นโยบาย Fintech 2025 ของฮ่องกง
12 Jan 2022ที่มาของภาพ : shorturl.at/botQ0
อย่างที่ทราบกันดีว่าฮ่องกงเป็นศูนย์กลางทางการเงินระดับโลก เป็นเมืองแห่งธุรกิจและการบ่มเพาะของสตาร์ทอัพที่สำคัญแห่งหนึ่งของจีนและของโลก ซึ่งเป็นเสน่ห์ที่ดึงดูดให้นักลงทุนจากทั่วโลกเข้ามาลงทุนในฮ่องกงอย่างต่อเนื่อง
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติระยะ ๕ ปี ฉบับที่ ๑๔ ของรัฐบาลกลางสาธารณรัฐประชาชนจีน สนับสนุนให้ฮ่องกงเป็นศูนย์กลางด้านนวัตกรรมและเทคโนโลยีของประเทศ เนื่องด้วยเล็งเห็นถึงศักยภาพและความสำเร็จของฮ่องกงในการพัฒนาระบบนิเวศทางนวัตกรรมและเทคโนโลยีอย่างครบวงจร พร้อมทั้งสนับสนุน ความร่วมมือระหว่างเขตบริหารพิเศษฮ่องกงกับเมืองเซินเจิ้น ให้ก้าวสู่การเป็นศูนย์กลางด้านนวัตกรรมและเทคโนโลยีระดับโลก
ในฐานะศูนย์กลางทางการเงินที่สำคัญระดับโลกและความพร้อมในด้านระบบนิเวศทางนวัตกรรมและเทคโนโลยี ฮ่องกงจึงมีการเติบโตของเทคโนโลยีทางการเงิน หรือ ฟินเทค (Fintech) ที่น่าจับตามองแห่งหนึ่งในภูมิภาคเอเชียโดยในปี ๒๕๖๐ ฮ่องกงมีบริษัทสตาร์ทอัพทั้งหมด ๒,๒๐๐ แห่ง โดยเป็นบริษัทฟินเทค ๑๘๐ แห่ง ต่อมาในปี ๒๕๖๒ จำนวนบริษัทสตาร์ทอัพฮ่องกงทะยานสูงขึ้นเป็น ๓,๗๐๐ แห่ง ภายในระยะเวลา ๒ ปี โดยเป็นบริษัทฟินเทคถึงกว่า ๖๐๐ แห่ง ซึ่งสามารถเติบโตเป็นบริษัทยูนิคอร์นถึง ๓ แห่ง ได้แก่ บริษัท Airwallex (บริการชำระเงินข้ามพรมแดน) บริษัท TNG (แพลตฟอร์มกระเป๋าเงินออนไลน์) และบริษัท WeLab (บริการการเงินออนไลน์) นอกจากนี้ ฮ่องกงยังเป็นเมืองที่ผู้บริโภคยอมรับฟินเทคสูงเป็นอันดับต้น ๆ ของโลก โดยมีจำนวนสูงถึง ร้อยละ ๖๗ ของประชากร มากกว่าในฝรั่งเศส สหรัฐฯ และญี่ปุ่น และล่าสุดจากรายงานดัชนีศูนย์การเงินระดับโลก (Global Financial Service Index) ของสถาบัน Z/Yen Group บริษัทที่ปรึกษาทางพาณิชย์ในกรุงลอนดอน ร่วมกับสถาบัน China Development Institute เมื่อเดือนกันยายน ๒๕๖๔ จัดให้ฮ่องกงครองอันดับ ๓ จากการจัดอันดับศูนย์กลางทางการเงินกว่า ๑๑๖ แห่งทั่วโลก ซึ่งปรับขึ้นจากเดิมที่อันดับ ๔ จากรายงานฯ ครั้งก่อนยิ่งทำให้เห็นชัดเจนว่าอนาคตของธุรกิจฟินเทคในฮ่องกงสดใสมากเพียงใด
นโยบาย Fintech 2025
เมื่อเดือนมิถุนายน ๒๕๖๔ ธนาคารกลางฮ่องกง หรือ Hong Kong Monetary Authority (HKMA) ได้ประกาศนโยบาย “Fintech 2025” ซึ่งเป็นกลยุทธ์ใหม่ในการขับเคลื่อนการพัฒนาฟินเทคของฮ่องกง โดยมีเป้าหมายเพื่อส่งเสริมให้ภาคการเงินในฮ่องกงนำเทคโนโลยีมาใช้อย่างครอบคลุมภายในปี ๒๕๖๘ รวมทั้งส่งเสริมให้การบริการทางการเงินของฮ่องกงมีความถูกต้อง ยุติธรรม และมีประสิทธิภาพ โดยนโยบาย “Fintech 2025” ประกอบด้วยกลยุทธ์สำคัญ ๕ ประการ ดังนี้
๑. การส่งเสริมให้ธนาคารทุกแห่งใช้ฟินเทค
