจุบันของมณฑลเสฉวนปรากฏ ดังนี้

 

ตารางแสดงราคาตลาดน้ำผึ้งในมณฑลเสฉวน (ข้อมูล ณ วันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2563)

ตำแหน่งที่ตั้ง	ราคา
เมืองหมาเอ่อร์คัง เขตอาป้า (马尔康市阿坝区)	180 หยวน/500 กรัม
เขตปาจงหนานเจียง (巴中南江县)	88 หยวน/500 กรัม
เขตตงพัว เมืองเหมยซาน (眉山市东坡区)	55 หยวน/500 กรัม
เขตเฉิงหัว  นครเฉิงตู (成都成华区)	13 หยวน/500 กรัม
เขตกู๋หลิน   เมืองหลูโจว (泸州市古蔺县)	130 หยวน/500 กรัม
เขตจวินเหลียน  เมืองอี๋ปิน (宜宾市筠连县)	100 หยวน/500 กรัม
เขตอิ้งจิง เมืองหย่าอัน (雅安市荥经县)	150 หยวน/500 กรัม

(อ้างอิงจากเว็บไซต์ https://www.cnhnb.com/hangqing/q-2000267-0-0-23-20200220-2/)

ตารางเปรียบเทียบราคาผลิตภัณฑ์ผึ้งในไตรมาสที่สามปี 2561 ของมณฑลเสฉวน

ผลิตภัณฑ์		ราคา (หยวน / กิโลกรัม)
		ราคาซื้อ	ราคาขาย
น้ำผึ้ง	น้ำผึ้งดอกน้ำมัน	11 – 13	24 – 40
	น้ำผึ้งพุทราจีน	18 – 22	50 – 70
	น้ำผึ้งดอกไม้ป่า	16 – 20	40 – 50
	น้ำผึ้งยี่หรา	11 –12	30 – 40
	น้ำผึ้งตันหลิน	12 –13	50 – 60
นมผึ้ง	นมผึ้งดอกน้ำมัน	148 – 155	300 – 400
	นมผึ้งดอกไฮว่ฮวย	154 – 160	300 – 400
เกสรผึ้ง	เกสรผึ้งดอกน้ำมัน	25 – 38	80 – 100

(อ้างอิงจากข้อมูลสถิติ Sichuan Provincial Department Agriculture and Rural Affairs หรือ http://nynct.sc.gov.cn//)

ช่องทางและลู่ทางการส่งเสริมน้ำผึ้งไทยมายังเสฉวน

ปัจจุบันชาวจีนให้ความสนใจกับสินค้านำเข้าและคุณภาพของสินค้าเป็นอย่างมาก ผู้บริโภคมีความต้องการผลิตภัณฑ์ปลอดสารเทียมและสารเคมี ให้ความสนใจเกี่ยวกับการรักษาสุขภาพและมีกำลังซื้อเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะน้ำผึ้งที่มีสรรพคุณทางยาสูงและช่วยด้านการชะลอวัยหรือเป็นยาอายุวัฒนะ
ทราบกันดีว่าในประเทศจีนมีการผลิตน้ำผึ้งปลอมหรือน้ำผึ้งที่ไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานเป็นจำนวนมาก จึงทำให้ผู้บริโภคชาวจีนมีความกังวลและไม่มั่นใจกับสินค้าในท้องถิ่น ชาวจีนบางกลุ่มเห็นว่าการเลือกซื้อสินค้านำเข้าจากต่างประเทศจะเป็นทางเลือกที่ดีกว่า เนื่องจากสินค้าผ่านมาตรฐานและมีคุณภาพดีกว่าภายในประเทศ น้ำผึ้งไทย ซึ่งเป็นแหล่งผลิตน้ำผึ้งอันดับ 2 ของเอเชีย อันดับ 36 ของโลก จึงมีโอกาสเจาะตลาดน้ำผึ้งในจีนได้ ด้วยคุณสมบัติในการเป็นยารักษา บำรุงกำลัง ชะลอวัยและบำรุงผิวพรรณ ถือเป็นอีกผลิตภัณฑ์ที่มีคุณสมบัติเพียงพอในการเจาะกลุ่มผู้บริโภคชาวจีน ในแถบภูมิภาคจีนตะวันตกอย่างมณฑลเสฉวนและมหานครฉงชิ่งได้ ด้วยเหตุนี้ผู้ประกอบการไทยรุ่นใหม่จึงควรมองหาตลาดใหม่ที่จะช่วยส่งเสริมน้ำผึ้งไทยให้เป็นที่รู้จักและนิยมในจีนมากขึ้น โดยสามารถใช้ช่องทางและลู่ทางการส่งเสริมน้ำผึ้งไทยมายังเสฉวน ดังนี้

