กระเทาะเปลือกเรื่องเล่า เครื่องดื่มชาแนวใหม่ในนครหนานหนิง (จีน) :ตอนที่ 1 ส่องตลาดเครื่องดื่มชาแนวใหม่
19 Oct 2023
เขียน : นางสาวฉิน อวี้อิ๋ง
เขียนและเรียบเรียง นายกฤษณะ สุกันตพงศ์
ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในจีน (BIC)
สถานกงสุลใหญ่ ณ นครหนานหนิง
“มาไว ไปเร็ว” คำจำกัดความของตลาดเครื่องดื่มชาในกว่างซี(จีน) จากยุค 1.0 ที่ใช้สารแต่งกลิ่น เข้าสู่ยุค 2.0 ที่มีชา+นม(ไข่มุก) ก่อนจะส่งไม้ต่อให้กับ “เครื่องดื่มชาแนวใหม่” หรือ New-style tea ในยุค 3.0 อย่างชา+ชีสและชา+ผลไม้สด ที่กำลังเป็นเทรนด์ฮิต ‘ติดลมบน’ ในหมู่วัยรุ่นและหนุ่มสาววัยทำงานขณะนี้
คอนเซ็ปของ “เครื่องดื่มชาแนวใหม่” ที่เรียกว่ายุค 3.0 ให้ความสำคัญกับการใช้วัตถุดิบคุณภาพสดใหม่ และการสร้างตัวตน/ค่านิยมการบริโภคแนวใหม่ ซึ่งมีลักษณะสอดคล้องกับยุคที่สังคมผู้บริโภคชาวจีนหันมาโฟกัสกับเรื่องสุขภาพมากขึ้น และเป็นยุคที่เทคโนโลยีเข้ามาเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตของผู้คนกับกระแสโซเชียลมีเดียที่เข้าถึงกลุ่มคนทุกเพศทุกวัย ยิ่งเป็นตัวเร่งให้เกิดความเปลี่ยนแปลง ทำให้ตลาดเครื่องดื่มชาแนวใหม่ ‘บูม’ ขึ้นในขณะนี้
จากการคาดการณ์ของสมาคมธุรกิจแฟรนไชส์จีน (China Chain Store Franchise Association) หรือ CCFA ระบุว่า ปี 2566 ตลาดเครื่องดื่มชาแนวใหม่จะมีมูลค่า 149,800 ล้านหยวน เพิ่มขึ้นร้อยละ 44.3 จากช่วงเดียวกันของปีก่อน (YoY) และจะแตะระดับ 201,500 ล้านหยวน หรือกว่า 1 ล้านล้านบาทภายในปี 2568
สถิติอย่างไม่เป็นทางการจากคณะกรรมการเครื่องดื่มชาแนวใหม่ของสมาคมธุรกิจเฟรนไชส์จีน และแพลตฟอร์มเดลิเวอร์รี่ยักษ์ใหญ่ของจีน Meituan (美团) ระบุว่า ณ วันที่ 31 สิงหาคม 2566 ในจีนแผ่นดินใหญ่มีร้านเครื่องดื่มชาแนวใหม่มากถึง 515,000 แห่ง
แล้วตลาดเครื่องดื่มชาแนวใหม่อยู่แถวไหน… หากมองในภาพกว้างๆ พบว่า ตลาดเครื่องดื่มชาแนวใหม่อยู่ในพื้นที่ตอนล่างของแม่น้ำแยงซีเกียง เพราะด้วยปัจจัยด้านสภาพภูมิอากาศ(ร้อน) ทำให้การดื่มเครื่องดื่มเย็น ๆ เป็นที่นิยมแพร่หลาย ร้านเครื่องดื่มชาแนวใหม่ส่วนใหญ่เป็นลักษณะแฟรนไชส์ ปี 2565 มีอัตราการเติบโตสูงถึงร้อยละ 55.2 ยิ่งถ้าเป็นในย่านธุรกิจสำคัญของเมืองแล้ว ร้านแฟรนไชส์เครื่องดื่มชาแนวใหม่มีอัตราการเติบโตสูงถึงร้อยละ 80 เลยทีเดียว โดยแนวโน้มธุรกิจแฟรนไชส์ร้านเครื่องดื่มชาจะยังคงมาแรง
หากตีวงให้แคบลง พบว่า หัวเมืองหลักและหัวเมืองเศรษฐกิจของมณฑลเป็นฐานที่มั่นสำคัญของร้านเครื่องดื่มชาแนวใหม่ เพราะด้วยการเติบโตของสังคมเมือง กำลังการบริโภคที่สูงขึ้น เทคโนโลยีที่ทันสมัยขึ้น และไลฟ์สไตล์ที่หลากหลายขึ้นกว่าในอดีต ทำให้พฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มชาแนวใหม่เป็นเรื่องที่สะดวกสบายมากขึ้น
“ปี 2565 เขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วง มีจำนวนร้านเครื่องดื่มชามากเป็นอันดับ 3 คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 6.15 ของทั้งประเทศ (รองจากมณฑลกวางตุ้ง ร้อยละ 19.7 และมณฑลเจียงซู ร้อยละ 7.21) และ “นครหนานหนิง” เมืองเอกของกว่างซี เป็น 1 ใน 10 เมืองที่มียอดคำสั่งซื้อและร้านค้าเครื่องดื่มชาแนวใหม่มากที่สุดของจีน”