จากความสำเร็จของนโยบาย “Smart Banking” เมื่อปี ๒๕๖๐ HKMA ยังคงเดินหน้าส่งเสริมให้ธนาคาร ทุกแห่งในฮ่องกงนำฟินเทคมาใช้ในการให้บริการอย่างรอบด้านอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งสนับสนุนให้ปรับการดำเนินงานให้เป็นดิจิทัลอย่างเต็มรูปแบบ โดย HKMA จะช่วยประเมินผลและแผนการดำเนินงาน และจะออกประกาศแนวทางที่เกี่ยวกับการประยุกต์ใช้ฟินเทคของธนาคาร เพื่อสนับสนุนการประยุกต์ใช้ฟินเทคอย่างมีประสิทธิภาพ
๒. การเตรียมความพร้อมเรื่องสกุลเงินดิจิทัล
HKMA จะส่งเสริมการวิจัยเพื่อศึกษาและเตรียมความพร้อมในการออกสกุลเงินดิจิทัลของธนาคารฮ่องกง (Central Bank Digital Currencies – CBDCs) โดยต่อยอดจากความร่วมมือในการวิจัยร่วมกับ Bank for International Settlements (BIS) และ Innovation Hub Hong Kong Centre นอกจากนี้ HKMA จะริเริ่มการศึกษาความเป็นไปได้ ประโยชน์ และความเสี่ยงของการออกสกุลเงิน e-HKD และจะร่วมมือกับธนาคาร People’s Bank of China ของจีนแผ่นดินใหญ่ เพื่อทดสอบการทดลองใช้สกุลเงิน e-CNY ในฮ่องกงเพื่ออำนวยความสะดวกในการชำระเงินข้ามพรมแดน
๓. การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางข้อมูลให้ทันสมัย
HKMA จะปรับปรุงและพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางข้อมูล (data infrastructure) ของฮ่องกงเพิ่มเติมเพื่อพัฒนาระบบการธนาคารของฮ่องกงให้ก้าวสู่โลกอนาคต โดยเฉพาะการพัฒนาแพลตฟอร์มการแลกเปลี่ยนข้อมูลเชิงพาณิชย์ หรือ “Commercial Data Interchange (CDI)” ที่ช่วยสนับสนุนการเข้าถึงบริการทางการเงินของ SMEs ในฮ่องกง การสร้างอัตลักษณ์ขององค์กรในรูปแบบดิจิทัล (digital corporate identity) และแพลตฟอร์ม DLT-based credit data sharing เพื่ออำนวยความสะดวกการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างหน่วยงาน บนพื้นฐานของความสมัครใจ
๔. การเพิ่มจำนวนบุคลากรที่มีความรู้ความเข้าใจฟินเทค
HKMA จะร่วมมือกับหน่วยงานพันธมิตรต่าง ๆ เพื่อพัฒนาบุคลากรที่มีความรู้ความเข้าใจฟินเทคในฮ่องกง ผ่านโครงการต่าง ๆ อาทิ การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมด้านฟินเทค ตลอดจนส่งเสริมโครงการความร่วมมือระหว่างอุตสาหกรรมและภาควิชาการ ซึ่งเปิดโอกาสให้นักศึกษาได้ฝึกงานในโครงการฟินเทคของธนาคารเพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับเทคโนโลยี
๕. การเสริมสร้างระบบนิเวศด้านฟินเทค
HKMA และหน่วยงานพันธมิตรที่เกี่ยวข้องกับฟินเทคได้ร่วมจัดตั้งกลุ่มประสานงานระหว่างหน่วยงาน (Fintech Cross-Agency Co-ordination Group) เพื่อร่วมกำหนดนโยบายในการสนับสนุนการพัฒนาระบบนิเวศ ด้านฟินเทคของฮ่องกงได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ HKMA จะส่งเสริมโครงการ Fintech Supervisor Sandbox และร่วมกับ Innovation and Technology Commission จัดสรรเงินทุนเพื่อสนับสนุนผลงานวิจัยด้านฟินเทคที่มีศักยภาพ