1）การส่งเสริมและประชาสัมพันธ์น้ำผึ้งของไทยให้ผู้บริโภคชาวจีนได้รู้จักมากยิ่งขึ้นไปนั้น ถือเป็น “ยุทธศาสตร์การค้าในประเทศสู่ต่างประเทศ (Local to Global)” เพื่อหาโอกาสขยายช่องทางการส่งออกและช่วยให้เกษตรกรของไทยที่ผลิตสินค้าเกษตรที่มีคุณภาพ มีตลาดใหญ่ในต่างประเทศรองรับมากขึ้น เช่น การทำความร่วมมือกับห้างสรรพสินค้าชั้นนำอย่างห้าง Ito Yokado ห้างสรรพสินค้าสัญชาติญี่ปุ่นที่มีสาขาในจีนทั้งสิ้น 14 สาขา สำหรับ นครเฉิงตูมีทั้งสิ้น 4 สาขา ดังตารางข้างล่าง

ตารางแสดงสาขาของห้าง Ito Yokado ในนครเฉิงตู

ชื่อสาขา	เบอร์โทรศัพท์	ที่ตั้ง
Second Tianfu Street         Store 伊藤洋华堂                  (天府二街店)	+86 – 2868611111	999 Second Tianfu Street, Gaoxin District (高新区天府二街999号)
Shuangnan Store             伊藤洋华堂 (双楠店)	+86 – 2887021111	6 Yidu Rd., West Sect.1, 2nd Ring Rd.(二环路西一段逸都路6号)
Chunxi Store               伊藤洋华堂 (春熙店)	+86 – 2886715111	8 Dakejia Lane, Hongxing Rd, Jinjiang District (锦江区红星路大科甲巷8号)
Jinhua Store              伊藤洋华堂 (锦华店)	+86 – 2884192000	inhua Rd., East Sect.5, 2nd Ring Rd. Wuhou District (武侯区二环路东五段锦华路)

(อ้างอิงจากเว็บไซต์ https://chengdu-expat.com/places/ito-yokado-supermarkets/)

