จดทะเบียนเครื่องหมายการค้า (Trade Mark) สิ่งที่ต้องทำก่อนเริ่มต้นธุรกิจในจีน
16 Feb 2023สำหรับผู้ประกอบการ(หน้าใหม่)ที่กำลังวางแผนจะเริ่มต้นธุรกิจของคุณในจีน คุณคิดว่า… เครื่องหมายการค้า หรือ Trade Mark มีความสำคัญต่อธุรกิจคุณมากขนาดไหน
หากพูดในมุมของธุรกิจ “เครื่องหมายการค้า” เป็นเครื่องมือสำคัญที่ใช้กลยุทธ์การสร้างแบรนด์ เป็นเครื่องมือสำคัญที่ในสื่อสารและสร้าง ‘ตัวตน’ ให้กับลูกค้าผู้บริโภคสามารถจดจำสินค้าและบริการของตนได้ง่ายขึ้นด้วย
ดังนั้น เจ้าของเครื่องหมายการค้าจำเป็นต้องจดทะเบียนเพื่อขอรับความคุ้มครองสิทธิในเครื่องหมายการค้าของตน ซึ่งหลายๆ คนมักเข้าใจว่า การจดทะเบียนในประเทศไทยแล้วจะได้รับความคุ้มครองชนิดสุดขอบรอบจักรวาลด้วย แต่อันที่จริงแล้ว ความคุ้มครองเครื่องหมายการค้าจะได้รับความคุ้มครองในประเทศที่จดทะเบียนเท่านั้น (เว้นแต่เลือกการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าระหว่างประเทศ ตามพิธีสารกรุงมาดริด หรือ Madrid Protocol ซึ่งจะได้รับความคุ้มครองในประเทศภาคีสมาชิก)
เชื่อว่าหลายท่านอาจจะเคยได้ยินข่าวคราวผ่านหูผ่านตามาบ้างเกี่ยวกับกรณีที่ผู้ประกอบการไทยต้องเจอปัญหา ‘โจรปล้นแบรนด์’ (Trademark Hijacking) โดนชาวจีนหัวใส ‘ปาดหน้าเค้ก’ ชิงจดทะเบียนเครื่องหมายการค้านั้นไว้ ก่อนที่เจ้าของสินค้าและบริการไทยตัวจริงจะนำเครื่องหมายการค้าของตนไปจดทะเบียนในจีน
หากเจ้าของสินค้าและบริการตัวจริงอย่างคุณ ไม่จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าในจีนไว้ก่อนแล้วหล่ะก็วันดีคืนดี เจ้าของตัวจริงอย่างคุณก็อาจกลับกลายเป็น ‘ผู้ละเมิดเครื่องหมายการค้าของตนเอง’ หรือต้อง ‘เสียทรัพย์ก้อนโต’ เพื่อซื้อคืนเครื่องหมายการค้าของตัวเอง ก็เป็นได้
ในจีนแผ่นดินใหญ่ ภาคธุรกิจมีความตื่นตัวอย่างมากในเรื่องการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า รวมถึงในเขตฯ กว่างซีจ้วงด้วย ข้อมูลจากสำนักงานกำกับดูแลตลาดเขตฯ กว่างซีจ้วง (Guangxi Market Regulation Administration) เปิดเผยว่า ปี 2565 ในเขตฯ กว่างซีจ้วง มีเครื่องหมายการค้าที่ได้รับการจดทะเบียน 461,430 ชิ้น เพิ่มขึ้น 18.61% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน (YoY) เป็นอัตราการขยายตัวที่สูงเป็นอันดับ 3 ของจีน และติด 5 อันดับแรกของจีนเป็นเวลา 3 ปีซ้อน (ปี 2555 มีเพียง 50,000 ชิ้นเท่านั้น)
ปีที่ผ่านมา สำนักงานกำกับดูแลตลาดเขตฯ กว่างซีจ้วง ยังคงผลักดันยุทธศาสตร์การสร้างสรรค์และพัฒนาเครื่องหมายการค้าและทรัพย์สินทางปัญญาอย่างต่อเนื่อง โดยให้การส่งเสริมประชาสัมพันธ์และอำนวยความสะดวกในเรื่องการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า การยกระดับความคุ้มครองเครื่องหมายการค้า และการปราบปรามการละเมิดสิทธิเครื่องหมายการค้า เพื่อยกระดับขีดความสามารถทางการแข่งขัน และเพิ่มมูลค่าของแบรนด์ของสินค้าและบริการ โดยเฉพาะการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าในกลุ่มสินค้า OTOP กว่างซี