เมื่อช่วงปลายปี ๒๕๖๔ HKMA ประกาศเปิดตัวโครงการ Fintech Supervisor Sandbox 3.0 ซึ่งมีเงินสนับสนุนสูงสุด ๑ ล้านดอลลาร์ฮ่องกง (ราว ๔ ล้านบาท) เพื่อสนับสนุนกลุ่มบริษัทสตาร์ทอัพในฮ่องกงในการเดินหน้าสร้างสรรค์นวัตกรรมฟินเทคใหม่ ๆ ต่อไป โดยคุณสมบัติ คือ ต้องเป็นบริษัทที่จดทะเบียนบริษัทภายใต้กฎหมายฮ่องกง และผ่านการเข้าร่วมการประเมินศักยภาพของบริษัทในโครงการ Public Sector Trail scheme (PSTS)
ความหลากหลายของบริษัทฟินเทคในฮ่องกง
บริษัทฟินเทคในฮ่องกงให้บริการในหลากหลายรูปแบบ ตั้งแต่ธนาคารเสมือนจริง เทคโนโลยีประกันภัย การจัดการสินทรัพย์ Robo-Advisory Blockchain Big Data การซื้อขายแบบดิจิทัล การชำระเงินและความมั่นคงปลอดภัยทางไซเบอร์ โดยในปี ๒๕๖๔ บริษัทฟินเทคในฮ่องกง แบ่งออกเป็น ประเภท WealthTech ร้อยละ ๑๙ ประเภทการชำระเงินและการโอนเงิน ร้อยละ ๑๓ ประเภท Fintech Enterprise Solutions ร้อยละ ๑๒ ประเภทสินทรัพย์ดิจิทัล ร้อยละ ๑๐ ประเภท InsurTech ร้อยละ ๘ และประเภท Blockchain ร้อยละ ๘
บริษัทฟินเทคในฮ่องกงได้ประโยชน์จากทำเลที่ตั้งที่ใกล้ชิดกับสถาบันการเงินระดับโลกที่มีสำนักงานในฮ่องกงกว่า ๗๘ แห่ง
ระบบนิเวศด้านฟินเทคที่เฟื่องฟูมากที่สุดในเอเชีย
๑. Cyberport เป็นหน่วยงานที่มีเป้าหมายในการผลักดันการพัฒนาอุตสาหกรรมเทคโนโลยีดิจิทัลให้เป็นตัวขับเคลื่อนเศรษฐกิจที่สำคัญของฮ่องกง และเป็นศูนย์บ่มเพาะและพัฒนาระบบนิเวศสำหรับธุรกิจสตาร์ทอัพ รวมถึงฟินเทคระดับแนวหน้าของเอเชีย โดย Cyberport ดึงดูดผู้มีทักษะ หน่วยงานพันธมิตร และบริษัทระดับโลกเข้ามายังฮ่องกงเพื่อร่วมมือและแสวงหาโอกาสทางธุรกิจร่วมกัน ปัจจุบัน Cyberport เป็นที่ตั้งของบริษัทด้านเทคโนโลยีกว่า ๑,๕๐๐ บริษัท อาทิ Microsoft, Lenovo และ IBM และมีบริษัทฟินเทคกว่า ๓๘๐ บริษัท
๒. อุทยานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีฮ่องกง หรือ Hong Kong Science and Technology Park Corporation ให้บริการด้านโครงสร้างพื้นฐานด้านการวิจัยและพัฒนา ตลอดจนการบริการเสริมอื่น ๆ เพื่อช่วยเหลือบริษัทสตาร์ทอัพในการเริ่มต้นธุรกิจ ทดลองตลาดและขยายธุรกิจ นอกจากนี้ HKSTP ยังให้การสนับสนุนบริษัทสตาร์ทอัพในการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ ในธุรกิจ เช่น AI, Blockchain และการซื้อขายและการชำระเงินทางดิจิทัล โดย HKSTP ยังได้ร่วมมือกับ HKMA ในการพัฒนา OPEN API หรือซอฟแวร์ที่ให้แอพพลิเคชั่นต่าง ๆ สามารถเชื่อมงานกันได้โดยอัตโนมัติ โดยไม่จำเป็นต้องทำข้อตกลงกับบริษัทที่ถือข้อมูลมาก่อน ซึ่งการพัฒนาซอฟแวร์นี้ก็เพื่อให้บริการที่เป็นประโยชน์สูงสุดต่อบริษัทฟินเทคในฮ่องกง
นาย Eddie Yau ประธานธนาคารกลางฮ่องกงกล่าวว่า ฟินเทคจะเป็นตัวขับเคลื่อนหลักของการเติบโตของภาคการเงินในยุคหลังโควิด-๑๙ และปัจจุบันเป็นเวลาที่เหมาะสมที่ฮ่องกงจะเร่งพัฒนาระบบนิเวศด้านฟินเทคเพื่อคว้าโอกาสดังกล่าว ด้วยนโยบาย “Fintech 2025”
แหล่งที่มาของข้อมูล
https://www.hkma.gov.hk/eng/news-and-media/press-releases/2021/06/20210608-4/#
https://www.news.gov.hk/eng/2021/11/20211104/20211104_161538_408.html