2)  ปัจจุบัน ผู้บริโภคชาวจีนกำลังให้ความสนใจกับสินค้าเพื่อสุขภาพมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะสินค้าเพื่อสุขภาพและสินค้าออแกนิกส์ ดังนั้นภาครัฐและภาคเอกชนจึงมีการปรับตัวอย่างมากในการแสวงหาโอกาสทางการค้าโดยใช้ประโยชน์ด้านโลจิสติกส์ผ่านเส้นทาง R3A+ สามารถเชื่อมจากภาคเหนือของไทยไปยังคุนหมิงและต่อไปยังเฉิงตู อย่างไรก็ดี สิ่งที่ผู้ประกอบการไทยยังคงห่วงกังวล คือ การหาคู่ค้าที่น่าเชื่อถือและไว้ใจได้ รวมทั้งได้รับการชี้แนะช่องทางการค้าและการส่งเสริมจากภาครัฐด้วย ช่องทาง R3A+ มีจุดเด่น 3 ประการคือ 1) เส้นทาง R3A เป็นเส้นทางการขนส่งระหว่างไทยกับจีนที่สั้นและรวดเร็วที่สุดในการขนส่งสินค้าเกษตรจากไทย และยังสามารถควบคุมคุณภาพของสินค้าและผลิตภัณฑ์เกษตรได้ดีที่สุด 2) มีความยืดหยุ่นในการปรับเปลี่ยนตลาดเป้าหมายตามการเปลี่ยนแปลงของราคาและความต้องการสินค้าเกษตร และ 3) ครอบคลุมทั้งตลาดจีนตอนใต้ซึ่งมีนครคุนหมิงเป็นศูนย์กลาง และตลาดจีนตะวันตกบนเส้นทางไทย – คุน หมิง – เฉิงตู โดยมีนครเฉิงตูเป็นศูนย์กลาง ใช้ระยะเวลาในการขนส่งสินค้าจากไทยมาถึงนครเฉิงตูประมาณ 3 – 5 วัน ถือว่าคุ้มค่าและประหยัดเวลามากทีเดียว และทำให้ผลิตภัณฑ์และสินค้าทางการเกษตรของไทยสามารถวางจำหน่ายมากขึ้นในตลาดนครเฉิงตู อีกทั้งสินค้าไทยยังจะสามารถกระจายจำหน่ายไปทั่วจีนด้วย เส้นทาง R3A+ จะช่วยประหยัดต้นทุนการขนส่งทางอากาศถึงร้อยละ 30 รวมถึงช่วยประหยัดเวลาการขนส่งทางน้ำถึง 15 – 17 วัน ทำให้มีกำไรเพิ่มขึ้นร้อยละ 8 – 9 และเวลาการขนส่งสินค้าสั้นลงทำให้สินค้ามีคุณภาพ ถือเป็นปัจจัยสำคัญในการดึงดูดผู้บริโภคให้มาเลือกซื้อสินค้ามากขึ้น

3) รายชื่อและช่องทางการติดต่อผู้ประกอบการที่จำหน่ายน้ำผึ้งในมณฑลเสฉวน มีดังนี้

ตารางรายชื่อผู้ประกอบการน้ำผึ้งในมณฑลเสฉวน

บริษัท	โทรศัพท์	E-mail / website	สินค้า
Yi banhuaxiang              (一瓣花香)	+8618981601924	[email protected]                 http://www.yaybhx.com/	น้ำผึ้ง รวงผึ้ง  นมผึ้ง เกสรผึ้ง
Sichuan HaigeRuifeng Industry Co., Ltd (四川海格蕊峰业有限公司)	+8608386490192 +86151181075899 +8618016121886	[email protected]  http://www.schaigeroi.cn/	น้ำผึ้งยี่หร่า น้ำผึ้งลิ้นจี่   น้ำผึ้งขม  น้ำผึ้งดอกไม้ป่า น้ำผึ้งบัวหิมะ
Sichuan zhenmikang   Biotechnology Co., Ltd (四川珍蜜康生物科技有限公司)	(028)62232679	[email protected] http://www.zmkang.cn/	นมผึ้ง น้ำผึ้ง รวงผึ้ง
CaishiFengmiCo., Ltd          (蔡氏蜂蜜公司)	+8613030888640         ( Mr.Cai)	[email protected]	น้ำผึ้งลิ้นจี่  น้ำผึ้งลำไย รอยัลเจลลี่
Guanshengyuan (Group) Co., Ltd (蔡氏蜂蜜公司)	+862162727878	http://hkjum1078960.51sole.com	น้ำผึ้ง
WangshiMifengyuan Co., Ltd (汪氏蜜蜂园有限公司)	+8613668268886	[email protected] http://www.wsbee.cn/	น้ำผึ้ง เกสรผึ้ง นมผึ้ง เครื่องสำอาง
Chengdu Yizhong honey wholesaleCo., Ltd (成都益众蜂蜜批发有限公司)	+8618981907139          ( Mr.Lin)	[email protected]	น้ำผึ้ง
QingchuanShukang Bee Industry Co., Ltd (青川县蜀康蜂业有限公司)	+8608397203574 +8615284854167	–	น้ำผึ้ง เกสรผึ้ง นมผึ้ง                เหล้าน้ำผึ้ง

 