รัฐบาลกว่างซียังส่งเสริมการเข้ามาลงทุนของบริษัทข้ามชาติ/องค์กรด้านทรัพย์สินทางปัญญาในกว่างซี เช่น การจัดตั้งศูนย์วิจัยและพัฒนาและศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีและสิทธิบัตร การเข้ามาของบริษัทผู้ให้บริการด้านทรัพย์สินทางปัญญาระหว่างประเทศ เพื่อเติมเต็มช่องว่างในสาขาการบริการขั้นสูงในกว่างซี และการเชิญชวนให้ผู้เชี่ยวชาญด้านทรัพย์สินทางปัญญาเพื่อเติมเต็มช่องว่างด้านบุคลากรที่มีทักษะและความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน การจัดตั้ง “ช่องบริการรับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า” ในทุกเมืองทั่วมณฑล
เรื่องฝากจากบีไอซี สำหรับภาคธุรกิจ(ไทย)ที่เข้ามาลงทุนในกว่างซี ปัจจุบัน รัฐบาลกว่างซีได้จัดตั้งหน่วยให้คำแนะนำปรึกษาเกี่ยวกับเครื่องหมายการค้า 51 แห่งทั่วมณฑล และหน่วยให้ความช่วยเหลือด้านการคุ้มครองสิทธิทรัพย์สินทางปัญญาในทุกเมือง โดยเฉพาะในเขตทดลองการค้าเสรีจีน (กว่างซี) รัฐบาลกว่างซีได้จัดตั้งกลไกการให้ความคุ้มครองแบบเร่งด่วนในเขตทดลองฯ พื้นที่ย่อยนครหนานหนิง เมืองชินโจว และเมืองฉงจั่ว ให้สิทธิพิเศษสำหรับการตรวจสอบสิทธิบัตร ลดระยะเวลาการดำเนินการจาก 10 วันทำการเหลือเพียง 1 วันทำการ และยกระดับมาตรฐานความเป็นสากลด้านทรัพย์สินทางปัญญา โดยเฉพาะการให้ความสำคัญกับกระบวนการพิพากษาในคดีทรัพย์สินทางปัญญากับอาเซียน
บีไอซี เห็นว่า การ ‘ปลดล็อก’ เดินทางท่องเที่ยวต่างประเทศของชาวจีนและการกลับมาของกระแส ‘เที่ยวไทย’ ของหมู่มวลชาวจีน ปฏิเสธไม่ได้ว่า… อาจจะมี ‘แมวมองมิจฉาชีพ’ ที่อาศัยโอกาสนี้เดินทางมาสำรวจแบรนด์สินค้าไทย แล้วกลับไปจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าไว้ก่อนก็เป็นได้ ยังไม่รวมถึงกรณีของโรงงานจีนที่รับทำ OEM หรือตัวแทนผู้จัดจำหน่ายชาวจีนที่ช่วยเราทำตลาดจีนอยู่ และการที่ผู้ประกอบการไทยนำ ‘ของดีของเด็ด’ ไปออกบูธแสดงสินค้าในจีนแล้วสินค้านั้นได้รับเสียงตอบรับดีภายในงานก็ต้องระวังด้วยเช่นกัน
บีไอซี ขอเน้นย้ำอีกครั้งว่า การจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าในจีนเป็นสิ่งจำเป็นที่ผู้ประกอบการไม่ควรละเลย หากเป็นสินค้า Hi-Tech หรือเป็นสินค้าเชิงนวัตกรรมสมัยใหม่จะต้องจดสิทธิบัตรให้เรียบร้อยด้วย เพื่อป้องกันปัญหาการละเมิดสิทธิ/สวมรอยใช้เครื่องหมายการค้า ซึ่งเคยเกิดขึ้นกับตราสินค้าไทยหลายยี่ห้อ เพราะหากผู้ประกอบการไทยไม่เตรียมป้องกันไว้แต่เนิ่นๆ ก็อาจจะ ‘ตกแป็นเหยื่อ’ ของเหล่ามิจฉาชีพที่เตรียม‘ฉกแบรนด์’ ของเราไปจดทะเบียนไว้
ทั้งนี้ ผู้ประกอบการสามารถยื่นจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าได้ด้วยตนเองหรือว่าจ้างบริษัทตัวแทนในจีน หรือหากผู้ประกอบการไม่สะดวก สามารถยื่นได้ที่ “สำนักงานรับคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าระหว่างประเทศ” (Madrid Application Receiving Office) ณ ที่ทำการกรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ โดยยื่นคำขอในประเทศไทยผ่านระบบออนไลน์และเลือกขอรับความคุ้มครองในประเทศภาคีสมาชิกพิธีสารมาดริดได้เกือบ 200 ประเทศ/ดินแดนทั่วโลก ซึ่งครอบคลุมถึงประเทศจีนด้วย (ซึ่งอาจจะมีค่าใช้จ่าย และต้องใช้เวลานานกว่าการแจ้งจดที่ประเทศจีนโดยตรง)
ทั้งนี้ สนใจศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่บทความ : SMEs ไทยควรรู้ Tips & Tricks จด “เครื่องหมายการค้า” สิ่งที่ต้องทำก่อนบุกตลาดจีน
จัดทำโดย : นายกฤษณะสุกันตพงศ์ ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในจีน ณ นครหนานหนิง
ที่มา : เว็บไซต์ http://gx.news.cn (广西新闻网) วันที่ 08 กุมภาพันธ์ 2566