—- ข้อมูลจากแพลตฟอร์ม Meituan
จากข้อมูลบนแพลตฟอร์ม Meituan ที่ได้เปรียบเทียบอัตราการเติบโตของเครื่องดื่มชาแนวใหม่ใน 5 หัวเมือง ระหว่างปี 2553 – 2565 ได้แก่ นครกว่างโจว นครเซี่ยงไฮ้ นครฉางซา เมืองฝอซาน และนครหนานหนิง กล่าวได้ว่า “นครหนานหนิง” เป็นม้ามืดแห่งวงการเครื่องดื่มชา มีจำนวนร้านเครื่องดื่มชาที่ติด Top 3 มาโดยตลอด โดยปี 2565 มีอัตราการเพิ่มขึ้นของร้านเครื่องดื่มชา ร้อยละ 8.64 เป็นรองเพียงเมืองฝอซาน (ร้อยละ 10.67) เท่านั้น

“คนหนานหนิงทุก 5 คน มี 1 คนที่ชอบดื่มชานม” พอจะอธิบายได้ถึงความนิยมเครื่องดื่มชาแนวใหม่ของชาวหนานหนิง กล่าวคือ นครหนานหนิงมีประชากรราว 8.89 ล้านคน (ข้อมูล ณ สิ้นปี 2565) บนแพลตฟอร์ม Meituan มีจำนวนผู้สั่งซื้อชานม 1.94 ล้านคน หรือเกือบ 1 ใน 5 ของประชากรทั้งเมือง
ชุดข้อมูลที่น่าสนใจบนแพลตฟอร์ม Meituan ระบุว่า ตัวเลขปี 2565 หนุ่มสาวยุค 90’s (พ.ศ. 2533-2542) เป็นแฟนเครื่องดื่มชาแนวใหม่ ครองส่วนแบ่งในตลาดสูงถึงร้อยละ 49.89 ตามด้วยคนยุค 80’s (พ.ศ. 2523-2532) ส่วนแบ่งตลาดร้อยละ 26.99 และเด็กวัยรุ่นยุค 00’s (อายุ 14-23 ปี) มีส่วนแบ่งตลาด ร้อยละ 17.02
ด้วยเหตุนี้ “นครหนานหนิง” เป็นชิ้นปลามันของนักลงทุนในธุรกิจเครื่องดื่มชาแนวใหม่ การที่ตลาดมีการเติบโตอย่างต่อเนื่อง และยังมีแนวโน้มเติบโตเพิ่มขึ้นได้อีก ทำให้ตลาดเครื่องดื่มชาแนวใหม่ในนครหนานหนิงมีการแข่งขันค่อนข้างดุเดือดพอสมควร
Seasons Change —– เพราะอากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย
บนวีแชทโมเมนต์ มักจะเห็นแคปชันยอดฮิตที่ว่า…. “ชานมแก้วแรกของฤดูใบไม้ร่วง” กับรูปชานม
อย่างที่ได้เล่าไปแล้วข้างต้น ธุรกิจเครื่องดื่มชาแนวใหม่ในจีนจะพัฒนาในทิศทางของธุรกิจแฟรนไชส์ รวมถึงในนครหนานหนิง ซึ่งจะเห็นได้ว่า แฟรนไชส์เครื่องดื่มชาแนวใหม่ที่เข้ามาทำตลาดในนครหนานหนิง นอกจาก Hey Tea และ Nayuki แบรนด์เครื่องดื่มชาแนวใหม่ตัว Top ของจีนจากเมืองเซินเจิ้นแล้ว ยังมีแบรนด์รองจากต่างมณฑลหลายเจ้าที่เข้ามาทำตลาดกลางและตลาดล่าง (ราคาเฉลี่ยแก้วละ 15-16 หยวน) ไม่ว่าจะเป็น 益禾堂 จากนครอู่ฮั่น / 蜜雪冰城 นครเจิ้งโจว / 渣柠 เมืองฝอซาน / 古茗 เมืองถายโจว / 书亦烧仙草 นครเฉิงตู / 沪上阿姨 นครเซี่ยงไฮ้ / 霸王茶姬 นครคุนหมิง
นี่ยังไม่นับรวมแฟรนไชส์ที่เป็น “แบรนด์หนานหนิง” อีกหลายเจ้า!!! ซึ่งถือเป็นลักษณะพิเศษของตลาดเครื่องดื่มชาแนวใหม่ในนครหนานหนิงก็ว่าได้ อาทิ Ah Ma Hand Make (阿嬷手作) / Tea Expert (萃茶师) / Chictea (察理王子) / Liulijing (琉璃净) / Baozhugong (煲珠公 ) / Chadaofu (茶道夫 ) / Qiancha (浅茶) ความหลากหลายของแบรนด์ที่ทำตลาดอยู่ในนครหนานหนิง ทำให้การกระจุกตัวของแบรนด์เครื่องดื่มชาแนวใหม่ตัว Top ในนครหนานหนิงมีอัตราส่วนค่อนข้างต่ำ ส่งผลให้ตลาดมีการแข่งขันค่อนข้างมาก
ในบทความฉบับหน้า บีไอซี จะชวนท่านผู้อ่านไปเรียนรู้พร้อม ๆ กันว่า… แบรนด์เครื่องดื่มชาแนวใหม่มีวิธีเอาตัวรอดได้อย่างไร ท่ามกลางสมรภูมิการแข่งขันในตลาดเครื่องดื่มชาแนวใหม่ที่มีความหลากหลายในนครหนานหนิง(จีน)
*******************