ข้อควรรู้ สำหรับพฤติกรรมการบริโภคน้ำผึ้งของชาวจีน ผู้บริโภคชาวจีนมีเกณฑ์ในการเลือกบริโภคน้ำผึ้ง ดังนี้ 1) รสชาติอร่อย มีความหวานพอดี 2) ผ่านมาตรฐานสุขอนามัย 3) มีเนื้อสัมผัสเหนียวแต่ไม่ข้นจนเกินไป 4) สีของน้ำผึ้งต้องใสและไม่มีสารตกผลึก 5) ไม่มีสารปรุงแต่งเจือปน 6) มีคุณค่าทางโภชนาการ 7) มีสรรพคุณทางยาสูง 8) น้ำผึ้งสดใหม่ 9) เป็นน้ำผึ้งแท้ตามธรรมชาติ 10) ราคาสินค้า และ 11) บรรจุภัณฑ์ จากแบบสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับการเลือกบริโภคน้ำผึ้งของชาวจีนปี 2560 มีผลสรุป ดังนี้

              ชาวจีนที่เลือกบริโภคผลิตภัณฑ์น้ำผึ้งในราคา 21 – 30  หยวน/กิโลกรัม คิดเป็นอัตราส่วนร้อยละ 29.3 เป็นจำนวนมากที่สุด นอกจากนี้ ราคา 11 – 20 หยวน/กิโลกรัม คิดเป็นอัตราส่วนร้อยละ 21.8 ถือเป็นราคาปานกลางที่ผู้บริโภคให้ความสนใจ ส่วนราคาประมาณ 41 – 50 หยวน/กิโลกรัม หรือ 31 –  40 หยวน/กิโลกรัม คิดเป็นร้อยละ 12.2 และ10.2 ตามลำดับ ถือเป็นอัตราเฉลี่ยค่อนข้างต่ำ

 

ผู้บริโภคน้ำผึ้งส่วนใหญ่จะเป็นเพศหญิงโดยเฉพาะในกลุ่มผู้หญิงสูงวัย เนื่องจากผู้หญิงให้ความสนใจเรื่องสุขภาพและความสวยความงามมากกว่าผู้ชาย นอกจากนี้ผู้บริโภคชาวจีนบางกลุ่มยังให้ความสนใจในการเลือกสินค้าตามฤดูกาลอีกด้วย แต่ก็มีผู้บริโภคบางกลุ่ม เห็นว่าน้ำผึ้งไม่มีความแตกต่างกัน แม้ในฤดูใดก็ตาม 

ตามอัตราเฉลี่ยสถานที่การบริโภคน้ำผึ้งของชาวจีน  แสดงว่า ผู้บริโภคจะซื้อสินค้าผ่านทางห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่หรือซุปเปอร์มาเก็ตเป็นจำนวนมาก การบริโภคผ่านร้านค้าขนาดเล็กและตลาดขายส่งมีปริมาณน้อย นอกจากนี้ผู้บริโภคชาวจีนให้ความสนใจกับบรรจุภัณฑ์เป็นอย่างมาก เนื่องจากความสะดวกสบายในการใช้ และการออกแบบดีไซน์สินค้าให้มีความสวยงามเพื่อดึงดูดผู้บริโภค (อ้างอิงข้อมูลจาก : https://wenku.baidu.com/view/aaebe37d0066f5335a812180.html)

 

 

บทส่งท้าย

ปัจจุบัน น้ำผึ้งยังคงเป็นสินค้าที่มีความต้องการจำนวนมาก เนื่องจากสรรพคุณที่สามารถดูแลร่างกายและความงามได้ ผู้บริโภคชาวเสฉวนให้ความสำคัญกับการบริโภคน้ำผึ้งที่มีรสชาติเฉพาะตัว การปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องกับรสนิยมของตลาดคนรุ่นใหม่ ผสานกับคุณภาพของน้ำผึ้งแท้ตามธรรมชาติ และการบรรจุภัณฑ์ที่ไม่ก่อให้เกิดตะกอนง่าย น้ำผึ้งจากไทยมีรสชาติโดดเด่น โดยเฉพาะน้ำผึ้งดอกลำไย สามารถเป็นอีกหนึ่งตัวเลือกให้แก่ผู้บริโภคชาวเสฉวนได้ เนื่องจากมีคู่แข่งทางการค้าในมณฑลเสฉวนไม่มากนัก ปัจจุบันมีช่องทางการจัดจำหน่ายสินค้าหลากหลายยิ่งขึ้น โดยเฉพาะร้านค้าออนไลน์ นอกจากนั้น ควรให้ความสำคัญกับคุณภาพและมาตรฐาน ถือเป็นโอกาสที่ดีในการสร้างรายได้และส่งเสริมสินค้าไทยให้เป็นที่รู้จักทั้งในมณฑลเสฉวนและทั่วประเทศจีน ศูนย์ข้อมูลธุรกิจไทยในจีน ณ นครเฉิงตู มีข้อเสนอแนะสำหรับโอกาสของสินค้าไทยบุกตลาดเสฉวน ดังนี้

สรุปข้อเสนอแนะสำหรับผู้ประกอบการน้ำผึ้งไทย

โอกาส	Ø ผลิตภัณฑ์น้ำผึ้งไทยมีเอกลักษณ์และมีสรรพคุณทางยาเด่นชัด Ø ผู้บริโภคชาวจีนให้ความใส่ใจในด้านสุขภาพ Ø ผู้บริโภคให้ความเชื่อใจกับสินค้านำเข้าจากต่างประเทศ Ø ตลาดผู้บริโภคต้องการผลิตภัณฑ์ที่แตกต่างหรือมีความแปลกใหม่
อุปสรรค	v ตลาดผู้บริโภคชาวจีนมีความต้องการสินค้ามีคุณภาพดีแต่ราคาถูก ดังนั้น ผู้ผลิตหรือผู้ส่งออกต้องเสนอสินค้าที่มีคุณภาพและราคาเหมาะสมสำหรับการแข่งขัน v ความสะอาด ปลอดภัยและสุขอนามัย เป็นข้อกำหนดที่เข้มงวดด้านอาหาร เพราะฉะนั้น ผู้ผลิตจำเป็นต้องให้ความใส่ใจกับรายละเอียดในกระบวนการผลิตที่ถูกต้องตามเกณฑ์มาตรฐาน v ผู้ผลิตไทยยังขาดการสร้างแบรนด์ให้ผู้บริโภคในต่างประเทศรับรู้ถึงความแตกต่าง v ผู้ผลิตยังไม่มีการผลิตสินค้าแปรรูปในรูปแบบใหม่เพื่อเป็นแรงดึงดูดสำหรับผู้บริโภคชาวจีน v ผู้ประกอบการไทยยังมีพื้นฐานการตลาดไม่ดีนัก ยังคงขาดข้อมูลทางการตลาดและพฤติกรรมของผู้บริโภคชาวจีนในเชิงลึก จึงทำให้การขยายเป็นเรื่องยากสำหรับผู้ประกอบการ v ภาวะเศรษฐกิจในประเทศไทยยังไม่ฟื้นตัว และมีภาวะสินค้าล้นตลาด v สภาพอากาศในประเทศจีน อาจจะทำให้น้ำผึ้งมีการตกผลึกได้ง่าย และมีความเหนียวหนืดมากเกินไป ไม่สะดวกสำหรับการรับประทานหรือใช้งาน
ข้อเสนอแนะ	ü ผู้ผลิตจะต้องรักษามาตรฐาน และให้ความสำคัญกับกระบวนการผลิตโดยใช้ยาปราบศัตรูพืชไม่เกินปริมาณตามกำหนด ü เน้นการสร้างแบรนด์ให้กับสินค้า น้ำผึ้งเป็นสินค้าจากธรรมชาติ สามารถทำการตลาดโดยเน้นจุดขายบอกคุณสมบัติเกี่ยวกับสินค้าให้ละเอียด หรือเพิ่มมูลค่าของสินค้า ü ด้านทางธุรกิจ สามารถร่วมทุนกับบริษัทและร้านค้าปลีกเพื่อกระจายสินค้า นอกจากนี้สามารถจัดหาผู้เชี่ยวชาญที่ให้คำปรึกษาด้านการลงทุนหรือให้คำปรึกษาสำหรับการทำธุรกิจในประเทศจีน ü สำหรับผู้ประกอบการ สามารถประชาสัมพันธ์สินค้าโดยใช้กลยุทธ์ภาครัฐ คือการประชาสัมพันธ์บริษัทให้กับสังคมเพื่อเชิญชวนให้มาใช้บริการหรือเชิญชิมสินค้าและยังมีการรวบรวมผู้ประกอบการที่มีศักยภาพมารวมตัวในการส่งเสริมการร่วมกลุ่มในรูปแบบใหม่ ü ผู้ผลิต/ผู้ส่งออกต้องศึกษาข้อมูลสำหรับการแก้ไขปัญหาน้ำผึ้งที่มีการตกผลึกในเวลารวดเร็ว ดังนั้น ผู้ผลิตต้องค้นคว้าหาข้อมูลเพื่อทำให้น้ำผึ้งคงสภาพความเหลวในระยะเวลานานขึ้น เพื่อสะดวกต่อผู้ผลิตหรือผู้บริโภคน้ำผึ้ง ü สำหรับผู้ประกอบการที่ต้องการส่งออก ควรวางแผนการตลาดสำหรับการเสนอราคา ซึ่งราคาต้องเหมาะสมกับการแข่งขันในตลาด ü ผู้ประกอบการสามารถออกแบบบรรจุภัณฑ์ในรูปแบบใหม่ ให้มีความน่าสนใจและสะดวกต่อการใช้งาน ปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องกับรสนิยมของตลาดคนรุ่นใหม่ ผสานกับคุณภาพของน้ำผึ้งแท้ตามธรรมชาติ ü ผู้ผลิตสามารถคิดค้นผลิตภัณฑ์แปรรูปจากน้ำผึ้ง โดยเน้นผลิตภัณฑ์เสริมความงาม เช่น ครีมบำรุงผิว ยาสระผม ลิปปาล์ม น้ำยาทาเล็บ รวมทั้งยาบำรุงร่างกายเพื่อชะลอวัย

 

แหล่งอ้างอิง  (ข้อมูล)

1. แบบสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับการวิเคราะห์ตลาดน้ำผึ้ง อ้างอิงจาก https://wenku.baidu.com/view/aaebe37d0066f5335a812180.html
2. น้ำผึ้งของไทย อ้างอิง https://www.doctor.or.th/tags/list/4344
3. ข้อมูลน้ำผึ้งจีนและแหล่งผลิตน้ำผึ้ง อ้างอิงจาก http://www.haoshanpu.com/news/8123
4. ข้อมูลเบื้องต้นของน้ำผึ้งอาป้า อ้างอิงจาก https://baike.baidu.com/item/%E9%98%BF%E5%9D%9D%E8%9C%82%E8%9C%9C/17109629?fr=aladdin
5. ข้อมูลไตรมาสที่ 3 ประจำปี 2561 เกี่ยวกับอุตสาหกรรมผึ้ง อ้างอิงจาก http://www.sc.gov.cn/10462/10883/11066/2011/9/30/10183132.shtml
6. ความคิดเห็นของผู้บริโภคชาวจีน อ้างอิงจากhttps://www.sohu.com/a/235060688_790322
7. ลู่ทางการส่งเสริมน้ำผึ้งไทยมายังนครเฉิงตู อ้างอิงจากhttps://chengdu-expat.com/places/ito-yokado-supermarkets/
8. ตารางราคาตลาดน้ำผึ้งในมณฑลเฉวน อ้างอิงจาก https://www.cnhnb.com/hangqing/q-2000267-0-0-23-20200220-2/

แหล่งอ้างอิง  (ภาพ)
https://wenku.baidu.com/view/aaebe37d0066f5335a812180.html

จัดทำโดย 

นางสาวณัฐสินี พงษ์จิรวณิช นักศึกษาฝึกงาน ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในจีน สถานกงสุลใหญ่ ณ นครเฉิงตู

เรียบเรียงโดย    

1. นางสาวชญานุช หนูทอง เจ้าหน้าที่ ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในจีน สถานกงสุลใหญ่ ณ นครเฉิงตู
2. นางสาวอรพรรณ พงษ์กิจการุณ เจ้าหน้าที่ ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในจีนสถานกงสุลใหญ่ ณ นครเฉิงตู